Georg Lukács

Georg Lukacs'ın Yaşamı ve Politik Süreci

Lukacs, varlıklı bir Yahudi ailesinden gelmektedir Budapeşte Üniversitesi'nde hukuk ve felsefe eğitimini tamamladı İlk yazıları tiyatro üzerine eleştiri yazılarıdır Nyugat adlı bir dergide yazılarını yayınladı 1910'da kendisini eleştirmen olarak ünlendirecek olan Ruh ve Biçimler adlı çalışmasını yayımlandı

1910-1914 arasında Berlin ve Heidelberg üniversitelerinde Yeni-Kantçı felsefecilerden Simmel Windelband ve Rickert'in derslerinin izleyicisi oldu Max Weber ve Ernst Bloch gibi düşünürlerle yakınlık kurduğu bilinmektedir Kendisinde Hegel etkisi belirginleşmeye başladı Roman Kuramı adlı çalışmasını, bu etkinin görüldüğü bir kitap olarak 1916'da yazdı Giderek sanatta bicimin gelişmesini sınıf mücadelesi tarihine bağlayan edebiyat kuramının temellerini oluşturdu

Daha sonraki yıllarda Lukacs'ın Marksizmi benimsemeye başladığı ve 1918'den itibaren Macaristan Komünist Partisi'ne girdiği bilinmektedir 1919'da Bela Kun'un önderliğinde kurulan kısa süreli Sovyet Macaristan Cumhuriyeti'nde kültür ve eğitim komiserliğini üstlendi Marksizmin kuramsal meseleleri üzerine önemli metinler üretti

Bu metinler zaman zaman Ortodoks Marksizmden tepkiler aldı ve Lukacs kimi zaman görüşlerinden vazgeçmek zorunda kaldı Özellikle politik tezleri birçok kez sapma olarak değerlendirildi Tarih ve Sınıf Bilinci adlı yapıtını 1923'te yayımladı ve burada Marksist tarih felsefesi alanındaki özgün görüşlerini geliştirdi Bir tür Marksist ideoloji teorisinin açılımlarını ve yabancılaşma kavramının değerlendirmesini yapmaya çalıştı Burada Hegelci anlamda bir Marksizm değerlendirilmesi ve Hegel üzerinden Markzimin yeniden geliştirilmesi çabası görülür

Blum takma adıyla yazılar yazdığı ve Blum Tezleri olarak bilinen fikirlerin ona ait olduğu bilinmektedir Ancak bu Tezler Komintern tarafından reddedildi ve ideolojik olarak yadsındı O sıra sosyalist düşüncede egemen olan sanat fikri gereğince, edebiyatta toplumcu gerçekçilik denilen bir düşünce egemendi Bu süreç boyunca yalnızca politik fikirleri değil, geliştirdiği estetik anlayışı da burjuva etkisinde kalmış olarak değerlendirildi Sonradan Marksist edebiyat anlayışının temel yapıtlarından sayılan kitapları, özellikle roman türü ve 19 yüzyılın gerçekçi romanları üzerinedir:

- Gerçekçilik Üzerine Denemeler, 1948 yılında
- Dünya Edebiyatında Rus Gerçekçiliği, 1952 yılında
- 19 yüzyıl Alman Gerçekçileri, yine aynı yıl yayımlandı

Bunlar söz konusu gerçekçi roman anlayışının ürünleri olarak ortaya çıktı Bunların yanı sıra ve devamında Lukacs, hem Estetik üzerine Marksizm açısından temel sayılabilecek metinleri üretti, hem de Hegel, Geothe ve Thomas Mann gibi isimler üzerine çalışmalar ortaya koydu

Sosyalist yönetimin yıkılmasının ardından Viyana'ya gitti On yıl kaldığı Viyana'da Kommunismus dergisinin yayın yönetmenliğini yaptı, aynı zamanda Macaristan yeraltı hareketiyle ilişkisini sürdürdü

1929-1933 arasında Berlin'de yaşadı Daha sonra çalışmalarını Felsefe Enstitüsü'nde sürdürmek amacıyla yeniden Moskova'ya gitti 1945'te Macaristan'a dönerek parlamento üyesi ve Budapeşte Üniversitesi'nde estetik ve kültür felsefesi profesörü oldu 1956'da kültür bakanıydı ve Macar Ayaklamnası'nın önemli kişilerinden biriydi Ayaklanmanın bastırılmasından sonra tutuklanarak Romanya'ya sürüldü 1957'de Budapeşte'ye dönmesine izin verildi, ancak önceki konum ve mevkilerden yalıtılmış olarak

Bu dönemden itibaren bütün zamanını felsefe ve eleştiri alanındaki çalışmalarına ayırmaya başladı Lukács, döneminin siyasal atmosferi içinde sık sık eleştirilere uğramış ve görüşlerini reddetmek zorunda kalmıştır Ancak buna rağmen günümüzde Marksist felsefe ve estetik kuramını en önemli adlarından biri kabul edilir Bunun yanı sıra Marxizm konusunda da pek çok güncel teorik tartışma Lukacs'a bağlanacak şekilde önemli metinlerin sahibidir Lukacs'ın 30 dan fazla kitabı ve yüzlerce deneme notları bulunduğu bilinmektedir