Prof. Dr. Sinsi
|
Lobicilik Ve Pazarlama
4 LOBİ STRATEJİ VE TAKTİKLERİ
Lobicilik uygulama yöntemleri ve lobi stratejileri üçlü bir görünüm içinde karşımıza çıkmaktadır Yöntemler olarak lobicilik:
Doğrudan lobicilik yöntemleri
Dolaylı lobicilik yöntemleri
İletişim kanallarını açık tutmaya yönelik lobicilik yöntemleridir
Lobicilik yöntemleri altında oluşturulan stratejileri şu şekilde sıralayabiliriz:
YASAL YOLLARA BAŞVURMA STRATEJİLERİ
Haksız kararların engellenmesi için idari müdahele sağlamak , yargı ile olumsuz kararı düzeltmek ve belge yaratmak esastır Taktik faaliyetlerde ise;
Dava açmak idari sağlamak ,
Emsal yaratmak gibi faaliyetlerde bulunulur
KOALİSYON-İŞBİRLİĞİ STRATEJİLERİ:
Aynı malları üreten işletmeler , aynı Pazar engelleri ile karşılaşan işletmeler ve yan sanayii dallarındaki aynı menfaat ve çıkarlara sahip örgütlü grupların lobicilerin ortak amaçlarını geçekleştirmek için işbirliği yada koalisyon yapmalarıdır
SEÇMEN ETKİSİ VEYA BASKI STRATEJİLERİ
Lobi yapacak işletmenin dayandığı grup gücü, çalışanların yaratabileceği politik fonlar önem taşımaktadır Bu çerçevede:
Mektup ve telgraf kampanyaları
Nüfuzlu üyelerin hedef karar vericileri etkilemek için kullanılması
Genel kurul ve çeşitli toplantıların karar tutanaklarını kamuoyuna yayınlamak
Politik yardım kampanyaları yapmak gibi taktik faaliyetler uygulanmaktadır
ENFORMASYON STRATEJİLERİ:
Burada amaç , hedef karar vericiyi bilgi vererek iletişim kanallarını açık tutmaktır Sağlam enformasyon işletmenin menfaatleri doğrultusunda olabileceği gibi işletme ile hiçbir ilgisi olmayan ve tamamen hedef karar vericinin çalışma,etkin olma ve amaçlarına uygun da olabilir Burada asıl amaç hedef karar verici ile iletişim kanallarını açık tutmaktır Örneğin, hedef karar vericinin ilgilendiği konularda veya onların çok önem verdiği ve ihtiyaç duyduğu konularda araştırmalar yaparak sunmaktadır Araştırma maliyetleri tamamen işletme tarafından karşılanır Genellikle uygulanan taktikler şunlardır:
Araştırma sonuçları yayınalamak,
Halkla ilişkiler faaliyetine girmek
Uzmanlık bilgisi sağlamak
Oturumlarda tanıklık etmektir
ENGELLEMEK YADA KARŞI OLMAK STRATEJİLERİ:
Burada işletmenin bir çıkarı ile ilgili alınmış bir karara karşılık söz konusudur Alınan kararlar haklı bile olsa medyada karar aleyhine yazılar yayınlanır Her fırsatta kararın etkilediği gruplar ve karşı karşıya kalacakları sorunlar dile getirilir Bu grupta karşılaşılan taktik ve faaliyetler şunlardır:
Protestolar ve yürüyüşler,
İhbar veifşaatlar,
İşletme ortak ve çalışanlarını aksiyon içine çekmek gibi faaliyetlerdir
Lobiciliğin başarısı temsil ettiği kitlenin özellikleriyle yakından ilgilidir Kalabalık ve prestiji yüksek bir grubu temsil eden
Avrupa Birliği (AB) kurumlarında her anlamda sesinizi duyurmanız için bıkıp usanmadan lobicilik yapmak zorundasınız AB nezdinde şu anda lobicilik yapan elliden fazla kurumda, 60 binden fazla kişi çalışıyor Brüksel'de Türk lobiciliği ise giderek güçlenme eğiliminde Türkiye'nin Helsinki zirvesinde aday ilan edilmesinin ardından, Tulu Gümüştekin başkanlığında kurulan Corporate&Public Strategy Advisory Group (CPS), Türkiye ağırlıklı çalışan tek AB lobi şirketi oldu CPS bir yandan AB'nin icra organı AB Komisyonu'nun bütün ihalelerine girerken, diğer yandan Türkiye'de yatırım yapmak isteyen AB kuruluşlarına veya Türkiye'den AB'ye yatırım yapmak isteyen Türk şirketlerine danışmanlık hizmetleri veriyor Gümüştekin'e göre, Helsinki süreci ile birlikte Türkiye'ye yatırımlar hızlandı
Yurtdışındaki Türklerin lobicilik faaliyetleri güçleniyor mu?
Burada Türkiye-Amerika ve AB üçgeni önem kazanıyor Her şeye bir bütün olarak bakmak önemli Türkiye'de iş yapan herkes ya AB konusunda uzman ya da ABD konusunda Ancak bunlar ayrılamaz bir paket Bu üçgen
içinde İsrail de önemli Bence ilişkilerin birinci ayağı AB ilişkileri Gerek Brüksel, gerekse ABD'de lobiciliğin önemi Türkler arasında da kavranmaya başlandı Biz temel olarak Türk şirketlerine veya AB içinde Türkiye'de yatırım yapmak isteyen yabancı şirketlere hizmet veriyoruz Ancak, yatırımların gerçekleşmesi için Türk şirketlerinin buradaki kurum ve kuruluşlar nezdinde kendilerini anlatabilmeleri lazım Bu da birtakım kurallara bağlı Bir mevzuatla sıkıntınız varsa, o zaman o kurumla ilişkiniz olmak zorunda Üye devlet olmanız işinizi kolaylaştırıyor Biz Türkiye ağırlıklı çalışan ilk Belçika şirketiyiz Avantajımız hem bütün ihalelerine girebilmek, hem de onlara cevap verebilmek Hedefimiz Türkiye ağırlıklı çalışmak Bir Türkiye lobi gücünün burada oluşması gerekiyor
Brüksel'de Türkiye ağırlıklı çalışan sizden başka bir lobi şirketi var mı?
Cem Duna'nın başında bulunduğu AB Danışmanlık var Ama tek Belçika şirketi biziz Belçika şirketi kurmak daha pahalı bir iş Bu nedenle bu alana şu ana kadar giren olmadı Brüksel'den başka Washington'da da amacımız Türk şirketlerine hizmet vermek Kongre nezdinde lobi yapmak Türkiye'de yatırım yapan Amerikan şirketlerine hizmet vermek Şirketleri şirketlerle tanıştırmak Aslında bütün şirketin yapısını, Amerika, Avrupa ve Türkiye ayakları olarak üçe, her bölgeyi de kendi arasında ortaklıklar ve halkla ilişkiler olarak ikiye ayırdık Halkla ilişkilerde lobi faaliyetleri ağırlıklı AB Komisyonu'na ve değişik şirketlere lobi hizmeti veriyoruz Ortaklıklar konusunda
ise, şirketleri şirketlerle tanıştırıyoruz Avrupa projeleri daha çok Avrupa Yatırım Bankası kullanılarak yapılan projeler Geniş bir perspektifimiz var Türkiye ile bağlantımızı da İstanbul'da büromuz aracılığıyla sağlıyoruz
Türkiye'ye yatırım yapmak için başvuran çok şirket var mı?
Çok büyük yatırımlar yapmak isteyen olduğunu söyleyemem Ancak, Türkiye ile ilgilenen ve Türk şirketleriyle birlikte ortaklık yapmak isteyen var
Helsinki'den bu yana yatırımlar konusunda Türkiye'ye olan bakış açısı değişti mi?
Hem AB hem de ABD yatırımcılarında bir rahatlama görüldü Türkiye'nin nereye gittiği konusunda daha çok önlerini görmeye başladılar Türkiye'deki mevzuatların AB ile aynı parallelikte gideceğini biliyorlar Türkiye'yi bir de Uzakdoğu gibi gören yatırımcılar vardı Onlar belki biraz hayal kırıklığına uğradı
Ama sözünü ettiğim yatırımcıların sezonluk veya kısa vadeli yatırımları olduğu için bir kayıptan söz edemeyiz Onun dışında ABD'de gözler yavaş yavaş Türkiye'ye dönmeye başladı Ancak rakam vermek için çok erken
Yatırımlar genel olarak hangi alanda yoğunlaşıyor?
Genellikle hizmetle sektöründe Türkiye bu konuda daha bakir görünüyor Bu alanda Doğu Avrupa'ya giden yatırımcılarda ciddi bir Türkiye opsiyonu doğmuş görünüyor Bir de Türkiye'nin Türk cumhuriyetleri ile ilişkileri de AB'nin gözünden kaçmıyor Örneğin, Belçika'nın en büyük şirketlerinden biri, bana gelerek bir Türk firmasıyla Kazakistan'da ortaklığa girmek istediğini söyledi Biz de kendilerine yardımcı olduk Helsinki herkesin kafasında Türkiye opsiyonunu doğurdu Ancak bu kadar kısa süre içerisinde hızlı gelişmeler beklememek lazım Bu bir süreç Ancak ben bu sürecin Türkiye lehine işleyeceğine inanıyorum
AB kurumlarında Türkiye'ye olan bakış açısı değişti mi?
1992 yılında komisyonda staj yaptığım sırada, 'Sizin burada ne işiniz var' diye sorarlardı Bugün ise komisyondan kiminle karşılaşsam, bana çok farklı konuşuyor 'Türkiye aday' diyorlar 'Ne zaman müzakereye oturacaksınız? Kopenhag kriterlerinden şunu yakaladınız' diye yorumlar yapıyorlar Bu tür küçük örnekler bile Türkiye'nin imajının çok değiştiğini göstermiyor mu?
Türk lobisi Amerika'da sesini yeterince duyurabiliyor mu?
ABD'de Türkiye'nin lobisini yapan şirketler var Fakat lobicilik yapan Türk şirketleri henüz yok Amerika'da lobicilik kurumlaşmış ve çok zor Lobicilik yapmak için kongrede kayıtlı olmak lazım Amerika'da senatörler güçlerini oy kitlelerinden alırlar Lobi gücünüzün olması
için ise oy verenlere hitap etmeniz gerekiyor Türkler özellikle Güney Carolina'da tekstilde yatırım yapmaya başladılar Böylelikle yavaş yavaş senatörlerin de dikkatlerini çekiyorlar
Brüksel'de lobici olmak daha mı kolay?
Zaten Türkiye'nin menfaatleri burada daha fazla Bundan sonra yapılması gereken Brüksel'de gerçekleşen oluşumları takip etmek Rekabet konusu Türkiye'de en önemli mevzuatlardan biri AB'nin her konudaki mevzuatı sürekli değişiyor Artık Türkiye'nin yapması gereken, 'AB nereye gidiyor' diyerek gelecekteki mevzuat düzenine bakmak Türk şirketleri dinamik olarak AB'deki gelişmeleri takip etmek zorunda Olayları gündelik bazda takip etmek, tehditleri gördüğünüz noktada alarm vermek, fırsatlar görünce yakalamak, fırsatlar üzerine geleceğinizi inşa etmek
Türk lobi şirketlerinin sayısı artacak mı?
Sesinizi duyurmak istiyorsanız bu kaçınılmaz Birtakım büyük şirketler burada kendi temsilciliklerini kuracak TÜSİAD içindeki şirketler de ayrılacak Şu anda ortada bir milli mesele var Ancak, geleceğe dönük stratejileri var Pozitif bir lobi gücü çok büyük bir katma değer getirir
Türkiye'nin yolu uzun diye hiç umutsuzluğa kapıldığınız, karamsarlığa düştüğünüz zamanlar olmuyor mu?
Türkiye bir yola girdi Türkiye'yi bu yoldan hiçbir AB hükümeti çıkaramaz Kamuoyu bunu benimsedi Mesela futbol en büyük lobi Türkiye'nin daha büyük lobisi olduğuna inanmıyorum Herkes Türk futbolunu konuşuyor Postacım bile Türk takımını yakından tanıyor Galatasarayı, herkes tanıyor Bu Türkiye'nin başlı başına bir başarısı Diğer yandan, Türkiye'nin AB'deki yerini sağlamlaştırmak için sivil toplum örgütlerinin büyük çabaları oldu Türk Sanayicileri ve İşadamları Derneği ve İktisadi Kalkınma Vakfı ilişkilerin en kötüye gittiği günlerde iyimserliği ayakta tuttular Amerika da bize çok büyük destek verdi Desteğini de sürdürüyor
CPS iş başında
Corporate&Public Strategy Advisory Group ya da kısa adıyla CPS'nin Brüksel merkezinde altı kişi görev yapıyor Brüksel merkezde, başkan Tulu Gümüştekin'e bağlı olarak çalışan Benoit Hambückers Türkiye ile 1996'da imzalanan Gümrük Birliği Anlaşması'nda AB tarafının müzakerelerini yürüten kişi ABD'de Clinton döneminde Ulusal Güvenlik Konseyi (National Security Council) üyelerinden eski Amerikan Büyükelçisi Joseph Wilson ise Washington temsilcisi ve kongre nezdinde lobicilik faaliyetlerini üstleniyor CPS'nin İstanbul'da da bir bürosu bulunuyor
ÜLKE adına çeşitli etkinliklerle lobi oluşturmak için Türkiye Tanıtım Araştırma Demokrasi ve Laik Oluşum Vakfı kuruldu Vakfın genel başkanlığını İzmir Milletvekili gazeteci-yazar Hakan Tartan üstlendi, İTO, EBSO gibi kuruluşlar katkı koydu
‘‘TÜRKİYE Lobisi’’ denilen oluşumun onur kurulunda İsmail Sivri, Ahmet Piriştina, Ziya Beşe, Rıfat Nalbantoğlu, Kemal Çolakoğlu, Ekrem Demirtaş gibi isimler yer aldı Tartan, ‘‘Ülkemiz artık lobicilikte etkin olmak durumundadır’’ dedi
ÜLKENİN adını çeşitli etkinliklerle duyurup lobi oluşturmak için Türkiye Tanıtım Araştırma Demokrasi ve Laik Oluşum Vakfı kuruldu İzmir Milletvekili gazeteci yazar Hakan Tartan'ın genel başkanı olduğu TÜLOV'a İTO, EBSO gibi kuruluşlar da katkı koydu
‘‘TÜRKİYE Lobisi’’ denilen oluşumun onur kurulunda İsmail Cem, İstemihan Talay, Zuhal Olcay, Kamran İnan, İsmail Sivri, Hikmet Çetin, Ahmet Piriştina, Ziya Beşe, Rıfat Nalbantoğlu, Kemal Çolakoğlu, Ekrem Demirtaş, Yılmaz Karakoyunlu, Necmettin Cevheri gibi isimler yeraldı
Haksız suçlama
TÜLOV, panel, konferans ve konserlerle Türkiye'yi tanıtırken sorunları kültür, sanat ve bilim yardımıyla aydınlatmaya çalışacak Türkiye'nin son zamanlarda haksız şekilde suçlandığını belirten Tartan, ‘‘Sözde Ermeni tasarıları, Kıbrıs ve Ege sorunları bunlara örnektir’’ dedi
TARTAN, ‘‘2000'li yılların en önemli özellikleri lobi ve lobicilik faaliyetlerinin yoğunlaşmasıdır Ülkemiz artık bu konuda etkin olmak durumundadır Ürettiğimiz ve tükettiğimiz değerleri dünya insanlarıyla paylaşma zamanı geldiğine inanıyoruz’’ diye konuştu
Demokratik bir ülke olan Türkiye’de çıkarları paralelinde olan hür teşebbüs hakiki veya hükmi şahısların biraraya gelerek dernek , birlik , oda ,sendika, federasyon ve konfederasyonlarını kurmalarının , kamuoyu ve devlet yöneticilerini etkilemeye ve yönlendirmeye çalışmalarının doğal karşılanması gerekmektedir Bunun sonucu olarak Sanayi ve Ticarat odaları , Borsalar , ve TOBB dışında , meslek odaları , her ürün türüne ait ithalatçı ve ihracatçı birlikleri esnaf ve sanatkar dernekleri , masleki dernekler , işveren sendikaları federasyonları ve konfederasyonları , TÜSİAD , çeşitli illerde iş adamları dernekleri kurularak rekabet içinde çalışmalarını sürdürmektedirler
Odalarda küçük büyük her kuruluş tek oy sahibidir Küçük kuruluşlar çoğunluktadır Çıkarları farklı olan büyük kuruluşların seslerini odalarda duyurmaları zorlaşınca TÜSİAD kurulmuştur Ülkemizin çıkarı bu kurumların TOBB’un patronajı altıda , Türk hür teşebbüsünün en üst temsilcsi olarak , bir Hür Teşebbüs Konsey’inin oluşturulmasıdır Fransa ve Japonya gibi ülkelerde çok başarılı olmuş bu sistemin Türk hür teşebbüsünüde güçlendirmesi
Günümüzde basınla ilişkiler, spesifik ürünlerin duyurusunu amaçlayan ürün
tanıtımı, iç ya da dış hedef kitlelerle iletişim, firmanın daha iyi anlaşılmasını sağlamak için
gerçekleştirilen kurumsal iletişim (corporate communication), yasa koyucu ve hükümet
üyeleriyle iletişimi sağlamak için yapılan lobicilik faaliyetleri, kamusal olaylar, işletmenin
durumu ve imajı hakkında yönetime danışmanlık yapmak halkla ilişkilerin görev ve uygulama
alanı içinde yer almaktadır
|