Osmanli Padişahlarinin Son Anlari...

**Prof. Dr. Sinsi** · 08-24-2012

SULTAN İBRAHİM HAN

Ocak ağaları yeniden cuntalaşıp devleti soymaya başlayınca, Padişah bunların haklarından gelmek istedi ise de, olay duyuldu ve ihtilal çıktı

1648 Ağustosunda asilerin isteği üzerine Sadrazam Hezar-pâre Ahmed Paşa azl edildi ve sonra asilerce öldürüldü

Bu arada hurufilerin Sultan İbrahim Han aleyhine yaptıkları iftiralar da hedefine ulaşmıştı

Nitekim Hezar-pare Ahmed Paşa aleyhine olarak başlayan isyan, Sultan İbrahim Han'ın da tahttan indirilmesiyle sonuçlandı

Tahta oğlu dördüncü Mehmed Han çıkarıldı

Ağaların adamı olan Sofu Koca Mehmed Paşa, sadrazamlığa getirildi

İhtilâlin arkasında nâibe-i saltanat olmak isteyen Kösem Sultân vardır

Şeyhülislâm Abdurrahim Efendi’yi de yanına alan sadrazam tarafından, Ağustos 1648 tarihinde hal’ edildi ve bir odaya haps olundu

7 Ağustos 1648’de henüz 7 yaşındaki IV

Mehmed’e, hem şer’-i şerife ve hem de kanuna aykırı olarak bî’at edildi

Sonra Şeyhülislâmın, “İki halife bulunduğu zaman, fitneyi önlemek için birini katlediniz” şeklindeki fetvâsına dayanılarak mutegallibeyi korumak için idamına karar verildi

Bu bir eimme ictihadıydı

Esasen ortada iki halife de yoktu

Biri hal’ edilmiş diğeri yaşı rüşte erişmemiş olduğundan niyabetle hilafet ediyordu

(49) Sultan İbrahim’in mahbesinin kapısı kırıldığında Sultan İbrahim eline Mushaf-ı Şerifi alarak “… işte Kitabullah beni ne hükümle öldürürsünüz; zalimler! diye bağırmıştı

Sultan İbrahim hal’inden 11 gün sonra boğularak şehid edildi

Padişah’ın öldürülürken “Padişahlarına karşı hain olanların gazab-ı ilahiyeye uğrayıp kahrolmaları” bedduasını yaptığı rivayet edilmiştir (18 Ağustos 1648)

(50) Ayasofya’daki amcası Sultan Mustafa’nın yanına defnedilmiştir

(51)

Sultan İbrahim Han çok cömert idi

Fakirlere ve acizlere ihsanlarda bulunurdu

Osmanlı kaynaklarının bir tanesi hariç, aklî dengesinde bozukluk olduğuna dair hiçbir bilgi yoktur O tek kaynağın yazarı da Sultanın tahttan indirilmesi ve daha sonra öldürülmesinde, elebaşı olanlardan biridir

Kaynaklar, Sultan Birinci İbrahim'in özelliklerinden ve yaptığı işlerden övgüyle bahsetmektedir

Sadece son zamanlarda bazı yazarlar, onun için "Deli" demektedirler

(52) Ne yazık ki geçmişini sürekli taşlayan ve köksüz ağaç olduğunu ispatlamaya çalışanlara, zamanımızda da sıkça rastlanmaktadır

(53)

Sultan Birinci İbrahim'e "Deli" ve "Gaddar" diyen ve adının öyle yayılması için çalışanlardan bazılarının, Sultan Birinci İbrahim tarafından idam ettirilen İranlı Şii Emirgûneoğlu'nun adamları olduğu söylenmektedir

(54) Ayrıca Karaçelebizade' nin Ebrak kitabındaki Sultan'ın aleyhinde olan yazı, bu zatın Sultan'ın tahttan indirilmesinde ve öldürülmesinde rolü olduğu, kindarlığı ile tanıdığından tarih için muteber kabul edilmemektedir

Tarih, Sultan'ın deli olmadığını iftiralara uğradığını kabul etmektedir

Onun devletin askerî, mâlî, adlî ve idârî ıslahatı için yaptıkları ve yapılanlara olan teşvikleri, isnat edilen bu sıfatı yalanlayan yeterli bir delildir

(55)

49- Ahmet Akgündüz-Said Öztürk, Bilinmeyen Osmanlı, OSAV, s

195
50- Ziya Nur Aksun, Osmanlı Tarihi, Ötüken Neşriyat, c

2, s

186
51- http://iktibas

net/metin

php?seri=1399
52- Ahmet Akgündüz-Said Öztürk, Bilinmeyen Osmanlı, OSAV, s

196
53- http://iktibas

net/metin

php?seri=1399
54- http://www

bilgibul

org/ibrahim-1640-1648

html
55- Ahmet Akgündüz-Said Öztürk, Bilinmeyen Osmanlı, OSAV, s

196

08-24-2012	#18
Prof. Dr. Sinsi	Osmanli Padişahlarinin Son Anlari... SULTAN İBRAHİM HAN Ocak ağaları yeniden cuntalaşıp devleti soymaya başlayınca, Padişah bunların haklarından gelmek istedi ise de, olay duyuldu ve ihtilal çıktı 1648 Ağustosunda asilerin isteği üzerine Sadrazam Hezar-pâre Ahmed Paşa azl edildi ve sonra asilerce öldürüldü Bu arada hurufilerin Sultan İbrahim Han aleyhine yaptıkları iftiralar da hedefine ulaşmıştı Nitekim Hezar-pare Ahmed Paşa aleyhine olarak başlayan isyan, Sultan İbrahim Han'ın da tahttan indirilmesiyle sonuçlandı Tahta oğlu dördüncü Mehmed Han çıkarıldı Ağaların adamı olan Sofu Koca Mehmed Paşa, sadrazamlığa getirildi İhtilâlin arkasında nâibe-i saltanat olmak isteyen Kösem Sultân vardır Şeyhülislâm Abdurrahim Efendi’yi de yanına alan sadrazam tarafından, Ağustos 1648 tarihinde hal’ edildi ve bir odaya haps olundu 7 Ağustos 1648’de henüz 7 yaşındaki IV Mehmed’e, hem şer’-i şerife ve hem de kanuna aykırı olarak bî’at edildi Sonra Şeyhülislâmın, “İki halife bulunduğu zaman, fitneyi önlemek için birini katlediniz” şeklindeki fetvâsına dayanılarak mutegallibeyi korumak için idamına karar verildi Bu bir eimme ictihadıydı Esasen ortada iki halife de yoktu Biri hal’ edilmiş diğeri yaşı rüşte erişmemiş olduğundan niyabetle hilafet ediyordu(49) Sultan İbrahim’in mahbesinin kapısı kırıldığında Sultan İbrahim eline Mushaf-ı Şerifi alarak “… işte Kitabullah beni ne hükümle öldürürsünüz; zalimler! diye bağırmıştı Sultan İbrahim hal’inden 11 gün sonra boğularak şehid edildi Padişah’ın öldürülürken “Padişahlarına karşı hain olanların gazab-ı ilahiyeye uğrayıp kahrolmaları” bedduasını yaptığı rivayet edilmiştir (18 Ağustos 1648) (50) Ayasofya’daki amcası Sultan Mustafa’nın yanına defnedilmiştir (51) Sultan İbrahim Han çok cömert idi Fakirlere ve acizlere ihsanlarda bulunurdu Osmanlı kaynaklarının bir tanesi hariç, aklî dengesinde bozukluk olduğuna dair hiçbir bilgi yoktur O tek kaynağın yazarı da Sultanın tahttan indirilmesi ve daha sonra öldürülmesinde, elebaşı olanlardan biridir Kaynaklar, Sultan Birinci İbrahim'in özelliklerinden ve yaptığı işlerden övgüyle bahsetmektedir Sadece son zamanlarda bazı yazarlar, onun için "Deli" demektedirler(52) Ne yazık ki geçmişini sürekli taşlayan ve köksüz ağaç olduğunu ispatlamaya çalışanlara, zamanımızda da sıkça rastlanmaktadır (53) Sultan Birinci İbrahim'e "Deli" ve "Gaddar" diyen ve adının öyle yayılması için çalışanlardan bazılarının, Sultan Birinci İbrahim tarafından idam ettirilen İranlı Şii Emirgûneoğlu'nun adamları olduğu söylenmektedir (54) Ayrıca Karaçelebizade' nin Ebrak kitabındaki Sultan'ın aleyhinde olan yazı, bu zatın Sultan'ın tahttan indirilmesinde ve öldürülmesinde rolü olduğu, kindarlığı ile tanıdığından tarih için muteber kabul edilmemektedir Tarih, Sultan'ın deli olmadığını iftiralara uğradığını kabul etmektedir Onun devletin askerî, mâlî, adlî ve idârî ıslahatı için yaptıkları ve yapılanlara olan teşvikleri, isnat edilen bu sıfatı yalanlayan yeterli bir delildir (55) 49- Ahmet Akgündüz-Said Öztürk, Bilinmeyen Osmanlı, OSAV, s195 50- Ziya Nur Aksun, Osmanlı Tarihi, Ötüken Neşriyat, c2, s186 51- http://iktibasnet/metinphp?seri=1399 52- Ahmet Akgündüz-Said Öztürk, Bilinmeyen Osmanlı, OSAV, s196 53- http://iktibasnet/metinphp?seri=1399 54- http://wwwbilgibulorg/ibrahim-1640-1648html 55- Ahmet Akgündüz-Said Öztürk, Bilinmeyen Osmanlı, OSAV, s196