İlgi Cümlesi Nedir?

İlgi Cümlesi Nedir? - İlgi Cümlesi Örnekleri


İlgi cümlesi "ki"li bileşik cümle olarak da bilinir


İlgi cümlesi Türkçe asıllı olmayan "ki" bağlacı ile oluşturu*lur


"Ki" bağlacının bağlı olduğu bölüm cümlenin herhangi bir öğesini açıklar ya da "ki" bağlacı özne nesne gibi bir öğeyi temel cümleye bağlar:




Birkaç ilgi cümlesi örneği:


"Dediler ki ıssız kalan türbende


Vahşi güller açmış"


"Gördüm ki sualime cevaptan başka nesne vermezler"


"Ol mahiler ki derya içredir deryayı bilmezler"


"Bir adam ki nasihat dinlemez hiçbir vakit felah bulmaz"


"Aylar var ki ey Tanrı'm görünmez oldu yüzüm


Dor atlı yaylıların süslü aynalarında"




* "Ki" bağlacı cümlenin değişik öğelerini temel cümleye bağlayabilir


Muhakkak ki kazanmak ister (Özne)


(Kazanmak isteyeceği muhakkaktır)


Akşama doğru anladım ki adamlar işi bize bırakıp git*mişler (Nesne)


Biraz dinlensin ki kendine gelsin (Neden-Edat tümleci)


"Gittim o son diyara ki serhaddidir yerin"


* "Ki" bağlacı dolaylı tümlecin açıklayıcısını temel cümleye bağlamıştır




Yerin serhaddi olan o son diyara gittim Dolaylı tümleç


1940'lı yıllar ki tüm dünyanın sıkıntılı olduğu dönem bizim için de zor geçti (Öznenin açıklayıcısı)


Bugün öyle halsizim ki kolumu kaldıracak halim yok (Zarf tümlecinin açıklayıcısı)




* "Ki" bağlacının hangi öğeyi cümleye bağladığı ya da hangi öğeyi açıkladığı cümle ki'den kurtarılarak anlaşılabilir:


* "Ki" bağlacının bulunduğu bölüm "-dığı -diği; -eceği -acağı; -en -an" sıfatfiilleriyle kurulan yan cümleciklere benzer




"Günlükte öyle yerler öyle düşünceler var ki unutul*maları imkânsız"




Cümleyi ki'den kurtaralım:




Günlükte unutulmaları imkansız olan yerler düşünce*ler var


(Ki bağlacı öznenin açıklayıcısı olan bölümü cümleye bağ*lamıştır)


"Bilelim ki milli benliğini bilmeyen milletler başka mil*letlere yem olurlar"


Milli benliğini bilmeyen milletlerin başka milletlere yem olacağını bilelim (Ki bağlacı nesneyi cümleye bağla*mıştır)


"Yüksel ki yerin bu yer değildir"


Edat tümleci (Yerin bu yer olmadığı için yüksel)


"Çaba göstermeli ki iyi sonuç alsın"


Edat tümleci (iyi sonuç almak için çaba göstermeli)