Tanziman Edebiyatının Temsilcileri Kimlerdir?

**Prof. Dr. Sinsi** · 08-25-2012

Tanziman Edebiyatının Temsilcileri Kimlerdir?

ŞİNASİ (1826-1871)

1860′TA Tercüman-ı Ahval gazetesini çıkararak yeni bir edebiyatın önderi olan Şinasi

orta yetenekte bir şair olarak kabul edilir

Toplum için sanat anlayışını benimseyen sanatçı

dilin süs ve özentiden kurtulup sadeleşmesi için çalışmıştır

Basılan ilk tiyatro eserini yazan sanatçı

aynı zamanda edebiyatımızda hak

adalet

eşitlik

özgürlük gibi kavramları kullanan ilk kişidir

Edebiyatımızda akılcılığın ilk önderi sayılan Şinasi

noktalama işaretlerini edebiyatımıza kazandıran bir sanatçıdır

ŞİNASİ Eserleri: Şair Evlenmesi (tiyatro)

Tercüme-i Manzume (çeviri şiirler)

Müntehabat-ı Eşar (şiir)

Durub-ı Emsal-i Osmaniye (atasözleri)

NAMIK KEMAL (1840-1888)

İlk şiirlerini Divan şiirinin etkisiyle yazan sanatçı Şinasi?yle tanıştıktan sonra edebiyatın Batılılaşması gerektiğine inanır ve sonuna kadar da bu düşünceyi savunur

Daha çok hak

adalet

vatan

ahlak gibi temaları işler

İçerik olarak tamamen yeni olan şiirlerinde biçimsel olarak Divan edebiyatına bağlılık görülür

Hece ölçüsüyle denemeler yapmasına rağmen aruzu kullanmıştır

Tiyatroyu faydalı bir eğlence olarak kabul eden sanatçı

bu türde romantik dramların etkisindedir

Tiyatro eserlerinde teknik yönden yetersiz olan sanatçı kimi kez günlük konuşma dilini kullanır

kimi kez de süslü bir anlatıma başvurur

Romanlarında Batılı tekniğe uyma çabasındadır

Ancak tekniği sağlam değildir

Kahramanları romantizmin etkisiyle iyiler ve kötüler olmak üzere ayrılmıştır

Konuşma yerlerinde dil nispeten yalınken

betimlemelerde ?sanatkârane?dir

Aynı zamanda gazeteci olan Namık Kemal mücadeleci bir kişiliğe sahiptir

NAMIK KEMAL Eserleri:

NAMIK KEMAL Romanları: İntibah

Cezmi

NAMIK KEMAL Oyunları: Vatan yahut Silistre

Zavallı Çocuk

Akif Bey

Gülnihal

Celalettin Harzemşah

Karabela

NAMIK KEMAL Eleştirileri: Tahrib-i Harâbât

Takip

ZİYA PAŞA (1825-1880)

Şiirleri içerik ve biçim açısından Divan edebiyatının özelliklerine uygunluk gösterir

Ancak hak

adalet

kanun gibi kavramları Ziya Paşa da kullanmıştır

Batılılaşmada şiirlerinden çok düşünceleriyle önem taşır

Hece ölçüsüyle de denemeler yapmıştır

En ünlü eseri ?Terkib-i Bent?idir

?Harâbât? adlı Divan şiiri antolojisinin önsözündeki düşünceleri nedeniyle Namık Kemal?in eleştirilerine hedef olmuştur

AHMET MİTHAT (1844-1912)

Batılı roman ve hikaye tekniğiyle Türk halk hikayelerini uzlaştırmaya çalışan Ahmet Mithat Efendi halka seslenmeyi ve eserlerinde halkı eğitmeyi amaçlamıştır

Bu nedenle sık sık olayların akışını keserek okuyucuya seslenmiştir

Teknik bir kaygı gütmeyen sanatçı

dönemin en çok okunan yazarıdır

Halka okuma alışkanlığı kazandırma konusundaki başarısı herkesçe kabul edilir

Genel olarak romantizmin etkisindeki sanatçı hemen her türde eser vermiştir

Halka seslenmeyi amaçladığı için de nispeten daha sade ve yalın bir dil kullanmıştır

Kırktan fazla romanı

pek çok öyküsü ve tiyatro eseri olan sanatçının önemli eserleri şunlardır:

AHMET MİTHAT Romanları: Hasan Mellah

Hüseyin Fellah

Felatun Bey?le Rakım Efendi

Yeryüzünde Bir Melek

Henüz On Yedi Yaşında?

AHMET MİTHAT Öyküleri: Yeniçeriler

Letaif-i Rivayât (seri hikayeler)

AHMET MİTHAT Oyunları: Çerkez Özdenler

Çengi?

AHMET VEFİK PAŞA

Ahmet Vefik Paşa Milliyetçilik ve Türkçülük akımlarının ilk büyük temsilicisidir

Moliere komedilerinden yaptığı 16 çeviri ve uyarlamayla

Türk tiyatrosuna önemli hizmetler etti

AHMET VEFİK PAŞA Eserleri: Lehçe-i Osmani

Şecere-i Türk

Moliere?den Zor Nikah

Meraki

Azarya

Zoraki Takip

RECAİZADE MAHMUT EKREM (1847-1914)

?Güzel olan her şey şiirin konusu olabilir? ve ?şiir ahlakla hizmet etmek zorunda değildir? düşüncesinde olan sanatçı daha çok aşk ve doğa konularını işler

Şiirlerinde romantizmin etkisinde olan Recaizade Mahmut Ekrem

yanlış batılılaşmayı ele aldığı ?Araba Sevdası? adlı romanında realist bir tutum izlemeye çalışır

Sanatçının eski edebiyat taraftarlarıyla olan tartışmaları ünlüdür

Servet-i Fünuncuları bir araya toplayarak Servet-i Fünun hareketine önderlik etmiştir

Sanat için sanat anlayışına bağlı olan sanatçının dili yabancı sözcük ve tamlamalarla doludur

RECAİZADE MAHMUT EKREM Eserleri:

RECAİZADE MAHMUT EKREM Şiirleri: Nijat Ekrem

Nağme-i Seher

Yadigâr-ı Şebab

Zemzeme (I

II

III)

RECAİZADE MAHMUT EKREM Oyunları: Çok Bilen Çok Yanılır

Vuslat

Afife Anjelik

RECAİZADE MAHMUT EKREM Hikayeleri:Muhsin Bey

Şemsâ

RECAİZADE MAHMUT EKREM Roman: Araba Sevdası

ABDÜLHAK HAMİT TARHAN (1892-1937)

Edebiyatımızda ?şair-i azam? olarak adlandırılan sanatçı eskiyi yıkan ihtilalci kişiliğiyle tanınmıştır

Sanat için sanat görüşünde olan Hamit

romantizmin etksindedir ve en çok ölüm konusunu işler

Oyunlarında tekniğe önem vermeyen sanatçı

bunları okumak için yazdığını söyler

Bunların bir kısmı manzum

bir kısmı düzyazıdır

Tiyatroda konunun yabancı toplumlardan alınması gerektiğini savunur

Edebiyatımızda ?tezatlar şairi? olarak da anılan sanatçının önemli eserleri şunlardır:

ABDÜLHAK HAMİT TARHAN Şiirleri: Sahrai Belde veya Divaneliklerim

Makber

Ölü

Hacle

Garam

Validem

İlhamı Vatan?

ABDÜLHAK HAMİT TARHAN Oyunları: Macera-yı Aşk

Sabr ü Sebat

İçli Kız

Duhter-i Hindu

Tarık

Zeynep

Finten

İlhan

Turhan

Hakan (Ayrıca hece ölçüsüyle ve manzum olarak yazdığı iki oyunu da vardır: Nesteren ve Liberte)

SAMİPAŞAZADE SEZAİ (1860-1936)

Gerçekçi bir yaklaşımla yazdığı ?Sergüzeşt? adlı romanıyla tanınır

Öykülerini ?Küçük Şeyler? adlı kitapta toplamıştır

NABİZADE NAZIM (1862-1893)

Realist-natüralist bir anlayışı benimseyen sanatçının iki önemli romanı ?Kara Bibik? ve ?Zehra?dır

08-25-2012	#1
Prof. Dr. Sinsi	Tanziman Edebiyatının Temsilcileri Kimlerdir? Tanziman Edebiyatının Temsilcileri Kimlerdir? ŞİNASİ (1826-1871) 1860′TA Tercüman-ı Ahval gazetesini çıkararak yeni bir edebiyatın önderi olan Şinasi orta yetenekte bir şair olarak kabul edilir Toplum için sanat anlayışını benimseyen sanatçı dilin süs ve özentiden kurtulup sadeleşmesi için çalışmıştır Basılan ilk tiyatro eserini yazan sanatçı aynı zamanda edebiyatımızda hak adalet eşitlik özgürlük gibi kavramları kullanan ilk kişidir Edebiyatımızda akılcılığın ilk önderi sayılan Şinasi noktalama işaretlerini edebiyatımıza kazandıran bir sanatçıdır ŞİNASİ Eserleri: Şair Evlenmesi (tiyatro) Tercüme-i Manzume (çeviri şiirler) Müntehabat-ı Eşar (şiir) Durub-ı Emsal-i Osmaniye (atasözleri) NAMIK KEMAL (1840-1888) İlk şiirlerini Divan şiirinin etkisiyle yazan sanatçı Şinasi?yle tanıştıktan sonra edebiyatın Batılılaşması gerektiğine inanır ve sonuna kadar da bu düşünceyi savunur Daha çok hak adalet vatan ahlak gibi temaları işler İçerik olarak tamamen yeni olan şiirlerinde biçimsel olarak Divan edebiyatına bağlılık görülür Hece ölçüsüyle denemeler yapmasına rağmen aruzu kullanmıştır Tiyatroyu faydalı bir eğlence olarak kabul eden sanatçı bu türde romantik dramların etkisindedir Tiyatro eserlerinde teknik yönden yetersiz olan sanatçı kimi kez günlük konuşma dilini kullanır kimi kez de süslü bir anlatıma başvurur Romanlarında Batılı tekniğe uyma çabasındadır Ancak tekniği sağlam değildir Kahramanları romantizmin etkisiyle iyiler ve kötüler olmak üzere ayrılmıştır Konuşma yerlerinde dil nispeten yalınken betimlemelerde ?sanatkârane?dir Aynı zamanda gazeteci olan Namık Kemal mücadeleci bir kişiliğe sahiptir NAMIK KEMAL Eserleri: NAMIK KEMAL Romanları: İntibah Cezmi NAMIK KEMAL Oyunları: Vatan yahut Silistre Zavallı Çocuk Akif Bey Gülnihal Celalettin Harzemşah Karabela NAMIK KEMAL Eleştirileri: Tahrib-i Harâbât Takip ZİYA PAŞA (1825-1880) Şiirleri içerik ve biçim açısından Divan edebiyatının özelliklerine uygunluk gösterir Ancak hak adalet kanun gibi kavramları Ziya Paşa da kullanmıştır Batılılaşmada şiirlerinden çok düşünceleriyle önem taşır Hece ölçüsüyle de denemeler yapmıştır En ünlü eseri ?Terkib-i Bent?idir ?Harâbât? adlı Divan şiiri antolojisinin önsözündeki düşünceleri nedeniyle Namık Kemal?in eleştirilerine hedef olmuştur AHMET MİTHAT (1844-1912) Batılı roman ve hikaye tekniğiyle Türk halk hikayelerini uzlaştırmaya çalışan Ahmet Mithat Efendi halka seslenmeyi ve eserlerinde halkı eğitmeyi amaçlamıştır Bu nedenle sık sık olayların akışını keserek okuyucuya seslenmiştir Teknik bir kaygı gütmeyen sanatçı dönemin en çok okunan yazarıdır Halka okuma alışkanlığı kazandırma konusundaki başarısı herkesçe kabul edilir Genel olarak romantizmin etkisindeki sanatçı hemen her türde eser vermiştir Halka seslenmeyi amaçladığı için de nispeten daha sade ve yalın bir dil kullanmıştır Kırktan fazla romanı pek çok öyküsü ve tiyatro eseri olan sanatçının önemli eserleri şunlardır: AHMET MİTHAT Romanları: Hasan Mellah Hüseyin Fellah Felatun Bey?le Rakım Efendi Yeryüzünde Bir Melek Henüz On Yedi Yaşında? AHMET MİTHAT Öyküleri: Yeniçeriler Letaif-i Rivayât (seri hikayeler) AHMET MİTHAT Oyunları: Çerkez Özdenler Çengi? AHMET VEFİK PAŞA Ahmet Vefik Paşa Milliyetçilik ve Türkçülük akımlarının ilk büyük temsilicisidir Moliere komedilerinden yaptığı 16 çeviri ve uyarlamayla Türk tiyatrosuna önemli hizmetler etti AHMET VEFİK PAŞA Eserleri: Lehçe-i Osmani Şecere-i Türk Moliere?den Zor Nikah Meraki Azarya Zoraki Takip RECAİZADE MAHMUT EKREM (1847-1914) ?Güzel olan her şey şiirin konusu olabilir? ve ?şiir ahlakla hizmet etmek zorunda değildir? düşüncesinde olan sanatçı daha çok aşk ve doğa konularını işler Şiirlerinde romantizmin etkisinde olan Recaizade Mahmut Ekrem yanlış batılılaşmayı ele aldığı ?Araba Sevdası? adlı romanında realist bir tutum izlemeye çalışır Sanatçının eski edebiyat taraftarlarıyla olan tartışmaları ünlüdür Servet-i Fünuncuları bir araya toplayarak Servet-i Fünun hareketine önderlik etmiştir Sanat için sanat anlayışına bağlı olan sanatçının dili yabancı sözcük ve tamlamalarla doludur RECAİZADE MAHMUT EKREM Eserleri: RECAİZADE MAHMUT EKREM Şiirleri: Nijat Ekrem Nağme-i Seher Yadigâr-ı ŞebabZemzeme (I II III) RECAİZADE MAHMUT EKREM Oyunları: Çok Bilen Çok Yanılır Vuslat Afife Anjelik RECAİZADE MAHMUT EKREM Hikayeleri:Muhsin Bey Şemsâ RECAİZADE MAHMUT EKREM Roman: Araba Sevdası ABDÜLHAK HAMİT TARHAN (1892-1937) Edebiyatımızda ?şair-i azam? olarak adlandırılan sanatçı eskiyi yıkan ihtilalci kişiliğiyle tanınmıştır Sanat için sanat görüşünde olan Hamit romantizmin etksindedir ve en çok ölüm konusunu işler Oyunlarında tekniğe önem vermeyen sanatçı bunları okumak için yazdığını söyler Bunların bir kısmı manzum bir kısmı düzyazıdır Tiyatroda konunun yabancı toplumlardan alınması gerektiğini savunur Edebiyatımızda ?tezatlar şairi? olarak da anılan sanatçının önemli eserleri şunlardır: ABDÜLHAK HAMİT TARHAN Şiirleri: Sahrai Belde veya Divaneliklerim Makber Ölü Hacle Garam Validem İlhamı Vatan? ABDÜLHAK HAMİT TARHAN Oyunları: Macera-yı Aşk Sabr ü Sebat İçli Kız Duhter-i Hindu Tarık Zeynep Finten İlhan Turhan Hakan (Ayrıca hece ölçüsüyle ve manzum olarak yazdığı iki oyunu da vardır: Nesteren ve Liberte) SAMİPAŞAZADE SEZAİ (1860-1936) Gerçekçi bir yaklaşımla yazdığı ?Sergüzeşt? adlı romanıyla tanınır Öykülerini ?Küçük Şeyler? adlı kitapta toplamıştır NABİZADE NAZIM (1862-1893) Realist-natüralist bir anlayışı benimseyen sanatçının iki önemli romanı ?Kara Bibik? ve ?Zehra?dır