Türkçenin Dünya Dilleri Arasındaki Yeri.

**Prof. Dr. Sinsi** · 08-23-2012

TÜRKÇENİN DÜNYA DİLLERİ ARASINDAKİ YERİ
Dünya sınırları içerisinde bir dilin kaplama alanı, aynı zamanda o dili konuşan milletin de kültür bütünü meydana getirdiği, milli stratejik alandır

Dünyada 30

000 farklı dil konuşulduğu tespit edilmiştir

Fakat etkin dil ailesi olarak 7-8 dilden bahsedilebilir

Bunlardan biri de Türkçe’dir

Türkçe Ural Altay dil ailesinin bir koludur

Bugün, Türkçe’nin yayıldığı alanın yüzölçümü yaklaşık, 20 milyon kilometrekaredir

Türk dilini (bütün lehçeleri ve şiveleri ile) yaklaşık 120 milyon kişinin konuştuğu değişik kaynaklarda yazılıdır

Buna göre, Türk dili dünya sıralamasında sekizinci sırada yer almaktadır

Türkçe’nin coğrafya sınırlarını, Çin’den Ortadoğu’ya ve Hindistan’a ve oradan da Balkanlar ve tüm Avrupa’ya yaymak mümkündür

Kaynak bakımından birbirine yakın olan diller bir aile teşkil ederler

Dünya dilleri bu şekilde çeşitli dil ailelerine ayrılırlar

Bir dil ailesi tarihin bilinmeyen devirlerinde bir ana dilden çıkan dillerin oluşturduğu topluluktur

Bu diller arasındaki benzerlikler böyle bir varsayımı kuvvetlendirmektedir

Bir ana dilin yazılı belgeleri olmadığı halde birçok özelliklerini kendisinden türemiş bulunan ailedeki dilleri karşılaştırarak tespit etmek mümkün olabilmektedir

Dünyadaki başlıca dil aileleri şunlardır:
1

Hint-Avrupa dilleri ailesi:
a

Hint-İran Dilleri: İran, Afgan, Pakistan, Hindistan, Sri Lanka, Nepal dilleri,
b

Slav Dilleri: Rusça, Bulgarca, Lehçe (Polonya), Çekçe, Slovakça, Baltık dilleri,
c

Roman Dilleri (Latinceden türetilmiş diller): İtalyanca, Fransızca, İspanyolca, Portekizce, Rumence

ç

Cermen Dilleri: İngilizce, Almanca, Felemenkçe, İsveççe, Norveççe

2

Hami-Sami dilleri:
a

Hami Dilleri: Eski Mısır dili, Kuşi dili, Libya-Berber dili, Çad dili,
b

Sami Dilleri: Arapça, İbranice (Kenanca), Habeşçe, Akatça

Bu ailenin yaşayan en önemli dilleri Arapça ve İbranicedir

3

Bantu dilleri:
Bu aileye Afrika’nın büyük bir kısmında konuşulan Bantu dilleri girer

4

Çin-Tibet dilleri:
Çince, Tibetçe, Vietnamca ve Kmerce bu gruba dahildir

5

Ural-Altay dilleri:
Ural ve Altay dilleri akrabalığı öteden beri tartışma konusu olmuştur

Ne var ki, genel görüşe göre, bu iki kol tek kaynatan çıkmış, ancak zamanla akrabalık bağları çok zayıflamıştır

Ural ve Altay dillerin akrabalığı bugün için aşağıdaki benzerliklere dayanmaktadır:
 Her ikisi de eklemeli dildir

Yani her iki kolda da sözcük yapısı aynıdır

 Bu dillerin tümce yapıları da birbirinin aynıdır

 Bu dillerde ünlü uyumu da ortak özellik olarak kendini gösterir

 Räsänen'e göre, ünlü bolluğu ve ünsüz seyrekliğiyle sözcük başında ünsüz yığılışmasının bulunmaması da Ural-Altay dillerinin ortak özelliğidir

 Ural-Altay dillerinde bazı eklerin hem eylemlerde çekim eki hem de sözcük türetmede yapım eki gibi kullanılması da önemli bir benzerliktir

 Bu diller arasında sözcük benzerliklerine ve eşliklerine de rastlanmaktadır:

TÜRKÇE
FİNCE

Ben
Min

Sen
sin

Ural-Altay dilleri, adından da anlaşılacağı gibi Ural ve Altay olmak üzere iki kola ayrılır

08-23-2012	#1
Prof. Dr. Sinsi	Türkçenin Dünya Dilleri Arasındaki Yeri. TÜRKÇENİN DÜNYA DİLLERİ ARASINDAKİ YERİ Dünya sınırları içerisinde bir dilin kaplama alanı, aynı zamanda o dili konuşan milletin de kültür bütünü meydana getirdiği, milli stratejik alandır Dünyada 30000 farklı dil konuşulduğu tespit edilmiştir Fakat etkin dil ailesi olarak 7-8 dilden bahsedilebilir Bunlardan biri de Türkçe’dir Türkçe Ural Altay dil ailesinin bir koludur Bugün, Türkçe’nin yayıldığı alanın yüzölçümü yaklaşık, 20 milyon kilometrekaredir Türk dilini (bütün lehçeleri ve şiveleri ile) yaklaşık 120 milyon kişinin konuştuğu değişik kaynaklarda yazılıdır Buna göre, Türk dili dünya sıralamasında sekizinci sırada yer almaktadır Türkçe’nin coğrafya sınırlarını, Çin’den Ortadoğu’ya ve Hindistan’a ve oradan da Balkanlar ve tüm Avrupa’ya yaymak mümkündür Kaynak bakımından birbirine yakın olan diller bir aile teşkil ederler Dünya dilleri bu şekilde çeşitli dil ailelerine ayrılırlar Bir dil ailesi tarihin bilinmeyen devirlerinde bir ana dilden çıkan dillerin oluşturduğu topluluktur Bu diller arasındaki benzerlikler böyle bir varsayımı kuvvetlendirmektedir Bir ana dilin yazılı belgeleri olmadığı halde birçok özelliklerini kendisinden türemiş bulunan ailedeki dilleri karşılaştırarak tespit etmek mümkün olabilmektedir Dünyadaki başlıca dil aileleri şunlardır: 1 Hint-Avrupa dilleri ailesi: a Hint-İran Dilleri: İran, Afgan, Pakistan, Hindistan, Sri Lanka, Nepal dilleri, b Slav Dilleri: Rusça, Bulgarca, Lehçe (Polonya), Çekçe, Slovakça, Baltık dilleri, c Roman Dilleri (Latinceden türetilmiş diller): İtalyanca, Fransızca, İspanyolca, Portekizce, Rumence ç Cermen Dilleri: İngilizce, Almanca, Felemenkçe, İsveççe, Norveççe 2 Hami-Sami dilleri: a Hami Dilleri: Eski Mısır dili, Kuşi dili, Libya-Berber dili, Çad dili, b Sami Dilleri: Arapça, İbranice (Kenanca), Habeşçe, Akatça Bu ailenin yaşayan en önemli dilleri Arapça ve İbranicedir 3 Bantu dilleri: Bu aileye Afrika’nın büyük bir kısmında konuşulan Bantu dilleri girer 4 Çin-Tibet dilleri: Çince, Tibetçe, Vietnamca ve Kmerce bu gruba dahildir 5 Ural-Altay dilleri: Ural ve Altay dilleri akrabalığı öteden beri tartışma konusu olmuştur Ne var ki, genel görüşe göre, bu iki kol tek kaynatan çıkmış, ancak zamanla akrabalık bağları çok zayıflamıştır Ural ve Altay dillerin akrabalığı bugün için aşağıdaki benzerliklere dayanmaktadır:  Her ikisi de eklemeli dildir Yani her iki kolda da sözcük yapısı aynıdır  Bu dillerin tümce yapıları da birbirinin aynıdır  Bu dillerde ünlü uyumu da ortak özellik olarak kendini gösterir  Räsänen'e göre, ünlü bolluğu ve ünsüz seyrekliğiyle sözcük başında ünsüz yığılışmasının bulunmaması da Ural-Altay dillerinin ortak özelliğidir  Ural-Altay dillerinde bazı eklerin hem eylemlerde çekim eki hem de sözcük türetmede yapım eki gibi kullanılması da önemli bir benzerliktir  Bu diller arasında sözcük benzerliklerine ve eşliklerine de rastlanmaktadır: TÜRKÇE FİNCE Ben Min Sen sin Ural-Altay dilleri, adından da anlaşılacağı gibi Ural ve Altay olmak üzere iki kola ayrılır