Soru İşareti Nedir?-Soru İşaretinin Kullanımı

**Prof. Dr. Sinsi** · 08-25-2012

Soru anlamı taşıyan cümle ve kelimelerden sonra kullanılır:

Hangi elbiseyi beğendiniz?
Benimle alış verişe kim gelecek?
Soruları cevapladınız mı?
Nasıl bir kitap aramıştınız?
Evimizi

eşyalarımızı nasıl buldunuz?
Nerede ?
Kim?
Nasıl?
Sular mı yandı? Neden tunca benziyor mermer?

Cevabı zaten içinde olan soru cümlelerinde de soru işareti kullanılır:

Haksız mıyım? Liderler içinde Atatürk gibisi var mı?
Yoksa bu sözümde yalan var mı?

İçinde soru kelimeleri veya soru eki bulunan ama anlamca soru cümlesi olmayan cümlelerde soru işareti kullanılmaz:

Kaça aldım

şimdi hatırlamıyorum

(soru kelimesi nesneye dahil)
Yapar mı yapmaz mı bilmem

(soru kelimesi nesneye dahil)
Bu olayı bize ne zaman anlatmıştı

hatırlamıyorum

(soru kelimesi nesneye dahil)

Bazı cümleler de soru kelimesi barındırmadığı hâlde soru cümlesidir Bunlar soru işareti ile biter Bu cümlelerin soru anlamı vurgu ve tonlama ile belirtilir:

Yaşınız?
Sen alacaktın?
Gördün?

Bir bilginin şüpheyle karşılandığı veya kesin olmadığı durumlarda yay ayraç içinde kullanılır:

Ankara’dan Konya’ya 1

5 (?) saatte gitmiş

1496 (?) yılında doğan Fuzuli

Bilinmeyen yer tarih vb durumlar için kullanılır:

Yunus Emre (1240?-1320)

(Doğum yeri: ?)

( ?-1120)
UYARI : mı / mi eki -ınca / -ince anlamında zarf-fiil işleviyle kullanıldığında soru işareti konmaz: Akşam oldu mu sürüler döner Hava karardı mı eve gideriz
Bahar gelip de nehir çağıl çağıl kabarmaya başlamaz mı içimi geri kalmış bir saat huzursuzluğu kaplardı (Haldun Taner)
UYARI : Soru ifadesi taşıyan sıralı ve bağlı cümlelerde soru işareti en sona konur:
Çok yakından mı bu sesler çok uzaklardan mı?
Üsküdar'dan mı Hisar'dan mı Kavaklar'dan mı? (Yahya Kemal Beyatlı)

Soru eki soru anlamı katmıyorsa zaman anlamı katıyorsa soru işareti de kullanılmaz?

Akşam oldu mu sıla özlemi depreşir gurbetçilerde

Hele bir de karların eriyip sularının akması yok mu

08-25-2012	#1
Prof. Dr. Sinsi	Soru İşareti Nedir?-Soru İşaretinin Kullanımı Soru İşareti Nedir?-Soru İşaretinin Kullanımı Soru anlamı taşıyan cümle ve kelimelerden sonra kullanılır: Hangi elbiseyi beğendiniz? Benimle alış verişe kim gelecek? Soruları cevapladınız mı? Nasıl bir kitap aramıştınız? Evimizi eşyalarımızı nasıl buldunuz? Nerede ? Kim? Nasıl? Sular mı yandı? Neden tunca benziyor mermer? Cevabı zaten içinde olan soru cümlelerinde de soru işareti kullanılır: Haksız mıyım? Liderler içinde Atatürk gibisi var mı? Yoksa bu sözümde yalan var mı? İçinde soru kelimeleri veya soru eki bulunan ama anlamca soru cümlesi olmayan cümlelerde soru işareti kullanılmaz: Kaça aldım şimdi hatırlamıyorum (soru kelimesi nesneye dahil) Yapar mı yapmaz mı bilmem (soru kelimesi nesneye dahil) Bu olayı bize ne zaman anlatmıştı hatırlamıyorum (soru kelimesi nesneye dahil) Bazı cümleler de soru kelimesi barındırmadığı hâlde soru cümlesidir Bunlar soru işareti ile biter Bu cümlelerin soru anlamı vurgu ve tonlama ile belirtilir: Yaşınız? Sen alacaktın? Gördün? Bir bilginin şüpheyle karşılandığı veya kesin olmadığı durumlarda yay ayraç içinde kullanılır: Ankara’dan Konya’ya 15 (?) saatte gitmiş 1496 (?) yılında doğan Fuzuli Bilinmeyen yer tarih vb durumlar için kullanılır: Yunus Emre (1240?-1320) (Doğum yeri: ?) ( ?-1120) UYARI : mı / mi eki -ınca / -ince anlamında zarf-fiil işleviyle kullanıldığında soru işareti konmaz: Akşam oldu mu sürüler döner Hava karardı mı eve gideriz Bahar gelip de nehir çağıl çağıl kabarmaya başlamaz mı içimi geri kalmış bir saat huzursuzluğu kaplardı (Haldun Taner) UYARI : Soru ifadesi taşıyan sıralı ve bağlı cümlelerde soru işareti en sona konur: Çok yakından mı bu sesler çok uzaklardan mı? Üsküdar'dan mı Hisar'dan mı Kavaklar'dan mı? (Yahya Kemal Beyatlı) Soru eki soru anlamı katmıyorsa zaman anlamı katıyorsa soru işareti de kullanılmaz? Akşam oldu mu sıla özlemi depreşir gurbetçilerde Hele bir de karların eriyip sularının akması yok mu