Haber Cümlesi Nedir?-Haber Cümlesi Nerelerde Kullanılır?

**Prof. Dr. Sinsi** · 08-25-2012

Haber Cümlesi Nedir?-Haber Cümlesi Nerelerde Kullanılır?

Bir yargıyı olumlu ya da olumsuz biçimde aktaran cümlelerdir

Bir eylemin yapıldığını

yapılabileceğini

bir varlığın bulunduğunu ifade eden cümleler olumlu

tersini ifade edenler olumsuzdur

Olumlu cümlelerde mantıkça istenen bir durumun bulunması gerekir

Aşağıdaki yüklemleri inceleyerek bunu açıklayalım

Olumlu: geldi

koşmalı

var

paralı

güzel

Olumsuz: gelmedi

koşmamalı

parasız

güzel değil

Görüldüğü gibi olumlu yüklemler “-ma

-me” olumsuzluk ekiyle

“değil” olumsuzluk edatıyla

“-sız” gibi olumsuz anlam veren eklerle olumsuz hale getirilebiliyor

Bazı cümlelerde ise yapıca yukarıdaki olumsuzluklar bulunduğu halde cümle anlamca olumlu olabilir

Bu

çoğu kez iki olumsuzluğun bir arada bulunduğu yargılarda görülür

Örnek: “Aslında o seni tanımıyor değildi

” cümlesinde “tanımıyor değil” yükleminde iki olumsuzluk vardır ve bunlar yüklemin “tanıyor” şeklinde olumlu bir yargı vermesini sağlamışlardır

Bazı cümlelerde ise olumsuzluk

soru yoluyla sağlanır

Örnek: “Ben onu unutabilir miyim hiç?” cümlesinde yüklem olumlu olduğu halde cümlenin anlamı soru yoluyla olumsuz hale getirilmiştir

Bazı cümlelerde olumsuzluk bağlaçlarla sağlanır

Örnek: “Ne konuyu biliyor ne soruyu soruyor

cümlelerinde ne

ne

bağlacı

Örnek: “Sanki o seni seviyor da

”cümlesinde “sanki” bağlacı cümleye olumsuz anlam katmıştır

08-25-2012	#1
Prof. Dr. Sinsi	Haber Cümlesi Nedir?-Haber Cümlesi Nerelerde Kullanılır? Haber Cümlesi Nedir?-Haber Cümlesi Nerelerde Kullanılır? Bir yargıyı olumlu ya da olumsuz biçimde aktaran cümlelerdir Bir eylemin yapıldığını yapılabileceğini bir varlığın bulunduğunu ifade eden cümleler olumlu tersini ifade edenler olumsuzdur Olumlu cümlelerde mantıkça istenen bir durumun bulunması gerekir Aşağıdaki yüklemleri inceleyerek bunu açıklayalım Olumlu: geldi koşmalı var paralı güzel Olumsuz: gelmedi koşmamalı parasız güzel değil Görüldüğü gibi olumlu yüklemler “-ma -me” olumsuzluk ekiyle “değil” olumsuzluk edatıyla “-sız” gibi olumsuz anlam veren eklerle olumsuz hale getirilebiliyor Bazı cümlelerde ise yapıca yukarıdaki olumsuzluklar bulunduğu halde cümle anlamca olumlu olabilir Bu çoğu kez iki olumsuzluğun bir arada bulunduğu yargılarda görülür Örnek: “Aslında o seni tanımıyor değildi” cümlesinde “tanımıyor değil” yükleminde iki olumsuzluk vardır ve bunlar yüklemin “tanıyor” şeklinde olumlu bir yargı vermesini sağlamışlardır Bazı cümlelerde ise olumsuzluk soru yoluyla sağlanır Örnek: “Ben onu unutabilir miyim hiç?” cümlesinde yüklem olumlu olduğu halde cümlenin anlamı soru yoluyla olumsuz hale getirilmiştir Bazı cümlelerde olumsuzluk bağlaçlarla sağlanır Örnek: “Ne konuyu biliyor ne soruyu soruyor cümlelerinde ne ne bağlacı Örnek: “Sanki o seni seviyor da”cümlesinde “sanki” bağlacı cümleye olumsuz anlam katmıştır