Sözlü Kompozisyon Nedir?-Sözlü Kompozisyon Türleri

**Prof. Dr. Sinsi** · 08-25-2012

Sözlü Kompozisyon Nedir?-Sözlü Kompozisyon Türleri

Sözlü kompozisyon

dilin malzemesini oluşturan kelimelerin bir düzen içerisinde anlamlı bir bütün oluşturacak biçimde sözle ifade edilmesidir

Sözlü kompozisyonun amacı

kişiye kendi meramını açık

anlaşılır

tam ve doğru bir şekilde ifade etme becerisi kazandırmaktır

Konuşma
Herhangi bir düşüncenin

olayın

isteğin

dinleyenlere sözle anlatılmasına konuşma denir

İnsan (belki de tabiatının bir gereği olarak) duygu ve düşüncelerini başkalarıyla paylaşmak

bildiklerini diğer insanlara öğretmek

herhangi bir gerçeği ifade etmek

ilgi duyduğu konuları öğrenmek

amacıyla konuşmaya ihtiyaç duyar

Bu ihtiyacın en güzel biçimde

usulüne uygun olarak karşılanması

konuşmanın önemini kavramak ve güzel konuşma ilkelerine uymakla mümkündür

Güzel konuşmanın önemiİnsanların birbirleriyle iletişimlerinde söz

yazıdan daha önce

daha etkili ve daha pratiktir

İnsanı diğer canlılardan ayıran önemli özelliklerden biri olan konuşmanın

usulüne göre yapılması hemen her alanda başarılı olmanın temel şartlarındandır

Başarılı yöneticilerin

tanınmış avukatların

liderlerin

toplum içinde saygın bir yeri olan kişilerin ayırıcı vasıflarından biri de güzel ve etkili konuşmalarıdır

Böyle insanlar düşüncelerini güzel konuşma sanatının incelikleriyle ifade ettikleri için kendilerini dinletmesini bilirler ve herkesin kalbini kazanırlar

Zira bunlar

Aristo’nun dediği gibi düşündüklerinin hepsini söylemez fakat söylediklerini düşünür de söylerler

Konuşma sanatını bilmeyen birisi ne kadar akıllı

ne kadar değerli olursa olsun

kendisini dinletemez

muhatabını inandıramaz

etrafındakileri kendisinden uzaklaştırır

konuşmaya başladığı andan itibaren kendisine zarar vermeye başlar

Güzel konuşmanın önemini veciz olarak özetlemek için

konuyla ilgili özlü sözlerden bazıları aşağıya alınmıştır:
Söz biliyorsan konuş ibret alsınlar bilmiyorsan sus adam sansınlar
İnsanın eti yenmez derisi giyilmez tatlı dilinden başka nesi var?
Dilin cismi küçük cürmü büyüktür (Atasözü)
Tatlı dil yılanı deliğinden çıkarır (Atasözü)
Dilim seni dilim dilim dileyim (Atasözü)
Söz gümüşse sükut altındır (Atasözü)
Söylediklerinizi dinletmek için kimseyi kolundan tutmayın zira insanlar sizi dinlemek istemiyorlarsa onları tutacak yerde çenenizi tutsanız daha iyi edersiniz
(Chesterfield)
Güzel söz söyleme sanatı varsa bir de güzel anlama ve dinleme sanatı vardır
(Epiktetos)
Ya susun ya da susmaktan iyi şeyler söyleyin
(Pisagor)
Konuşma insanın aklını kullanma sanatıdır
(Eflatun)

Dil ürünlerinin incelenmesinde

sözlü olanlardan çok yazıya geçirilenler esas alındığı için grameri ilgilendiren özellikle yazı dilidir

Ancak çok yakın bir zamanda (belki de bu kitabın baskısı bitmeden) konuşmalar bir bilgisayar programı aracılığıyla olduğu gibi yazıya aktarılabilecektir

Defalarca gözden geçirildiği hâlde kitaplarda bile zaman zaman ne kadar büyük yanlışların olduğu hatırlanırsa böyle bir ortamda sözlü anlatımlara öncekilerden daha fazla dikkat etmek gerekeceği muhakkaktır

Dolayısıyla

konuşurken yapılan yanlışlardan bir an önce kurtulmak için mümkün olduğu kadar çaba harcanmalıdır

08-25-2012	#1
Prof. Dr. Sinsi	Sözlü Kompozisyon Nedir?-Sözlü Kompozisyon Türleri Sözlü Kompozisyon Nedir?-Sözlü Kompozisyon Türleri Sözlü kompozisyon dilin malzemesini oluşturan kelimelerin bir düzen içerisinde anlamlı bir bütün oluşturacak biçimde sözle ifade edilmesidir Sözlü kompozisyonun amacı kişiye kendi meramını açık anlaşılır tam ve doğru bir şekilde ifade etme becerisi kazandırmaktır Konuşma Herhangi bir düşüncenin olayın isteğin dinleyenlere sözle anlatılmasına *konuşma* denir İnsan (belki de tabiatının bir gereği olarak) duygu ve düşüncelerini başkalarıyla paylaşmak bildiklerini diğer insanlara öğretmek herhangi bir gerçeği ifade etmek ilgi duyduğu konuları öğrenmek amacıyla konuşmaya ihtiyaç duyar Bu ihtiyacın en güzel biçimde usulüne uygun olarak karşılanması konuşmanın önemini kavramak ve güzel konuşma ilkelerine uymakla mümkündür Güzel konuşmanın önemiİnsanların birbirleriyle iletişimlerinde söz yazıdan daha önce daha etkili ve daha pratiktir İnsanı diğer canlılardan ayıran önemli özelliklerden biri olan konuşmanın usulüne göre yapılması hemen her alanda başarılı olmanın temel şartlarındandır Başarılı yöneticilerin tanınmış avukatların liderlerin toplum içinde saygın bir yeri olan kişilerin ayırıcı vasıflarından biri de güzel ve etkili konuşmalarıdır Böyle insanlar düşüncelerini güzel konuşma sanatının incelikleriyle ifade ettikleri için kendilerini dinletmesini bilirler ve herkesin kalbini kazanırlar Zira bunlar Aristo’nun dediği gibi düşündüklerinin hepsini söylemez fakat söylediklerini düşünür de söylerler Konuşma sanatını bilmeyen birisi ne kadar akıllı ne kadar değerli olursa olsun kendisini dinletemez muhatabını inandıramaz etrafındakileri kendisinden uzaklaştırır konuşmaya başladığı andan itibaren kendisine zarar vermeye başlar Güzel konuşmanın önemini veciz olarak özetlemek için konuyla ilgili özlü sözlerden bazıları aşağıya alınmıştır: Söz biliyorsan konuş ibret alsınlar bilmiyorsan sus adam sansınlar İnsanın eti yenmez derisi giyilmez tatlı dilinden başka nesi var? Dilin cismi küçük cürmü büyüktür (Atasözü) Tatlı dil yılanı deliğinden çıkarır (Atasözü) Dilim seni dilim dilim dileyim (Atasözü) Söz gümüşse sükut altındır (Atasözü) Söylediklerinizi dinletmek için kimseyi kolundan tutmayın zira insanlar sizi dinlemek istemiyorlarsa onları tutacak yerde çenenizi tutsanız daha iyi edersiniz (Chesterfield) Güzel söz söyleme sanatı varsa bir de güzel anlama ve dinleme sanatı vardır (Epiktetos) Ya susun ya da susmaktan iyi şeyler söyleyin (Pisagor) Konuşma insanın aklını kullanma sanatıdır (Eflatun) Dil ürünlerinin incelenmesinde sözlü olanlardan çok yazıya geçirilenler esas alındığı için grameri ilgilendiren özellikle yazı dilidir Ancak çok yakın bir zamanda (belki de bu kitabın baskısı bitmeden) konuşmalar bir bilgisayar programı aracılığıyla olduğu gibi yazıya aktarılabilecektir Defalarca gözden geçirildiği hâlde kitaplarda bile zaman zaman ne kadar büyük yanlışların olduğu hatırlanırsa böyle bir ortamda sözlü anlatımlara öncekilerden daha fazla dikkat etmek gerekeceği muhakkaktır Dolayısıyla konuşurken yapılan yanlışlardan bir an önce kurtulmak için mümkün olduğu kadar çaba harcanmalıdır