Sert Sessizlerin Yumuşaması Kuralı Nedir?

**Prof. Dr. Sinsi** · 08-25-2012

Sert Sessizlerin Yumuşaması Kuralı Nedir?

Sert sessizle biten kelimelere

sessiz harfle başlayan bir ek eklenmek istendiğinde

şayet ekin ilk harfi yumuşak sessizlerden b

c

d

g ise bu harfler sertleşerek p

ç

t

k şeklinde eklenirler

bu kurala SERT SESSİZLERİN YUMUŞAMASI KURALI denir

Genellikle Türkçe kelimelerin sonlarında yumuşak sessizlerden b

c

d

g bulunmaz

Bu kurala uymayan bazı kelimeler de vardır

Ancak bu çeşit kelimelere kural dışı kelimeler denir

Buna göre kelime sonunda sözü edilen yumuşak sessizlerin yerine sertleri bulunur

kitab – kitap

ağac – ağaç

tad – tat

kabag – kabak
Bu durumda şayet bir kelimenin sonunda p

ç

t

k harflerinden biri gelmişse ve bu kelimeye sesli harfle başlayan bir ek eklenmek istendiğinde:
p sert sessizi yumuşar b olur :
ç sert sessizi yumuşar c olur :
t sert sessizi yumuşar d olur :
k sert sessizi yumuşar ğ olur :
dolapı değil dolabı

ağaçı değil ağacı

tatı değil dadı
kabakı değil kabağı

Ancak bu kurala uymayan bazı durumlar vardır:
Bazı tek heceli kelimelerin sonlarına gelen sert sessizler

sesli harfle başlayan bir ek alsalar bile yumuşamazlar

Aynen yazılırlar

Ben ata binmeyi çok severim

İkinci kata varınca beni bekle

p

ç

t

k harfleriyle biten

yabancı dillerden dilimize girmiş birçok kelime sesli harflerle başlayan bir ek aldıklarında değişikliğe uğramazlar

Bu kelimelerin sonundaki sert sessizler yumuşamaz

Cumhuriyeti gençlik koruyacaktır

Türkler esareti kabul etmezler

İnsan

saadeti evinde aramalıdır

p

ç

t

k harfleriyle biten özel isimler

sonlarına ünlü ile başlayan bir ek alsalar da bu kelimeler aynen kalır

Mehmet’i öğretmen çağırdı

Recep’ in başarısı gurur verici

Sert sessiz harflerden “p

ç

t

k

h

s

ş

f” biriyle biten kelimelere “c

d

g” süreksiz yumuşak sessizlerden biriyle başlayan bir ek geldiğinde eklerin başındaki ünsüzler sertleşir

Bu kurala SERT ÜNSÜZLERİN BENZEŞMESİ KURALI denir

(Ezberletici: Fıstıkçı şahap)

08-25-2012	#1
Prof. Dr. Sinsi	Sert Sessizlerin Yumuşaması Kuralı Nedir? Sert Sessizlerin Yumuşaması Kuralı Nedir? Sert sessizle biten kelimelere sessiz harfle başlayan bir ek eklenmek istendiğinde şayet ekin ilk harfi yumuşak sessizlerden b c d g ise bu harfler sertleşerek p ç t k şeklinde eklenirler bu kurala SERT SESSİZLERİN YUMUŞAMASI KURALI denir Genellikle Türkçe kelimelerin sonlarında yumuşak sessizlerden b c d g bulunmaz Bu kurala uymayan bazı kelimeler de vardır Ancak bu çeşit kelimelere kural dışı kelimeler denir Buna göre kelime sonunda sözü edilen yumuşak sessizlerin yerine sertleri bulunur kitab – kitap ağac – ağaç tad – tat kabag – kabak Bu durumda şayet bir kelimenin sonunda p ç t k harflerinden biri gelmişse ve bu kelimeye sesli harfle başlayan bir ek eklenmek istendiğinde: p sert sessizi yumuşar b olur : ç sert sessizi yumuşar c olur : t sert sessizi yumuşar d olur : k sert sessizi yumuşar ğ olur : dolapı değil dolabı ağaçı değil ağacı tatı değil dadı kabakı değil kabağı Ancak bu kurala uymayan bazı durumlar vardır: Bazı tek heceli kelimelerin sonlarına gelen sert sessizler sesli harfle başlayan bir ek alsalar bile yumuşamazlar Aynen yazılırlar Ben ata binmeyi çok severim İkinci kata varınca beni bekle p ç t k harfleriyle biten yabancı dillerden dilimize girmiş birçok kelime sesli harflerle başlayan bir ek aldıklarında değişikliğe uğramazlar Bu kelimelerin sonundaki sert sessizler yumuşamaz Cumhuriyeti gençlik koruyacaktır Türkler esareti kabul etmezler İnsan saadeti evinde aramalıdır p ç t k harfleriyle biten özel isimler sonlarına ünlü ile başlayan bir ek alsalar da bu kelimeler aynen kalır Mehmet’i öğretmen çağırdı Recep’ in başarısı gurur verici Sert sessiz harflerden “p ç t k h s ş f” biriyle biten kelimelere “c d g” süreksiz yumuşak sessizlerden biriyle başlayan bir ek geldiğinde eklerin başındaki ünsüzler sertleşir Bu kurala SERT ÜNSÜZLERİN BENZEŞMESİ KURALI denir (Ezberletici: Fıstıkçı şahap)