Fiilde Zaman Nedir?-Fiilde Zaman Hakkında

**Prof. Dr. Sinsi** · 08-25-2012

Fiilde Zaman Nedir?-Fiilde Zaman HakkındaFiilde Zaman Nedir?-Fiilde Zaman Hakkında

Dilimizde tek zamanlı ek almış fiiller olduğu gibi birden çok zaman veya kip eki almış fiiller de vardır

bunlar:
A Basit Zamanlı Fiiller: Tek zaman eki almış fiillerdir

Türkçe'de geniş zamanla birlikte dört temel zaman bulunur

1 Geçmiş Zaman: İş veya oluşun daha önceden

geçmişte yapıldığını bildiren zamandır

İkiye Ayrılır

İkiye Ayrılır:
a

Belirli (-di'li) Geçmiş Zaman: Eylemin sözün söylendiği andan

önceden yapıldığını

söyleyenin kesin inancıyla tam anlatır:
Fiillerde bulunan "-di

-du

-dü

-tu" ekleri -di'li geçmiş zamanı belirtirler

Öğretmenimiz sınıfa geldi Bütün çocuklar bahçeye koştu b

Belirsiz (-miş'li) Geçmiş Zaman: Eylemlerin sözden önce yapıldığını bildirir ancak

kesinlik yoktur

Söyleyen kendisi duyup görmemiş

işitmiştir

Bu kip masallara yakışır

Fiillerde bulunan "-muş

-mış

-miş

-müş" ekleri -miş'li geçmiş zamanı belirtirler

Okul bahçesinde üç tur koşmuş Havalar soğuyunca üşütmüş2 Şimdiki Zaman: Eylem ile anlatımın birlikte olduğunu bildiren zamandır Ders çalışıyorum Alış veriş yapıyorum
3 Gelecek Zaman: Eylem ile anlatımdan sonra yapılacağını bildiren zamandır
Aynur tiyatroya gidecek Birlikte eğleneceğiz
4 Geniş Zaman: Eylem her zaman yapılabileceğini bildiren zamandır
Akşamları trene binerim Her gece oyun oynarım
B Birleşik Zamanlı Fiiller: Birden çok zaman veya kip eki almışlardır

1 Hikâye: Basit zamanlı bir fiile ek fiil olan "idim veya idi" getirilerek yapılır

bak (ı) + yor + idi __ bakıyordu
al + mış + idim __ almıştım
2 Rivayet: Basit zamanlı bir fiile ek fiil olan "imişim

imiş" getirilerek yapılır

bak (ı) + yor + imiş __ bakıyormuş
al + acak + imiş __ alacakmış
3 Şart: Basit zamanlı bir fiile ek fiil olan "isem ise" getirilerek yapılır

bak (ı) + yor + isem __ bakıyorsam
al + acak + ise __ alacaksa

08-25-2012	#1
Prof. Dr. Sinsi	Fiilde Zaman Nedir?-Fiilde Zaman Hakkında Fiilde Zaman Nedir?-Fiilde Zaman HakkındaFiilde Zaman Nedir?-Fiilde Zaman Hakkında Dilimizde tek zamanlı ek almış fiiller olduğu gibi birden çok zaman veya kip eki almış fiiller de vardır bunlar: A Basit Zamanlı Fiiller: Tek zaman eki almış fiillerdir Türkçe'de geniş zamanla birlikte dört temel zaman bulunur 1 Geçmiş Zaman: İş veya oluşun daha önceden geçmişte yapıldığını bildiren zamandır İkiye Ayrılır İkiye Ayrılır: a Belirli (-di'li) Geçmiş Zaman: Eylemin sözün söylendiği andan önceden yapıldığını söyleyenin kesin inancıyla tam anlatır: Fiillerde bulunan "-di -du -dü -tu" ekleri -di'li geçmiş zamanı belirtirler Öğretmenimiz sınıfa geldi Bütün çocuklar bahçeye koştu b Belirsiz (-miş'li) Geçmiş Zaman: Eylemlerin sözden önce yapıldığını bildirir ancak kesinlik yoktur Söyleyen kendisi duyup görmemiş işitmiştir Bu kip masallara yakışır Fiillerde bulunan "-muş -mış -miş -müş" ekleri -miş'li geçmiş zamanı belirtirler Okul bahçesinde üç tur koşmuş Havalar soğuyunca üşütmüş2 Şimdiki Zaman: Eylem ile anlatımın birlikte olduğunu bildiren zamandır Ders çalışıyorum Alış veriş yapıyorum 3 Gelecek Zaman: Eylem ile anlatımdan sonra yapılacağını bildiren zamandır Aynur tiyatroya gidecek Birlikte eğleneceğiz 4 Geniş Zaman: Eylem her zaman yapılabileceğini bildiren zamandır Akşamları trene binerim Her gece oyun oynarım B Birleşik Zamanlı Fiiller: Birden çok zaman veya kip eki almışlardır 1 Hikâye: Basit zamanlı bir fiile ek fiil olan "idim veya idi" getirilerek yapılır bak (ı) + yor + idi __ bakıyordu al + mış + idim __ almıştım 2 Rivayet: Basit zamanlı bir fiile ek fiil olan "imişim imiş" getirilerek yapılır bak (ı) + yor + imiş __ bakıyormuş al + acak + imiş __ alacakmış 3 Şart: Basit zamanlı bir fiile ek fiil olan "isem ise" getirilerek yapılır bak (ı) + yor + isem __ bakıyorsam al + acak + ise __ alacaksa