Filozoflar ( Biyografi ) '' Filozof Biyografisi Paylaşım Alanı ''

**Prof. Dr. Sinsi** · 08-23-2012

Sören Kierkegaard Kierkegaard’a göre felsefe Aristoteles’ten bu yana hep özlerle, idealarla, her türden mantıksalkurgularla ilgilenmiştir

Bu yüzden bireyin gerçek yaşamı gözden kaçmıştır

Kierkegaard, ilk eleştirilerini bu tutuma ve bu tutumun büyük temsilcisi Hegel’e karşı yapar; ona göre soyut düşüncelere dalmak ile ya da doğa bilimlerinde yapıldığı gibiölçüp biçmekle bireyin varoluşu anlaşılamaz

Varoluş, "somut, öznel ve uyanıkinsanın yaşamıdır

"Varoluşterimini modern anlamda kullanan ilk filozoftur Kierkegaard

Varoluş derken ne anlıyor? İlkin soyut düşünmeye karşı somut düşünüşe yönelir o

Soyut düşünme devaroluşla ilgili kaygılarıyla birlikte tek kişi unutulmuştur

İkinci olarak nesneldüşünceye karşı çıkar

Nesnel düşünce de kişisel tutkunun, sevgi ve nefretin,ilginin kısaca her içten olan şeyin öldüğüne inanır

Nesnel düşünmekarşısına, öznel düşünmeyi koyar

Öznel düşünen, kendi geçek varoluşunun içyönünü ortaya koyarak felsefe yapar en çok karşı çıktığı filozofta yukarıdabelirttiğimiz gibi "soyut düşünür" Hegel’dir

Hegel’de öznel varoluşuiçinde tek kişinin ortadan kalkmasına dahinin bile düşüncenin sürüklediği boşbir yaprak gibi olmasına karşılık, bu yeni felsefesi ile Kierkegaard tek kişiyi, kendi, asıl varoluşunu en uyanık bilinci içinde toplamak ister

Bu felsefe doğrudan doğruya şu çağrıyı duyurmak ister: "yaşamını boşuna harcama, günlerini öldürme, uyku içinde geçirme, uyan ve insan ol!" Kendisi "bütün yaşamını, doymuşluğu içinde uyuklayan insanları nasıl uyandırabileceğini düşünmekle geçirdiğini" söyler

Belki insanları biri cılızbiri kanatlı –eşit olmayan- iki atın çektiği bir arabaya oturup yürü diyebağırsa! Belki o zaman uyanacaktır

Kanatlı at sonsuzluk, cılız at zaman, arabacıda içimizden her biri

Zaman içinde sonsuzluğun kendisine parıldadığı kimse, kendi varoluşunda uyanmış olan kimsedir

En iyi uyandırma aracı da kaygılı korku ya da iç-daralmasıdır

Her insanın içinde bu korku yerleşiktir

Ona göre dünya da yapayalnız kalabileceği,tanrı tarafından unutulmuş olabileceği, milyonlarca iş güç arasında gözden kaçmış olabileceği korkusu

Ama korku, bu iç daralması korkak ruhlar içindeğildir

Ancak korkuyu ta yüreğinde bütün uyanıklığı ile tutan ve bundan kaçmayan kimse, bu korkuyla varoluşunun uyanıklığını sürdürebilir

Böylece varoluş sorusuna Kierkegaard’ın verdiği yanıt: varoluş, somut, öznel ve uyanıkinsanın yaşamıdır

Varoluş, uyanık insanın yaşamını en açık sorumluluğuiçinde sürdürdüğü bir bölümüdür, bir parçasıdır

Ancak varoluş, üzerindedüşünmeye elverişli değildir, onu düşündüğümüz anda onu ortadan kaldırmışoluruz

"Kendisini düşündürmeyen bir şey vardı" diyebiliriz ancak, o da şu: varolmuş olan

Kavranamayan, olağanüstü bir şey ona ancak sezerek ve inanarakyakınlaşabiliriz

Varoluş öyle ise irrasyonel yani us dışıdır

Onukavramlarımızla kavramaya çalışır çalışılmaz kaçıp gider elimizden

Öyle isevaroluş, paradoksal bir şeydir

Ancak düşünmeden önce veya sonra, ancak tutkular veeylemlerle bir an için onu yakalayabiliriz, bir anlık, birden bire olan bir parlama içinde onu görebiliriz

Büyük ruh hareketlerinde ve tutkulu eylemlerde mantıksal düşünme çözülür, kaybolur

Düşünmek ve varoluş-olmak birleşemez

08-23-2012	#22
Prof. Dr. Sinsi	Filozoflar ( Biyografi ) '' Filozof Biyografisi Paylaşım Alanı '' Sören Kierkegaard Kierkegaard’a göre felsefe Aristoteles’ten bu yana hep özlerle, idealarla, her türden mantıksalkurgularla ilgilenmiştir Bu yüzden bireyin gerçek yaşamı gözden kaçmıştır Kierkegaard, ilk eleştirilerini bu tutuma ve bu tutumun büyük temsilcisi Hegel’e karşı yapar; ona göre soyut düşüncelere dalmak ile ya da doğa bilimlerinde yapıldığı gibiölçüp biçmekle bireyin varoluşu anlaşılamaz Varoluş, "somut, öznel ve uyanıkinsanın yaşamıdır"Varoluşterimini modern anlamda kullanan ilk filozoftur Kierkegaard Varoluş derken ne anlıyor? İlkin soyut düşünmeye karşı somut düşünüşe yönelir o Soyut düşünme devaroluşla ilgili kaygılarıyla birlikte tek kişi unutulmuştur İkinci olarak nesneldüşünceye karşı çıkar Nesnel düşünce de kişisel tutkunun, sevgi ve nefretin,ilginin kısaca her içten olan şeyin öldüğüne inanır Nesnel düşünmekarşısına, öznel düşünmeyi koyar Öznel düşünen, kendi geçek varoluşunun içyönünü ortaya koyarak felsefe yapar en çok karşı çıktığı filozofta yukarıdabelirttiğimiz gibi "soyut düşünür" Hegel’dir Hegel’de öznel varoluşuiçinde tek kişinin ortadan kalkmasına dahinin bile düşüncenin sürüklediği boşbir yaprak gibi olmasına karşılık, bu yeni felsefesi ile Kierkegaard tek kişiyi, kendi, asıl varoluşunu en uyanık bilinci içinde toplamak ister Bu felsefe doğrudan doğruya şu çağrıyı duyurmak ister: "yaşamını boşuna harcama, günlerini öldürme, uyku içinde geçirme, uyan ve insan ol!" Kendisi "bütün yaşamını, doymuşluğu içinde uyuklayan insanları nasıl uyandırabileceğini düşünmekle geçirdiğini" söyler Belki insanları biri cılızbiri kanatlı –eşit olmayan- iki atın çektiği bir arabaya oturup yürü diyebağırsa! Belki o zaman uyanacaktır Kanatlı at sonsuzluk, cılız at zaman, arabacıda içimizden her biri Zaman içinde sonsuzluğun kendisine parıldadığı kimse, kendi varoluşunda uyanmış olan kimsedir En iyi uyandırma aracı da kaygılı korku ya da iç-daralmasıdır Her insanın içinde bu korku yerleşiktir Ona göre dünya da yapayalnız kalabileceği,tanrı tarafından unutulmuş olabileceği, milyonlarca iş güç arasında gözden kaçmış olabileceği korkusu Ama korku, bu iç daralması korkak ruhlar içindeğildir Ancak korkuyu ta yüreğinde bütün uyanıklığı ile tutan ve bundan kaçmayan kimse, bu korkuyla varoluşunun uyanıklığını sürdürebilir Böylece varoluş sorusuna Kierkegaard’ın verdiği yanıt: varoluş, somut, öznel ve uyanıkinsanın yaşamıdır Varoluş, uyanık insanın yaşamını en açık sorumluluğuiçinde sürdürdüğü bir bölümüdür, bir parçasıdır Ancak varoluş, üzerindedüşünmeye elverişli değildir, onu düşündüğümüz anda onu ortadan kaldırmışoluruz "Kendisini düşündürmeyen bir şey vardı" diyebiliriz ancak, o da şu: varolmuş olan Kavranamayan, olağanüstü bir şey ona ancak sezerek ve inanarakyakınlaşabiliriz Varoluş öyle ise irrasyonel yani us dışıdır Onukavramlarımızla kavramaya çalışır çalışılmaz kaçıp gider elimizden Öyle isevaroluş, paradoksal bir şeydir Ancak düşünmeden önce veya sonra, ancak tutkular veeylemlerle bir an için onu yakalayabiliriz, bir anlık, birden bire olan bir parlama içinde onu görebiliriz Büyük ruh hareketlerinde ve tutkulu eylemlerde mantıksal düşünme çözülür, kaybolur Düşünmek ve varoluş-olmak birleşemez