08-23-2012
|
#75
|
|
Prof. Dr. Sinsi
|
Filozoflar ( Biyografi ) '' Filozof Biyografisi Paylaşım Alanı ''
Duns Scotus
(? -1308) Ortaçağın bir döneminde düşünce yaşamına çok itina göstermiş olan Dominiken ve Fransisken tarikatlarından söz etmiştik Thomas, Dominiken rahibidir Fransisken tarikatı Thomas'a karşıdır Bu tarikat, özellikle Skolastiğin son dönemini temsil etmiştir
Şimdi Fransisken tarikatının en önemli iki kişiliğinden söz edeceğiz Bunlardan biri İskoçyalı Duns Scotus'tur Duns Scotus Thomas'tan esasta ayrılır Thomas için seyir (temaşa) yaşamının esas olduğunu biliyoruz Oysa Duns Scotus tam tersine olarak, yaşamın anlamını "fiil ve davranışız, bulur İşte bu fiil ve davranışa verdiği önemle, bu aksiyona verdiği değer ile Duns Scotus bir bakıma Rönesans'ı hazırlamış olur
Duns Scotus'a göre, Allah isteyen ve "irade sahibi" bir varlıktır Allah, evreni kendi özgür iradesinden, iradî bir davranış ile yaratmıştır Bundan başka, ahlâkî değerler de Allah tarafından yaratılmıştır Bundan dolayı evreni ve ahlâkı yalnızca akıl ile, yalnızca rasyonalist bir metod ile temellendiremeyiz "İyi" Allah'ın beğenmiş olduğu şeydir Fakat başka şeyler de Allah'ın hoşuna gidebilir Allah'ın, bilgisine akıl erdimediğimiz iradesi, "iyi"yi ve "kötü"yii şimdiki şekilleriyle belirlemiştir Allah'ın bunu niçin böyle yaptığını soramayız Bunu yalnızca bir "olay" olarak benimseyip Allah'ın huzurunda eğilmemiz gerekir
Duns Scotus bu "fiil ve davranış" bir de bireyciliği (individüalizm) bağlamaktadır Ona göre her birey bir kişiliktir İnsan ancak dünyaya bir kez gelmiş olan kişiliği ile bir özelliğe sahip olur O halde reel olan tümel değil, bireydir Bu "fiil ve davranışı" ve bireyciliği (individüalizm) ile Duns Scotus, Skolastiğin son dönemini hazırlamıştır Zaten kendisi Skolastiğin parlak dönemi ile son döneminin sınırları üzerinde bulunur
|
|
|
|