Prof. Dr. Sinsi
|
Detlev Von Liliencron
Sanatı :
Liliencron , romantik gelenekten ayrılan ilk Alman şairlerden biridir Mizah duygusuyla beslenen şiirleri , doğalcı olmaktan çok , empresyonist (İzlenimci)'tir Hareketli ve zaman zaman güç bir yaşamı olan Liliencron ; doğalcılıkla empresyonizm akımlarını belli yönleriyle şiirinde birleştirmiştir Onun empresyonizmi , saf ve doğal bir yaradılıştadır Karşısına çıkanı , olduğu gibi kabul eder ; onu duygularla çözümlemez Gündelik yaşamdan , canlı , küçük olayları şiirine katarken , doğalcılığın ayrıntılara inme yönetimine kapılmamış ; tutumlu bir dil anlayışı ve birkaç çizgi ile anı yakalayıp şiir dolu resimler oluşturmuştur Dildeki tutumu ; şiirinde yakaladığı anı , büyük bir yoğunlukla , yer yer çarpıcı bir etkiyle yansıtmasını sağlamıştır Ölçülü bir duygusallık , dilindeki sürükleyicilik , ses oyunları , nesneye ve olaylara yapaylıktan uzak yaklaşımı , onu ; döneminin , en önemli şairlerinden biri yapmıştır Onun şiirleri , natüralizm ve yeni romantizm arasındaki dönemi kapsar Modern hayatın tematize edildiği şiirleri , erken dönem empresyonistleri de etkilemiştir
Liliencron'un erken dönem eserleri , daha duygusaldır Modern yaşama ; farklı duyu etkilerini karıştırıp , edebi duruma getiren bir Sinestezi (Duyum İkiliği) ile tepki vermektedir İlk yayınlanmış şiirlerinde bile görülen ve Liliencron'un her zaman denediği form zenginliği ; farklı ve zor dizelerle , şiir formlarını ustalıkla kullandığını göstermektedir O , şiirlerinde , genç kuşağın yaptığı gibi , sadece hayatın kötülüklerini yansıtmamış ; tam tersine , doğayı , duyduğu ve gördüğü şekilde betimlemiştir İlk eserlerini yayınlamaya başladığı yıllarda, diğer şairlerin düştüğü yanlışlardan kaçınmış ; katıldığı savaşların ve yaşadığı serüvenlerin verdiği olgunlukla , insanın en kutsal duygularını , yetkin bir şekilde anlatmıştır
Şair , bütün derinliğine rağmen , materyalist bir insandır Kişiliğinin tinsel yönü , fazla gelişmemiştir Bu bakımdan , natüralist akım , gerek duygusu gerekse hayat görüşü açısından , kendisi için en uygun sanat anlatımı olmuş ; gerçekliği , tam bir bağlılıkla yansıtma olanağını kendisine vermiştir Avcı ve subay olduğu için , doğal hayatı çok iyi tanıyor ve eserlerinde , yetkin bir üslup ve şekil içinde canlandırabiliyordu Ayrıca , tinsel sorunları , felsefi yoldan çözmek yerine ; hayatı olduğu gibi yansıtmayı yeğliyordu
Liliencron'un özelliği ; Münih şair çevresinin , cılız idealizmini bozguna uğratmış olmasıdır Onların , kuşaktan kuşağa geçen ve artık yürürlükten kalkmış olan sanatlarını , Liliencron ; güçlü bir empresyonizmle yenilemiştir Onun , Münih şair çevresinin öykünmeci , duygusal soğukluğunu Mörike , Lenau , Eichendorff ve Platen'den aldığı açıktır
Onun şiirinde , iki özellik öncelik gösterir : Doğa sevgisi ve tonlamasındaki erotik unsurları , günlük yaşamda ön plana çıkarması Lirik stil , onda ; kendi ruh durumunun , bir imitatio (Kopya)'sudur ve katı form kurallarına bağlı kalmayı gerektirmez Liliencron , "Naturalistler" adlı şiirinde , naturalist lirikten uzaklaşmasını ve şiir sanatının koşullarını ; mizah ve en zarif sanatçı eli olarak açıklar Mizah ve Heine geleneğinde ironik bir ton , onu ; hem naturalistlerden , hem de " Sanat , sanat içindir " düşüncesindeki estetikçilerden ayırır
Liliencron'nun şiiri , olup biten her ana ışık tutar ve ardı ardına akan , renkli imgeler ve görüntülerle yüklüdür Dizeler , canlı ve ölçülü bir sağlamlık içerir Yaşanan zamanın canlılığına yönelen Liliencron , yaşama aşkının şarkısını söyler ve yeryüzü neşesini muştular Ölüm takıntısı olarak , yer yer göze çarpan melankolinin izini sürmekten uzaktır o Uyakların ya da dizelerin gevşekliğine el atmayı düşünmez "Sicilya Kıtaları" diye adlandırılan , en zor kıtalara yönelir Ancak , sözcüklerin seçimindeki ince ve özenli hesaplama , argo kullanımının belirgin olduğu yerlerde ya da belirsiz terimlerle yansıtılan ironik kullanımlar karşısında gerilemez Bu serbest davranış , bohem görünüş , yer yer göze çarpan lirizm ve imgelerinin kabul edilemez özgünlüğü yüzünden ; Liliencron'a , pek çok kez sitem edilebilir Şair anılarının , deneyimlerinin ve çağrışımlarının gücüyle yazmaktadır Doğanın gösterileri de , Liliencron'un esinlendiği bir alandır Ve özellikle de , doğum yeri olan Holstein'ın buruk görünümü , alçakgönüllü ve yoksul insanlarının kaba saba duyarlıkları , onun şiirinin temelini oluşturur Ancak , tüm bu ögeler şairin yazımında ; derinlikli ve insancıl tablolara ve betimlemelere dönüşür
Liliencron'un , varolma sorunları sonucu oluşan kırgınlığı , "Açlık" şiirinde betimlenir Modern hayatın eleştirisi , birçok şiirinde ; örneğin "İstasyonda" şiirinde görülür "New York'da Broadway" adlı şiirinde ; kendini , çaresizlik ve korku içerisinde hissettiği bu dev şehri betimler Tüm çığlıklar , itişmeler ve küfürlerden kurtulmak için , düşsel bir idil'e kaçar Bu , onun tutuna bildiği tek şeydir Büyük caddelerden uzakta , romantik bir doğanın ortasında , kırılmış olan ben duygusunu ve toplum birliğini yeniden kazanmaya çalışır Liliencron , modern hayatın rahatsız ediciliğini yaşamış olduğundan ; sanatın başarabilecekleri konusundaki kuşkuları da , bu noktada başlar Liliencron'un doğa liriğinde , doğa ve görünüm ; devamlı bir kaçış ortamı işlevi görür Ancak , umut edilen uyum , hiçbir zaman sürekli olmaz "Bir Yaz Boyunca" ve "Mart Günü" şiirlerinde olduğu gibi , kısa süren bir mutluluk olarak kalır
Liliencron , sanatla , kendisine ait sanatsal bir karşı-dünya yaratmaya çalışmış olsa bile ; tarzının , hayatını estetik kılmakla ilgisi yoktu Şiirlerinden bazıları , Brahms ve Richard Strauss tarafından bestelenmiştir
Kaynakça :
-Alman Edebiyatı Burhanettin Batıman
Remzi Kitabevi-1945
-Dictionnaire des Litteratures Philippe van Tieghem/1984
-Dictionnaire Biographique des Auteurs Laffont-Bompiani /1964
-Le Nouveau Dictionnaire des Oeuvres Laffont-Bompiani /1994
-Kindler Neues Literatur Lexikon 1990
-Encyclopedia Britannica 1911 Baskısı
-The Columbia Encyclopedia 2001 Baskısı
-Ana Britannica Ana Yayıncılık / 1986
-Büyük Larousse Gelişim Yayınları / 1986
-Türk Ansiklopedisi Milli Eğitim Yayınları / 1946
-Sosyalist Kültür Ansiklopedisi May Yayınları/1979
|