Türkiye'de 20 İstanbul'da 10 Kişiden Biri Astım

**Prof. Dr. Sinsi** · 08-23-2012

Kirli hava, sanayileşme, kedi köpek beslenen evlerin sayısındaki artış ve havadaki nem oranının yüksekliği

Tüm bu faktörlerin tetiklediği Astım, dikkat edilmediği ve kontrol altına alınmadığı takdirde ciddi sağlık sorunlarına yol açıyor

Suadiye Memorial Tıp Merkezi Göğüs Hastalıkları Bölümü’nden Uz

Dr

İlkay Keskinel, ülkemiz genelinde ortalama her 20 kişiden birinde, İstanbul’da ise ortlama her 10 kişiden birinde astım görüldüğüne dikkat çekerek “Astım hastalığı ve korunma yolları” hakkında bilgi verdi

Astım, hayat boyu sürebilen bir rahatsızlıktır

Astım, havayollarının mikrobik olmayan iltihabi bir hastalığıdır

Astımlı hastaların havayolları normale göre daha duyarlı olup tetikleyici faktörlerle geri dönüşlü olarak daralmaktadır

Astım, uzun süreli, hatta hayat boyu sürebilen bir rahatsızlıktır

Uygun tedavi ve düzenli kontrolle astımlı hastalar tamamen normal bir hayat sürebilmektedir

Önemli olan, astımlı hastanın şikayeti olmadığı dönemde dahi kontrolü terketmemesi ve hekiminin gerekli gördüğü ilaçları kullanmaya devam etmesidir, çünkü belirtiler olmadığı zamanlarda bile astımlı hastaların havayollarındaki iltihabi olay, varlığını sürdürmektedir

Erken evrede dönemsel olan astım şikayetleri, eğer düzenli ve yeterli tedavi alınmazsa süreklilik kazanabilmekte, havayollarında kalıcı değişiklikler meydana gelmektedir

Bu aşamada astımın tedavisi zorlaşmakta ve hasta daha çok ilaç kullanmak zorunda kalmaktadır

Bu belirtilere dikkat:

Nefes darlığı

Hırıltılı/hışıltılı solunum

Islık sesi şeklinde solunum

Hava açlığı

Öksürük (özellikle gece ya da sabaha karşı)

Koyu kıvamlı, yapışkan, genellikle az miktarda balgam

Astım gelişimi için risk faktörleri:

-Kalıtsal yatkınlık (ailede astım hastalığı olması)

-Bazı meslekler (marangozluk, doğramacılık, mobilyacılık, fırıncılık, kuaförlük, sağlık personeli, veterinerlik, kümes hayvanı yetiştiriciliği, lehimcilik, kaynakçılık, dökümcülük, çiftçilik, plastik/kauçuk/kimya/ilaç endüstrileri, çay/tütün üretimi, demiryolu işçiliği, itfaiyecilik, kuru temizleyicilik, temizlik işinde çalışma)

-Bebeklikte alerji yapan maddelere yoğun maruziyet

-Özellikle ilk 2 yaşta ağır solunum yolu hastalıkları

-Gebelikte annenin sigara içmesi (bebek için risk faktörü)

-Ebeveynlerin sigara içmesi

-Anne karnındayken bebeğin yetersiz beslenmesi ve düşük tartılı doğması

Tetikleyici faktörlerden korunun!

Ev tozu akarları:

Astımlılarda en sık görülen alerjendir

Akarlar, gözle görülmeyecek kadar küçük canlılardır

Yatak, yastık, halı, tüylü oyuncaklar ve tekstil liflerinde yaşarlar

Yaşayabilmek için nemli ve sıcak ortamlara ihtiyaç duyarlar

Deriden dökülen ölü hücrelerle beslenirler

Kuruyarak toz haline gelen dışkıları alerjiye neden olur

Akar alerjisi olanların yakınmaları ilkbahar ve sonbahar aylarında ve genellikle sabaha karşı artar

Akarlardan korunmak için;

Özellikle yatak odasındaki halılar, kadife kumaşlı mobilya/perdeler, tüylü oyuncaklar, koltuklar, kitap gibi toz tutan eşyalar mümkünse tamamen kaldırılmalı hiç değilse azaltılmalıdır

Mobilyalarda kumaş yerine deri veya vinleks kaplama tercih edilmelidir

Yatak, yorgan ve yastıkların pamuklu/yün/kuştüyü olanları yerine orlon/dakron gibi sentetik olanları tercih edilmelidir

Çarşaf ve nevresimler 60?C veya üzerinde haftada bir yıkanmalıdır

Akar geçirmeyen özel yatak kılıfları kullanılabilir

Bu kılıflar iki haftada bir ıslak bezle silinmelidir

Perdeler, kilimler, giysiler iki haftada bir 60?C veya üzerinde yıkanmalıdır

Halılar, güçlü bir elektrik süpürgesiyle en az haftada bir temizlenmelidir

Temizlik yapılan odaya hasta en az 20 dakika sonra girmelidir, kendi temizlik yapıyorsa maske/tülbentle ağzını ve burnunu örtmelidir

Ev içi nem kontrol altına alınmalıdır

Havadaki nem %45’in altına düştüğünde akarlar ölür

Odalar iyice havalandırılmalıdır

Buhar makineleri ve nemlendiriciler kullanılmamalıdır

Temizlikte akar öldürücü kimyasal maddeler kullanılabilir

Ancak bunlar hastanın kendisi tarafından uygulanmamalıdır

Polenler:

Mevsimsel yakınmalara neden olur

Burunda ve genizde akıntı ve kaşıntı, hapşırık, gözlerde sulanma/yaşarma/kızarıklık görülebilir

Ağaç polenleri daha çok Şubat-Mayıs, ot polenleri Mayıs-Haziran aylarında şikayetlere neden olur

Polen mevsiminde;

Araba ve evlerin pencereleri kapalı tutulmalıdır

Hasta mümkün olduğunca sokağa çıkmamalıdır

Yapabiliyorsa maske kullanmalıdır

Dışarıdan eve gelindiğinde hemen giysiler değiştirilerek yıkanmalı, mümkünse burun içini dahi yıkayarak banyo yapılmalıdır

Çamaşırlar dışarıda kurutulmamalıdır, üstlerine polen yapışabilir

Kedi/köpek/hamamböceği alerjenleri:

Kedi ve köpeklerin kürkünde, tüylerinde, tükürüğünde, idrarında ve dışkısında bulunan allerjenler, evin her tarafına kolaylıkla yayılabilir

Kediler, köpeklere göre daha fazla alerji yapıcı etkiye sahiptir

Bir evden kedi uzaklaştıktan 3 ay sonra bile allerjen etkisi devam etmektedir

Hamamböcekleri, özellikle mutfaklarda sıktırlar ve yiyecek artıklarının dolduğu girintilerde yaşarlar

Kedi/köpek alerjisinden korunmanın en etkili yolu, evden bu hayvanların uzaklaştırılması ve bulundukları ortamlara girilmemesidir

Hayvanlar evden uzaklaştırılamıyorsa, her hafta veya iki haftada bir yıkanmalı, her gün açık havada tüyleri fırçalanmalı, yatak odalarına asla sokulmamalı ve ev en az haftada iki kez elektrik süpürgesi ile temizlenmelidir

Hamamböceği alerjisinde tek çözüm, bu canlıların ilaçlamayla ortadan kaldırılmasıdır

Ancak, ilaçlama hasta evde yokken yapılmalı ve eve girmeden en az 2 saat önce iyice havalandırılmalıdır

Ev içi mantarları:

Nemli, karanlık, serin bodrum katları ve banyo gibi havalandırması iyi olmayan yerlerde mantarlar üreyebilir

Mümkün olduğunca evdeki nem azaltılmalı, ev sık sık havalandırılmalıdır

Odun, eski kitaplar, kağıtlar, meyve ve sebzeler uzun süre evde tutulmamalıdır

Nemli yüzeyler sık sık çamaşır suyuyla slinmelidir

Üzerinde mantar üremiş eşyalar evden uzaklaştırılmalıdır

Dış ortam kirliliği:

Hava kirliliğinin arttığı durumlarda gereksiz fiziksel aktivitelerden ve mümkün olduğunca dışarı çıkmaktan sakınılmalıdır

Çok zorunlu olduğu zaman, dışarı çıkmadan önce doktorun önereceği kısa etkili bir bronş genişletici kullanılmalıdır

Hava kirliliği söz konusu olduğunda pencereler kapalı tutulmalıdır

İç ortam kirliliği:

Astımlı hasta sigara içmemeli ve içilen ortamlarda bulunmamalıdır

Bacasız soba/şömine kullanılmamalı, sık sık baca temizlenmelidir

Yemek pişirilirken aspiratörle ocak ya da fırının dumanı çekilmeli, mutfak iyice havalandırılmalıdır

Astımlı hasta mümkün olduğunca kömür/odun/sıvı yakıt dumanına, parfüm, temizlik maddeleri, kızartma, sprey, boya ve cila kokularına maruz kalmamalıdır

Mikrobik solunum yolu hastalıkları:

Astımlı hastalar normale göre daha kolaylıkla solunum yollarının mikrobik hastalıklarına yakalanırlar ve bu hastalıklar astımlıların şikayetlerini alevlendirebilir

Astımlılar solunum yolu infeksiyonu geçiren kişilerle temastan kaçınmalıdır

Astımlı hastalara her yıl Eylül-Ekim aylarında grip aşısı önerilir

Mikrobik hastalıklar sırasında astım ilaçlarının dozunu arttırmak veya yeni ilaç eklemek gerekebilir

Olumsuz hava koşulları:

Mümkün olduğunca soğuğa maruz kalmamalıdır

Soğukta egzersiz yapmaktan kaçınmalıdır

Egzersiz:

Egzersizden önce kısa etkili havayolu genişleticiler kullanılabilir

Egzersiz kısıtlanmamalı, tersine hastanın tolere edebildiği sporlar yapılmalıdır

Gastroözofageal reflü:

Mide içeriğinin yemek borusuna geri kaçmasıdır

Özellikle yemeklerden ½-1 saat sonra göğüste yanma şikayetine neden olabilir

Yanma, sırtüstü yatıldığında ve mide asidini arttıran yiyecek ve içeceklerle artar

Öksürük görülebilir

Bu rahatsızlığın tanısı konduğunda doktor tarafından tedavi önerilir

Alınacak genel önlemler:

Yemek sonrası en az 3 saat yatılmaması

Yatak başının (sadece yastığın değil, belden itibaren tüm yatak başının) en az 20 cm yükseltilmesi

Düzenli öğünlerle yemek yenmesi, her öğünde aşırı yemek yenmemesi

Yağlı yemeklerden ve baharat, çay, kahve, asitli içecekler, çikolatadan kaçınılması

Sigara ve alkol kullanılmaması

Besinler:

Besinlere bağlı olarak gelişen alerjilerde hastalarda kaşıntı, döküntü, dudaklarda yanma, yüzde kızarma, burun tıkanıklığı ve akıntısı, hapşırık, gözlerde kaşıntı ve yaşarma, nefes darlığı, dilde şişme, karın ağrısı, ishal, kusma görülebilir

Bu şikayetler besinin alınmasından yarım saat sonra görülebileceği gibi, 1 gün sonra da ortaya çıkabilir

Alerjiye en çok neden olan besinler arasında yumurta, soya, fındık-ceviz, balık, süt sayılabilir

Ancak hastada her türlü besine karşı alerji saptanabilir

Hangi besine karşı alerjisi olduğunu, hasta şüphelendiği besini tek başına (diğer besinlerle karıştırmadan) tüketerek saptayabilir

Besin alerjisinden korunmanın yolu sorumlu besinin kesilmesidir

Bazı besinlere eklenen katkı maddeleri de (boyalar, sülfit, tartarazin, benzoat, monosodyum glutamat) şikayete neden olabilir

Bu katkı maddelerini içeren besinler arasında konserveler, kuruyemişler, patates cipsi, bira, şarap ve Çin yemekleri bulunur

İlaçlar:

Astımlı hastalarda aspirin ya da diğer ağrı kesicileri aldıktan yarım saat sonra göğüste sıkışma, öksürük, burun akıntısı, gözlerde kızarma, baş-boyunda kızarıklık görülebilir

Daha ciddi durumlarda şok ve şuur kaybı görülebilir

Aspirin alerjisi bulunan astımlı hastalarda beraberinde burun polipleri de bulunabilir

Gerekli durumlarda hastanın alerjisi olmayan bir ağrı kesici tercih edilir

Bazı tansiyon ve kalp ilaçları, glokomda kullanılan göz damlaları, anestezide kullanılan maddeler ve radyolojik tetkikler esnasında kullanılan ilaçlar da astımlı hastalarda şikayetlere neden olabilir

Doktorunuza herhangi bir ilaç reçete edilmesinden önce astımınız olduğunu bildirirseniz, size uygun ilacı yazacaktır

08-23-2012	#1
Prof. Dr. Sinsi	Türkiye'de 20 İstanbul'da 10 Kişiden Biri Astım Kirli hava, sanayileşme, kedi köpek beslenen evlerin sayısındaki artış ve havadaki nem oranının yüksekliği Tüm bu faktörlerin tetiklediği Astım, dikkat edilmediği ve kontrol altına alınmadığı takdirde ciddi sağlık sorunlarına yol açıyor Suadiye Memorial Tıp Merkezi Göğüs Hastalıkları Bölümü’nden Uz Dr İlkay Keskinel, ülkemiz genelinde ortalama her 20 kişiden birinde, İstanbul’da ise ortlama her 10 kişiden birinde astım görüldüğüne dikkat çekerek “Astım hastalığı ve korunma yolları” hakkında bilgi verdi Astım, hayat boyu sürebilen bir rahatsızlıktır Astım, havayollarının mikrobik olmayan iltihabi bir hastalığıdır Astımlı hastaların havayolları normale göre daha duyarlı olup tetikleyici faktörlerle geri dönüşlü olarak daralmaktadır Astım, uzun süreli, hatta hayat boyu sürebilen bir rahatsızlıktır Uygun tedavi ve düzenli kontrolle astımlı hastalar tamamen normal bir hayat sürebilmektedir Önemli olan, astımlı hastanın şikayeti olmadığı dönemde dahi kontrolü terketmemesi ve hekiminin gerekli gördüğü ilaçları kullanmaya devam etmesidir, çünkü belirtiler olmadığı zamanlarda bile astımlı hastaların havayollarındaki iltihabi olay, varlığını sürdürmektedir Erken evrede dönemsel olan astım şikayetleri, eğer düzenli ve yeterli tedavi alınmazsa süreklilik kazanabilmekte, havayollarında kalıcı değişiklikler meydana gelmektedir Bu aşamada astımın tedavisi zorlaşmakta ve hasta daha çok ilaç kullanmak zorunda kalmaktadır Bu belirtilere dikkat: Nefes darlığı Hırıltılı/hışıltılı solunum Islık sesi şeklinde solunum Hava açlığı Öksürük (özellikle gece ya da sabaha karşı) Koyu kıvamlı, yapışkan, genellikle az miktarda balgam Astım gelişimi için risk faktörleri: -Kalıtsal yatkınlık (ailede astım hastalığı olması) -Bazı meslekler (marangozluk, doğramacılık, mobilyacılık, fırıncılık, kuaförlük, sağlık personeli, veterinerlik, kümes hayvanı yetiştiriciliği, lehimcilik, kaynakçılık, dökümcülük, çiftçilik, plastik/kauçuk/kimya/ilaç endüstrileri, çay/tütün üretimi, demiryolu işçiliği, itfaiyecilik, kuru temizleyicilik, temizlik işinde çalışma) -Bebeklikte alerji yapan maddelere yoğun maruziyet -Özellikle ilk 2 yaşta ağır solunum yolu hastalıkları -Gebelikte annenin sigara içmesi (bebek için risk faktörü) -Ebeveynlerin sigara içmesi -Anne karnındayken bebeğin yetersiz beslenmesi ve düşük tartılı doğması Tetikleyici faktörlerden korunun! Ev tozu akarları: Astımlılarda en sık görülen alerjendir Akarlar, gözle görülmeyecek kadar küçük canlılardır Yatak, yastık, halı, tüylü oyuncaklar ve tekstil liflerinde yaşarlar Yaşayabilmek için nemli ve sıcak ortamlara ihtiyaç duyarlar Deriden dökülen ölü hücrelerle beslenirler Kuruyarak toz haline gelen dışkıları alerjiye neden olur Akar alerjisi olanların yakınmaları ilkbahar ve sonbahar aylarında ve genellikle sabaha karşı artar Akarlardan korunmak için; Özellikle yatak odasındaki halılar, kadife kumaşlı mobilya/perdeler, tüylü oyuncaklar, koltuklar, kitap gibi toz tutan eşyalar mümkünse tamamen kaldırılmalı hiç değilse azaltılmalıdır Mobilyalarda kumaş yerine deri veya vinleks kaplama tercih edilmelidir Yatak, yorgan ve yastıkların pamuklu/yün/kuştüyü olanları yerine orlon/dakron gibi sentetik olanları tercih edilmelidir Çarşaf ve nevresimler 60?C veya üzerinde haftada bir yıkanmalıdır Akar geçirmeyen özel yatak kılıfları kullanılabilir Bu kılıflar iki haftada bir ıslak bezle silinmelidir Perdeler, kilimler, giysiler iki haftada bir 60?C veya üzerinde yıkanmalıdır Halılar, güçlü bir elektrik süpürgesiyle en az haftada bir temizlenmelidir Temizlik yapılan odaya hasta en az 20 dakika sonra girmelidir, kendi temizlik yapıyorsa maske/tülbentle ağzını ve burnunu örtmelidir Ev içi nem kontrol altına alınmalıdır Havadaki nem %45’in altına düştüğünde akarlar ölür Odalar iyice havalandırılmalıdır Buhar makineleri ve nemlendiriciler kullanılmamalıdır Temizlikte akar öldürücü kimyasal maddeler kullanılabilir Ancak bunlar hastanın kendisi tarafından uygulanmamalıdır Polenler: Mevsimsel yakınmalara neden olur Burunda ve genizde akıntı ve kaşıntı, hapşırık, gözlerde sulanma/yaşarma/kızarıklık görülebilir Ağaç polenleri daha çok Şubat-Mayıs, ot polenleri Mayıs-Haziran aylarında şikayetlere neden olur Polen mevsiminde; Araba ve evlerin pencereleri kapalı tutulmalıdır Hasta mümkün olduğunca sokağa çıkmamalıdır Yapabiliyorsa maske kullanmalıdır Dışarıdan eve gelindiğinde hemen giysiler değiştirilerek yıkanmalı, mümkünse burun içini dahi yıkayarak banyo yapılmalıdır Çamaşırlar dışarıda kurutulmamalıdır, üstlerine polen yapışabilir Kedi/köpek/hamamböceği alerjenleri: Kedi ve köpeklerin kürkünde, tüylerinde, tükürüğünde, idrarında ve dışkısında bulunan allerjenler, evin her tarafına kolaylıkla yayılabilir Kediler, köpeklere göre daha fazla alerji yapıcı etkiye sahiptir Bir evden kedi uzaklaştıktan 3 ay sonra bile allerjen etkisi devam etmektedir Hamamböcekleri, özellikle mutfaklarda sıktırlar ve yiyecek artıklarının dolduğu girintilerde yaşarlar Kedi/köpek alerjisinden korunmanın en etkili yolu, evden bu hayvanların uzaklaştırılması ve bulundukları ortamlara girilmemesidir Hayvanlar evden uzaklaştırılamıyorsa, her hafta veya iki haftada bir yıkanmalı, her gün açık havada tüyleri fırçalanmalı, yatak odalarına asla sokulmamalı ve ev en az haftada iki kez elektrik süpürgesi ile temizlenmelidir Hamamböceği alerjisinde tek çözüm, bu canlıların ilaçlamayla ortadan kaldırılmasıdır Ancak, ilaçlama hasta evde yokken yapılmalı ve eve girmeden en az 2 saat önce iyice havalandırılmalıdır Ev içi mantarları: Nemli, karanlık, serin bodrum katları ve banyo gibi havalandırması iyi olmayan yerlerde mantarlar üreyebilir Mümkün olduğunca evdeki nem azaltılmalı, ev sık sık havalandırılmalıdır Odun, eski kitaplar, kağıtlar, meyve ve sebzeler uzun süre evde tutulmamalıdır Nemli yüzeyler sık sık çamaşır suyuyla slinmelidir Üzerinde mantar üremiş eşyalar evden uzaklaştırılmalıdır Dış ortam kirliliği: Hava kirliliğinin arttığı durumlarda gereksiz fiziksel aktivitelerden ve mümkün olduğunca dışarı çıkmaktan sakınılmalıdır Çok zorunlu olduğu zaman, dışarı çıkmadan önce doktorun önereceği kısa etkili bir bronş genişletici kullanılmalıdır Hava kirliliği söz konusu olduğunda pencereler kapalı tutulmalıdır İç ortam kirliliği: Astımlı hasta sigara içmemeli ve içilen ortamlarda bulunmamalıdır Bacasız soba/şömine kullanılmamalı, sık sık baca temizlenmelidir Yemek pişirilirken aspiratörle ocak ya da fırının dumanı çekilmeli, mutfak iyice havalandırılmalıdır Astımlı hasta mümkün olduğunca kömür/odun/sıvı yakıt dumanına, parfüm, temizlik maddeleri, kızartma, sprey, boya ve cila kokularına maruz kalmamalıdır Mikrobik solunum yolu hastalıkları: Astımlı hastalar normale göre daha kolaylıkla solunum yollarının mikrobik hastalıklarına yakalanırlar ve bu hastalıklar astımlıların şikayetlerini alevlendirebilir Astımlılar solunum yolu infeksiyonu geçiren kişilerle temastan kaçınmalıdır Astımlı hastalara her yıl Eylül-Ekim aylarında grip aşısı önerilir Mikrobik hastalıklar sırasında astım ilaçlarının dozunu arttırmak veya yeni ilaç eklemek gerekebilir Olumsuz hava koşulları: Mümkün olduğunca soğuğa maruz kalmamalıdır Soğukta egzersiz yapmaktan kaçınmalıdır Egzersiz: Egzersizden önce kısa etkili havayolu genişleticiler kullanılabilir Egzersiz kısıtlanmamalı, tersine hastanın tolere edebildiği sporlar yapılmalıdır Gastroözofageal reflü: Mide içeriğinin yemek borusuna geri kaçmasıdır Özellikle yemeklerden ½-1 saat sonra göğüste yanma şikayetine neden olabilir Yanma, sırtüstü yatıldığında ve mide asidini arttıran yiyecek ve içeceklerle artar Öksürük görülebilir Bu rahatsızlığın tanısı konduğunda doktor tarafından tedavi önerilir Alınacak genel önlemler: Yemek sonrası en az 3 saat yatılmaması Yatak başının (sadece yastığın değil, belden itibaren tüm yatak başının) en az 20 cm yükseltilmesi Düzenli öğünlerle yemek yenmesi, her öğünde aşırı yemek yenmemesi Yağlı yemeklerden ve baharat, çay, kahve, asitli içecekler, çikolatadan kaçınılması Sigara ve alkol kullanılmaması Besinler: Besinlere bağlı olarak gelişen alerjilerde hastalarda kaşıntı, döküntü, dudaklarda yanma, yüzde kızarma, burun tıkanıklığı ve akıntısı, hapşırık, gözlerde kaşıntı ve yaşarma, nefes darlığı, dilde şişme, karın ağrısı, ishal, kusma görülebilir Bu şikayetler besinin alınmasından yarım saat sonra görülebileceği gibi, 1 gün sonra da ortaya çıkabilir Alerjiye en çok neden olan besinler arasında yumurta, soya, fındık-ceviz, balık, süt sayılabilir Ancak hastada her türlü besine karşı alerji saptanabilir Hangi besine karşı alerjisi olduğunu, hasta şüphelendiği besini tek başına (diğer besinlerle karıştırmadan) tüketerek saptayabilir Besin alerjisinden korunmanın yolu sorumlu besinin kesilmesidir Bazı besinlere eklenen katkı maddeleri de (boyalar, sülfit, tartarazin, benzoat, monosodyum glutamat) şikayete neden olabilir Bu katkı maddelerini içeren besinler arasında konserveler, kuruyemişler, patates cipsi, bira, şarap ve Çin yemekleri bulunur İlaçlar: Astımlı hastalarda aspirin ya da diğer ağrı kesicileri aldıktan yarım saat sonra göğüste sıkışma, öksürük, burun akıntısı, gözlerde kızarma, baş-boyunda kızarıklık görülebilir Daha ciddi durumlarda şok ve şuur kaybı görülebilir Aspirin alerjisi bulunan astımlı hastalarda beraberinde burun polipleri de bulunabilir Gerekli durumlarda hastanın alerjisi olmayan bir ağrı kesici tercih edilir Bazı tansiyon ve kalp ilaçları, glokomda kullanılan göz damlaları, anestezide kullanılan maddeler ve radyolojik tetkikler esnasında kullanılan ilaçlar da astımlı hastalarda şikayetlere neden olabilir Doktorunuza herhangi bir ilaç reçete edilmesinden önce astımınız olduğunu bildirirseniz, size uygun ilacı yazacaktır