Tariz Nedir?-Tariz Sanatı Hakkında

**Prof. Dr. Sinsi** · 08-25-2012

Tariz Nedir?-Tariz Sanatı Hakkında

Sözcük anlamıyla dokundurma"

"taşlama"

"taş atma" demektir

Terim olarak; bir sözün görünürdeki anlamının tam tersi amaçlanarak kullanılmasıyla gerçekleştirilen mecazlı anlatımdır

Kinayedekinden daha keskin alay ve eleştiri içerir

Yazıda tariz

bazen parantez içerisinde ünlem ( ! ) işaretiyle belli edilir

ÖRNEKLER
* "Bazı sevgili dostlarımın ( ! ) benim için karpuz kabuklarının
en kayganlarını hazırladıklarını biliyorum

"
* "Adamınız

Allah için

gerçekten ustaymış; onun eli değeli bizim
makine kararsızlığı bıraktı; artık hiç çalışmıyor

"
* "Kefil olduğunuz gece bekçisi hakikaten güvenilir çıktı; üç gün
sonra bizim kasayı yüklenip kayboldu

"
* "Benim oğlum çok cesurdur canım

horozdan korktuğuna bakmayın

"
* "Çayın nefis olmuş

kabak suyu gibi

"
UYARI
Dokundurmaca anlamını çözebilmek için

sözün nasıl bir durum için

hangi ortamda kullanıldığına; varsa

diğer cümlelere dikkat etmek
gerekir

* "Ne kadar kültürlü olduğu ( ! ) yazılarından belli

"
* "Beni ne çok sevdiğini ( ! ) biliyordum zaten;iki yıl sonra telefon
etmek zahmetine girerek bunu kanıtladın

"
* "Ne kadar eli açık olduğunu gördünüz değil mi?Derneğe tam bir
milyon lira bağışladı

"
* "Bu ne kudret ki Elifbâ'yı okur ezberden

"
* "Aferin oğlum Ahmet / Bu yolda devam et /
Herifçioğlu Sen Mişel'de koyuvermiş sakalı
Neylesin bizim köyü / Nitsin Mahmut Makal'ı

"
UYARI:
Tariz ile kinaye karıştırılmamalıdır

Tarizde sözün gerçek ya da mecaz anlamda kullanılmasından çok

karşıt anlamı önemlidir

Kinayede ise sözün her iki anlamının bir arada kullanılıp kullanılmadığına bakılır

08-25-2012	#1
Prof. Dr. Sinsi	Tariz Nedir?-Tariz Sanatı Hakkında Tariz Nedir?-Tariz Sanatı Hakkında Sözcük anlamıyla dokundurma""taşlama""taş atma" demektirTerim olarak; bir sözün görünürdeki anlamının tam tersi amaçlanarak kullanılmasıyla gerçekleştirilen mecazlı anlatımdır Kinayedekinden daha keskin alay ve eleştiri içerir Yazıda tarizbazen parantez içerisinde ünlem ( ! ) işaretiyle belli edilir ÖRNEKLER * "Bazı sevgili dostlarımın ( ! ) benim için karpuz kabuklarının en kayganlarını hazırladıklarını biliyorum" * "AdamınızAllah için gerçekten ustaymış; onun eli değeli bizim makine kararsızlığı bıraktı; artık hiç çalışmıyor" * "Kefil olduğunuz gece bekçisi hakikaten güvenilir çıktı; üç gün sonra bizim kasayı yüklenip kayboldu" * "Benim oğlum çok cesurdur canımhorozdan korktuğuna bakmayın" * "Çayın nefis olmuşkabak suyu gibi" UYARI Dokundurmaca anlamını çözebilmek için sözün nasıl bir durum için hangi ortamda kullanıldığına; varsa diğer cümlelere dikkat etmek gerekir * "Ne kadar kültürlü olduğu ( ! ) yazılarından belli" * "Beni ne çok sevdiğini ( ! ) biliyordum zaten;iki yıl sonra telefon etmek zahmetine girerek bunu kanıtladın" * "Ne kadar eli açık olduğunu gördünüz değil mi?Derneğe tam bir milyon lira bağışladı" * "Bu ne kudret ki Elifbâ'yı okur ezberden" * "Aferin oğlum Ahmet / Bu yolda devam et / Herifçioğlu Sen Mişel'de koyuvermiş sakalı Neylesin bizim köyü / Nitsin Mahmut Makal'ı" UYARI: Tariz ile kinaye karıştırılmamalıdırTarizde sözün gerçek ya da mecaz anlamda kullanılmasından çokkarşıt anlamı önemlidirKinayede ise sözün her iki anlamının bir arada kullanılıp kullanılmadığına bakılır