Bağımlı Sıralı Cümle Nedir?

Bağımlı Sıralı Cümle Nedir?

Birbirine yalnız anlam yönünden değil öğeleri bakımından da bağlı olan sıralı cümle çeşididir

Sıralı cümleyi oluşturan cümleler ortak öğe kullanır Farklı yüklemler ortak özneye nesneye ya da tümlece bağlanır

Yani özne nesne ya da herhangi bir tümleç her iki cümlenin de öznesi nesnesi tümleci olur



F Aydın dün hep evdeymiş; hiç dışarı çıkmamış

Yukarıdaki cümle birbirine noktalı virgülle bağlanmış iki cümleden oluşan bir sıralı cümledir

Bu cümlenin öğelerine bakalım

Kim evdeymiş? - Aydın

Kim çıkmamış? - Aydın "Aydın" her iki cümlenin de öznesidir

Ne zaman evdeymiş? - Dün

Ne zaman çıkmamış? - Dün

Zaman bildiren zarf tümleci olarak kullanılan "dün" iki cümlenin de zarf tümlecidir

Bu cümle öznesi ve zarf tümleci ortak olan bağımlı sıralı cümledir

Ana kızına taht kurmuş baht kuramamış

Bu atasözü öznesi ve dolaylı tümleci ortak bağımlı sıralı cümledir

Bir sıralı cümleye "bağımlı sıralı cümle" denmesi için tek öğenin ortak olması yeterlidir

Çok açılma soğuk alırsın

Açılmayan kim? - Sen (gizli özne)

Soğuk alan kim? - Sen (gizli özne)


Aşağıdaki atasözünde üç yüklem de aynı özneye (gizli özne sen) bağlanmıştır

Dağda gez belde gez; insafı elden bırakma


Başarılı olmak isteyen insan sorumluluklarını yerine getirir hiçbir zaman aksatmaz

Birlikte çalıştığınız insanlara güvenin her zaman destek olun

O iki öğrenci dersler bittikten sonra sınıfta oturdu test çözdü

Yukarıdaki cümlede özne zarf tümleci ve dolaylı tümleç ortaktır



* Yukarıda da belirtildiği gibi bir sıralı cümleye "bağımlı sıralı cümle" denebilmesi için bir öğenin ortak olması yeterlidir Öznenin mutlaka ortak olması gibi bir koşul yoktur Sadece nesne ya da herhangi bir tümleç ortak olabilir

Sınav raporlarını bu sabah getirdiler henüz inceleyemedim

Bu cümlede yalnız belirtili nesne (sınav raporlarını) ortaktır