Söylev Ve Özellikleri Nelerdir?

**Prof. Dr. Sinsi** · 08-25-2012

Söylev ve Özellikleri Nelerdir?

1

Tanımı
Bir topluluk önünde belirli bir konuda yapılan etkili ve inandırıcı konuşmalara söylev (nutuk) denir

Söylev kavramı eskiden nutuk terimiyle karşılanır; topluluk önünde konuşma sanatına hitabet

söylevciye de hatip denirdi

Söylev söz ve sesle birleşen bir sanattır

Söylevde amaç nedir?
Söylevde amaç

dinleyenleri kendi düşüncesinden yana çekmektir

Bu nedenle söylenen sözler ve söyleyiş biçimi inandırıcı

etkileyici

coşturucu nitelikler taşımalıdır

İnsanları heyecanlandırmak

bir fikri

bir kanaati insanlara aşılamak ve benimsetmek önemlidir

2

Özellikleri
Söylevci söylevin çeşidine ve konuya bağlı olarak anlaşılır sözcükler seçmeli; cümleler kısa

yalın

akıcı

içten ve etkili olmalıdır

Söylevcinin

konuştuğu konuyu çeşitli yönleriyle iyice bilmesi ve söyleyeceklerine inanması gerekir

Söylev veren kişi konuşmasını duruş

jest ve hareketleriyle desteklemelidir

Söylevcilerin en önemli yeteneği toplulukları inandırmadaki güçleridir

Ayrıca iddiaları kanıtlaması ve dinleyicide oluşacak kuşkuları ortadan kaldırması gerekir

Söylev tiyatro ile birlikte gelişmiştir

Hemen her yazı türü yeri gelince söylevden yararlanır

Sesi topluluğun sesine dönüştürme

coşturma

toplulukta duygusal doruklar ve insanda tartışma atmosferi yaratmak söylevin önemli özelliklerindendir

Söyleyişte yersiz ve gereksiz vurgular

anlaşılmaz ve abartılı sözler

aşırı ses yükseltmelerinden kaçınılır

Dilin alıcıyı harekete geçirme işlevi ile heyecana bağlı işlevi birlikte kullanılır

Dinleyicilerin zevk

kültür düzeyleri ve gereksinimleri konuşmacı tarafından dikkate alınır

Etkili

heyecanlı ve açık cümlelerle söylev bitirilir

Konularına göre kaç tür söylev vardır?
Konularına göre söylevler
a

Siyasi söylev : Genellikle parlamentolarda

diplomatik toplantılarda

mitinglerde
söylenen siyasî amaçlı söylevlerdir

b

Dinsel söylev : Tapınaklarda bireysel ve toplumsal sorunları dinsel açıdan yorum-
layan söylevdir

İslâmî toplumlarda bu tür söylevlere hutbe denir

c

Hukuksal söylev : Mahkemelerde

yargılama sırasında suçlamak ya da savunmak
amacıyla söylenen söylevdir

d

Akademik söylev: Akademilerde

bilim toplantılarında söylenen söylevdir

Akademik kabullerde

açılış

kapanış ve ödül törenlerinde yapılan bilimsel içerikli
söylevler de vardır

e

Askerî söylev : Ordunun moral gücünü yükseltmek ve güven duygusunu artırmak için askerlere yönelik verilen söylevdir

Söylev türünün tarihsel gelişimi hakkında neler söyleyebilirsiniz?
Söylev türünün ilk örneklerini Eski Yunan ve Roma dönemlerinde görüyoruz

Eski Yunan edebiyatında Demosthenes (Demostenes)

Lâtin edebiyatında Cicero (Çiçero)

Fransız edebiyatında Bossuet (Bosse)

Mirabeau (Mirabu) ve Robespiere (Robespiyer) ilk akla gelen tanınmış söylevcilerdendir

Ülkemizde toplanma ve söz özgürlüğünün sağlandığı II

Meşrutiyette yetişen en tanınmış söylevciler Ömer Naci ile Hamdullah Suphi Tanrıöver’dir

Cumhuriyet Döneminin en büyük konuşmacısı ise Mustafa Kemal Atatürk’tür

Mustafa Kemal Atatürk “Söylev”de bir tarih belgesi örneği vererek Türk ulusu ile yaşadığı tarih dilimini bu belgede ayrıntılarıyla yorumlar

08-25-2012	#1
Prof. Dr. Sinsi	Söylev Ve Özellikleri Nelerdir? Söylev ve Özellikleri Nelerdir? 1 Tanımı Bir topluluk önünde belirli bir konuda yapılan etkili ve inandırıcı konuşmalara söylev (nutuk) denir Söylev kavramı eskiden nutuk terimiyle karşılanır; topluluk önünde konuşma sanatına hitabet söylevciye de hatip denirdi Söylev söz ve sesle birleşen bir sanattır Söylevde amaç nedir? Söylevde amaç dinleyenleri kendi düşüncesinden yana çekmektir Bu nedenle söylenen sözler ve söyleyiş biçimi inandırıcı etkileyici coşturucu nitelikler taşımalıdır İnsanları heyecanlandırmak bir fikri bir kanaati insanlara aşılamak ve benimsetmek önemlidir 2 Özellikleri Söylevci söylevin çeşidine ve konuya bağlı olarak anlaşılır sözcükler seçmeli; cümleler kısa yalın akıcı içten ve etkili olmalıdır Söylevcinin konuştuğu konuyu çeşitli yönleriyle iyice bilmesi ve söyleyeceklerine inanması gerekir Söylev veren kişi konuşmasını duruş jest ve hareketleriyle desteklemelidir Söylevcilerin en önemli yeteneği toplulukları inandırmadaki güçleridir Ayrıca iddiaları kanıtlaması ve dinleyicide oluşacak kuşkuları ortadan kaldırması gerekir Söylev tiyatro ile birlikte gelişmiştir Hemen her yazı türü yeri gelince söylevden yararlanır Sesi topluluğun sesine dönüştürme coşturma toplulukta duygusal doruklar ve insanda tartışma atmosferi yaratmak söylevin önemli özelliklerindendir Söyleyişte yersiz ve gereksiz vurgular anlaşılmaz ve abartılı sözler aşırı ses yükseltmelerinden kaçınılır Dilin alıcıyı harekete geçirme işlevi ile heyecana bağlı işlevi birlikte kullanılır Dinleyicilerin zevk kültür düzeyleri ve gereksinimleri konuşmacı tarafından dikkate alınır Etkili heyecanlı ve açık cümlelerle söylev bitirilir Konularına göre kaç tür söylev vardır? Konularına göre söylevler a Siyasi söylev : Genellikle parlamentolarda diplomatik toplantılarda mitinglerde söylenen siyasî amaçlı söylevlerdir b Dinsel söylev : Tapınaklarda bireysel ve toplumsal sorunları dinsel açıdan yorum- layan söylevdir İslâmî toplumlarda bu tür söylevlere hutbe denir c Hukuksal söylev : Mahkemelerde yargılama sırasında suçlamak ya da savunmak amacıyla söylenen söylevdir d Akademik söylev: Akademilerde bilim toplantılarında söylenen söylevdir Akademik kabullerde açılış kapanış ve ödül törenlerinde yapılan bilimsel içerikli söylevler de vardır e Askerî söylev : Ordunun moral gücünü yükseltmek ve güven duygusunu artırmak için askerlere yönelik verilen söylevdir Söylev türünün tarihsel gelişimi hakkında neler söyleyebilirsiniz? Söylev türünün ilk örneklerini Eski Yunan ve Roma dönemlerinde görüyoruz Eski Yunan edebiyatında Demosthenes (Demostenes) Lâtin edebiyatında Cicero (Çiçero) Fransız edebiyatında Bossuet (Bosse) Mirabeau (Mirabu) ve Robespiere (Robespiyer) ilk akla gelen tanınmış söylevcilerdendir Ülkemizde toplanma ve söz özgürlüğünün sağlandığı II Meşrutiyette yetişen en tanınmış söylevciler Ömer Naci ile Hamdullah Suphi Tanrıöver’dir Cumhuriyet Döneminin en büyük konuşmacısı ise Mustafa Kemal Atatürk’tür Mustafa Kemal Atatürk “Söylev”de bir tarih belgesi örneği vererek Türk ulusu ile yaşadığı tarih dilimini bu belgede ayrıntılarıyla yorumlar