|
Prof. Dr. Sinsi
|
Gurur: 2. Gururun Kötülüğü Ve Çeşitleri
Imam Gazali'nin Ihya-u Ulumiddin eserinden alinmistir
ALLAH Teâlâ gurur ve aldanış ehlini kötülemiş, azarlamış ve onlara azap va'detmiştir Örneğin onlara hitaben şöyle buyurmuştur: "ALLAH'a karşı gelmekte hangi güce güveniyorsunuz? O'na karşı güvenilebilen bir güç bulunduğunu zanneden kâfirler gurur ve aldanış içindedirler" (Mülk, 20)
"(Kıyâmet gününde onlara şöyle denir: ) ALLAH’ın âyetlerini hafife almış; dünya hayatınız (mevki, iktidar, servet) sizi aldatmıştı" (Câsiye, 35)
"Nefislerinize uydunuz, günahlar için fırsat kolladınız, (dinin hak olduğu hususunda) şüpheye düştünüz, kuruntular sizi oyaladı, şeytan sizi aldattı" (Hadid, 14)
"Din yerine oyun ve eğlencelere dalan, dünya hayatına aldanan kimseleri bana bırak!" (En'âm, 7)
"ALLAH’ın va'di haktır Onun için, dünya hayatı sizi oyalamasın, şeytan sizi aldatmasın" (Lokman, 33)
"Kâfirlerin refah içinde olmaları seni aldatmasın Bu hâl az bir oyalanmadır Ondan sonra yerleri cehennemdir O, çok kötü bir yerdir" (Al-i İmrân, 196,197)
"Ey insan! Seni kerem sahibi olan Rabbin hakkında aldatıp yanlışlara (küfür, günah, nankörlük) süren nedir? Halbuki, O seni yarattı, sana düzgün bir vücut verdi ve organlarını ihtiyaçlarına göre biçimlendirdi" (İnfitâr, 6,7)
ALLAH Rasûlü (as) da şöyle buyurmuştur: "Akıllı insan, kendi nefsini hesaba çeker ve ölümden sonrası için çalışır Aldanmış olan ise, nefis ve hevasına uyar ve buna rağmen ALLAH Teâlâ'dan temennilerde bulunur (affedileceğini, cennete götürüleceğini düşünür)"
Gurur ve aldanış, cehaletten de kötüdür Çünkü cehâlet, bir şeyi bilmemektir Gurur ise, onu yanlış ve ters bilmektir Gururun sebebi, delil olmayan şeyi delil zannetmek veya yanlış delil kullanmaktır Delil yanlış olunca da, varılan netice yanlış ve aldatıcı olur Delil konusunda düşülen bu hatanın sebebi ise, değerlendirme yapmak ve hüküm yürütmek için gerekli olan bilgiye sahip olmamak veya bilgiyi saptırabilecek kadar güçlenmiş olan nefis ve hevesin emri altına girmektir Bu sebeplerden dolayı, çok kimse kötü oldukları hâlde kendilerini iyi zannederler veya yaptıkları iş yanlış olmasına rağmen, onu doğru kabul ederler
Zikredilen sebeplerle çeşitli aldanışlar meydana gelir
Birinci aldanış dünyayı ahiretten üstün tutmaktır Bu en büyük aldanıştır Bu aldanışın sebebi, dünyanın hâzır ve göz önünde olması, ahiretin gayb ve zamanın arkasında bulunmasıdır ALLAH Teâlâ, bu aldanışın içinde olanlar hakkında şöyle buyurmuştur: "Dünya hayatını ahiretten daha çok seven ve bu sebeple ALLAH yolundan sapan ve onu eğri bulan kimseler açık bir dalâlet içindedirler" (İbrahim, 3)
"ALLAH’ın gazabı onların üzerindedir ve onlar için büyük bir azap vardır Çünkü onlar dünya hayatını ahiretten üstün tutarlar ALLAH kâfir ve nankörleri hidayet etmez O bunların kalplerini, kulaklarını ve gözlerini mühürlemiştir Bunlar gaflet içindedirler Hiç şüphe yoktur ki, bunlar ahirette hüsrana uğrayanlardır" (Nahl, 106,109)
"Onlar ahiret karşılığında dünya hayatını satın almışlardır Ahirette onların azabı azaltılmaz ve onlar yardım (ve merhamet) görmezler" (Bakara, 86)
ALLAH Teâlâ, dünyayı ahiretten üstün tutmanın yanlış olduğunu da şu âyetlerle bildirmiştir:
"Dünya hayatı geçici, ahiret hayatı ise kalıcıdır, (ibâdet ve tâatlara karşı) sabredenlere amellerinin en güzeli üzerinden sevap vereceğiz" (Nahl, 96)
"Siz dünya hayatını tercih ediyorsunuz Halbuki ahiret daha hayırlı ve daha kalıcıdır Bu durum daha önce gönderilen kitap ve sahifelerde ve özellikle İbrahim ve Musa sahifelerinde de bildirilmiştir" (A'lâ, 16, 19)
"Size verilen şeyler dünya hayatının geçimliği ve süsüdür ALLAH yanındaki (ahiretteki) şeyler ise daha hayırlı ve daha kalıcıdırlar Bunu düşünsenize! Kendisine ahiret için güzel vaatlerde bulunduğumuz kimse -ki mutlaka bu vaatleri bulacaktır-, dünya hayatında kendisine bir geçimlik verdiğimiz, sonra ahirette suçlu olarak hesaba çektiğimiz kimse gibi midir?" (Kasas, 60, 61)
"Her nefis ölümü tadacaktır Amellerinizin karşılığı tam olarak ahirette verilecektir Orada kim cehennemden uzaklaştırılır ve cennete götürülürse gerçek kazancı bulur Dünya hayatı ise aldanma vesilesinden ibarettir" (Al-i İmrân, 18)
"Ey insanlar! Rabbinize karşı gelmekten sakının ve ne babanın evlâdı, ne de evlâdın babası için bir şey ödeyemediği bir günün azabından korkun ALLAH’ın va'di haktır Onun için, dünya hayatı sizi aldatmasın ve şeytan sizi kandırmasın" (Lukman, 33)
Dünyanın ahiretten üstün olmaması, gerçeğin bunun tersi olması şu iki durumdan dolayıdır Birincisi, dünya hayatı süresinin çok az ve kısa olmasına karşılık, ahiret süresinin upuzun ve bitimsiz olmasıdır İkincisi de, dünyadaki nimetlerin musibetlerle birlikte olması, lezzetlere acıların karışması, sevinçleri kederlerin bulandırmasına mukabil, ahirette nimet, lezzet ve sevinçlerin saf, katıksız ve kusursuz olmasıdır
Dünya hayatının hazır olması, onun hazır olmayan ahiretten üstün tutulması için bir sebep değildir Çünkü, hazır olan bir şeyin hazır olmayan bir şeyden üstün tutulmasının doğru olması için, ikisinin aynı veya yakın derece ve değerde olmaları lâzımdır Derece ve değerler çok farklı olduğu zaman, hazır olmak üstünlük sebebi değildir
Onun için, bir parça aklı olan hiçbir kimse, elinde hazır bulunan bir (1) altın parayı, bir ay sonra kendisine bin (1000) altın kâr getirecek bir işe yatırmaktan çekinmez
|