Sıfat Tamlaması Ve Sıfatlarda Pekiştirme Nedir?

**Prof. Dr. Sinsi** · 08-25-2012

Sıfat Tamlaması ve Sıfatlarda Pekiştirme Nedir?

SIFAT TAMLAMASI:
İsimlerin sıfatlarla oluşturdukları tamlamalara SIFAT TAMLAMASI denir

Bir sıfat tamlamasında tamlayan sıfat

tamlanan isimdir

Buna göre bir kelimenin sıfat olup olmadığını anlamak için

cümle içinde oluşturduğu tamlamaya bakılmalıdır

Bir kelime sıfat ise

mutlaka ondan sonra gelen bir isim bulunmaktadır

Yaşlı adam güçlükle yürüyordu

Birkaç çocuk ormana doğru koşuyordu

Okuldan eve on beş dakikada varmış…
SIFATLARDA PEKİŞTİRME:
Yamyassı bir burun… Koskocaman bir kulak… Kapkara bir ten… Yemyeşil iki göz…
Yapılan işlem sıfatları pekiştirmektir

Sıfatlar başka şekillerde de pekiştirilirler Bunlar sırasıyla:
a) İkilem dedğimiz aynı sıfatın tekrar edilmesi yoluyla:
uzun uzun kavaklar

tatlı tatlı bakışlar

iri iri taşlar

kara kara gözler

büyük büyük binalar

geniş geniş yollar…
b) Tekrar edilen sıfatların arasına “mı” getirilerilerek yapılarn pekiştirme;
tatlı mı tatlı nar

güzel mi güzel çiçekler

kara mı kara gözler

beyaz mı beyaz gömlekler

uzun mu uzun kollar…
c) Bazı isimler tekrar edilerek sıfat olarak pekiştirilmiş biçimde kullanılırlar:
dilim dilim karpuz

sıra sıra kamyonlar

avuç avuç para

sepet sepet üzüm

sürü sürü koyunlar…
d) Birbirine anlam bakımından yakın olan ve uygun getirilen kelimelerle yapılan pekiştirme:
açık saçık söz

kırık dökük eşya

anlı şanlı paşa

eğri büğrü yazı
NOT: Sıfatlar cümlede yüklemin anlamını tamamladıkları zaman ZARF TÜMLECİ olurlar

Böylece bu sıfatlar

zarf tümleci olarak isimlendirilirler

Adam

kıpkırmızı oldu

Rüzgar tatlı tatlı esiyordu

Bazıları abuk sabuk konuşuyor
Cümlelerde koyu yazılmış kelimeler

pekiştirme sıfatları gibi gözükmelerine rağmen

cümlede zarf görevini üstlenmişlerdir

08-25-2012	#1
Prof. Dr. Sinsi	Sıfat Tamlaması Ve Sıfatlarda Pekiştirme Nedir? Sıfat Tamlaması ve Sıfatlarda Pekiştirme Nedir? SIFAT TAMLAMASI: İsimlerin sıfatlarla oluşturdukları tamlamalara SIFAT TAMLAMASI denir Bir sıfat tamlamasında tamlayan sıfat tamlanan isimdir Buna göre bir kelimenin sıfat olup olmadığını anlamak için cümle içinde oluşturduğu tamlamaya bakılmalıdır Bir kelime sıfat ise mutlaka ondan sonra gelen bir isim bulunmaktadır Yaşlı adam güçlükle yürüyordu Birkaç çocuk ormana doğru koşuyordu Okuldan eve on beş dakikada varmış… SIFATLARDA PEKİŞTİRME: Yamyassı bir burun… Koskocaman bir kulak… Kapkara bir ten… Yemyeşil iki göz… Yapılan işlem sıfatları pekiştirmektir Sıfatlar başka şekillerde de pekiştirilirler Bunlar sırasıyla: a) İkilem dedğimiz aynı sıfatın tekrar edilmesi yoluyla: uzun uzun kavaklar tatlı tatlı bakışlar iri iri taşlar kara kara gözler büyük büyük binalar geniş geniş yollar… b) Tekrar edilen sıfatların arasına “mı” getirilerilerek yapılarn pekiştirme; tatlı mı tatlı nar güzel mi güzel çiçekler kara mı kara gözler beyaz mı beyaz gömlekler uzun mu uzun kollar… c) Bazı isimler tekrar edilerek sıfat olarak pekiştirilmiş biçimde kullanılırlar: dilim dilim karpuz sıra sıra kamyonlar avuç avuç para sepet sepet üzüm sürü sürü koyunlar… d) Birbirine anlam bakımından yakın olan ve uygun getirilen kelimelerle yapılan pekiştirme: açık saçık söz kırık dökük eşya anlı şanlı paşa eğri büğrü yazı NOT: Sıfatlar cümlede yüklemin anlamını tamamladıkları zaman ZARF TÜMLECİ olurlar Böylece bu sıfatlar zarf tümleci olarak isimlendirilirler Adam kıpkırmızı oldu Rüzgar tatlı tatlı esiyordu Bazıları abuk sabuk konuşuyor Cümlelerde koyu yazılmış kelimeler pekiştirme sıfatları gibi gözükmelerine rağmen cümlede zarf görevini üstlenmişlerdir