Çeçenistan, Tarihi,Tüm Bilgiler:

**Prof. Dr. Sinsi** · 08-23-2012

NÜFUS : 1

300

000 (1992 rakamları)
Çeçenlerin kayıpları
1994 - 1996 yılları arasındaki Rus-Çeçen savaşı:
-120

000 Çeçen öldürüldü

-25

000 Çeçen, Rus işkence-hanelerinde işkence gördü

Bunlardan 17

000′i yargısız infaz edildi

-1

500 Çeçen’den bir daha asla haber alınamadı

-6

000 Çeçen sakat kaldı

1999 - 2001 yılları arası:
-80

000 Çeçen öldürüldü
-30

000′den fazla Çeçen Rus işkence-hanelerinde işkence gördü

-20

000 Çeçen yargısız olarak infaz edildi

-6

000 Çeçen’in izi yok edildi
-30

000 Çeçen sakat kaldı
2001′den sonraki dönem Bilinmemektedir

YÜZÖLÇÜM : 16

000 km2
SINIRLAR : Doğusunda ve güneydoğusunda Rusya Federasyonu’na bağlı Dağıstan Cumhuriyeti, güneyinde Gürcistan, batısında İnguşetya Cumhuriyeti, kuzeyinde Stavropol Kray ve Kalmukya Cumhuriyetleri bulunmaktadır

DAĞLAR : Çeçenya’nın güneyi tamamen dağlıktır

Bu dağlar batıdaki Nazrani’den başlayıp doğudaki Gerzel-dola kadar uzanır

En batı uçta bulunan Stolovaya dağından İtumgalla’ya kadar uzanan sıradağlar Taşlır Dağları (Thulgandagghaş) adını alır

Taşlık sıradağlarının kuzeyinde Sunzha (Sunja) sıradağları adı verilen dağlar vardır

Onunda kuzeyinde Terek sıradağları bulunur

Sunzha sıradağlarının arasından dikine Terek Nehrinin Sunzha koluna bağlı büyük çaylar akar

Dağlardan daha çok sözü edilmesi gerekenler Çeçenya’nın güney sınırını oluşturanlardır

Batıdan doğuya doğru sınır boyunca uzanan büyük dağlar, Kafkas sıradağlarının birer tepeleri olarak kabul edilebilir:
Stovolaya Dağı 2993 m
Şan Dağı 4451 m
Hahalgi (Xaxalgi) 3032 m
Tebulosynta (Tiebuolt lam) 4493 m
Diklosmta (Dikaluoy lam) 4285 m
Cobolgo dağı 2725 m

NEHİRLER : Çeçenya’nın en önemli nehri Terek’tir

Bu step tipli nehir tipine girmektedir

Bu nehir Kafkas sıradağlarının buzluklarından kaynaklıdır

Kuzey Otesya’nın Mozdak nehrinden Çeçenya’nın Bienon-Yurt istikametinde ülkeye girer

Batıdan doğuya doğru hafif bir kavisle uzanır

Dağıstan’a yakın kuzeye dönerek Kızıldiyar istikametinde akar, Kaspi Denizine (Hazar Denizi) dökülür

Uzunluğu 590 km’dir

Terek’ten sonra Çeçenya’nın en önemli nehri Sunzha (Sunca) Nehri’dir

Bu nehir Terek Nehri’nin en büyük kollarındandır

Sunzha Nehri Çeçenya’nın güneyindeki Taşlık sıradağlarından kaynaklanır

Güneyde kuzeye doğru dikine akan Assa, Argun, Hulahula çaylarıyla beslenir

Kuzey Otesya’nın doğu sınırlarını dikine kesip Nazran’a (İnguşya’nın Baş nehri) ulaşır ve oradan Marbulak’a (Erıthoy) doğru döner, Caharkala’ya varır

Buradan Gudermes’e, Gudermes’ten kuzeye döner ve Telkovski rayonunun güneyinden Terek Nehrine dökülür

Sunzha (Sunca) nehrini, batıdan doğuya doğru sayarsak Assa, Argun, Hulahulo gibi büyük çaylar besler

Assa Çayı- Fortonga, Gexi, martan çayları besler

Assa Gürcistan’dan kaynaklanır

Sunzhenskiy rayonuna ait Nesterovskaya’ya kadar kuzeye doğru dikine indikten sonra doğuya yönelir, Urus-Martan rayonunun hemen kuzeyinden Sunzha nehrine dökülür

Gexi (Gehi), Martan gibi kolları vardır

Argun Çayı- Assa gibi Argun da Sunzha nehrinin büyük kollarındandır

Gürcistan’ın Şatili’sinden Çeçenya’ya giren Sovyetskoya rayonunun ortalarında dikine kuzeye dönen bu çay Şatili rayonunun en kuzeyinde, şimdiki Argun ilinin tam kuzeyinde Sunzha’ya dökülür

Şaro Argun, Çhentiyn Argun adlı iki kolu vardır

Hulahulo Çayı- Sunzha nehrinin üçüncü büyük koludur

Dağıstan’ın Gogalt köyünden Çeçenya’ya (güneydoğudan) girer

Şali ile Gudermes kentinden Sunzha’yla birleşir

GÖLLER : Çeçenya’da Qhjözan-yam (Kuzenoy-**) adını taşıyan iki göl vardır

İlki Andi dağlarının güney eteklerindedir

Deniz seviyesinden 1869 m yüksekliktedir

Derinliği 72 m, yüzölçümü 2 km2′dir

Aynı adı taşıyan ilkinden daha küçük bir göl daha vardır

Çaroda dağının eteğinde Dyaj (D’ay) köyünün 10-12 km ötesinde bulunur

Eni 100m, uzunluğu 200m, derinliği 4m’dir

BİTKİ VE İKLİM : Çeçenistan’da yüzey şekillerinin çeşitliliği toprağa ve bitki örtüsüne de yansır

Büyük ölçüde yarı-çöl özelliği gösteren Nogay Bozkırı kum tepeleri ve çalılıklarla kaplıdır

Güney ve güneydoğoya doğru, Terek Irmağı yakınlarında, kara toprak ve kestane toprakları üzerinde sorguçotu bozkırlarına geçilir

Nogay Bozkırı, Terek ve Sunja vadilerini de içine alır 1

950 m yüksekliğine kadar dağ yamaçları sık kayın, gürgen ve meşe ormanlarıyla kaplıdır

Daha yükseklerde iğneyapraklı ormanlar, onların üzerinde Alp tipi çayırlar, daha sonra çıplak kayalıklar ve kar-buz tabakaları bulunur

İklim değişkendir ama genellikle kara iklimi hakimdir

Çeçenistan’da bitki örtüsü denince ilk akla gelen, asırlık ormanlardır

Ülkenin güneyi ise keşfedilmeyi bekleyen botanik bahçeleriyle kaplıdır

Çeçenistan, ovadaki suları bol, arazileri son derece verimli bir ülkedir

Asırlık ağaçların gölgelediği geniş ormanların seyreldiği yerlerde bahçeli evler kuruludur

Ormanlar arasındaki açıklıklarda mısır, tahıl ve her çeşit meyva yetiştirilir, oldukça iyi sonuç alınır

Bu ormanlar Çeçenlerin hayat kaynağıdır

Zira ormanları kendilerine siper edinerek amansız düşmanlarına karşı asırlarca karşı koymuşlardır

Çeçenistan Ruslar için şiir ve rüya alemidir

Ülke, yeşil ovaları, meyveli ağaçları, çağlayan suları, karlı ovaları ile tatsız hayatından usanmış ruhlar için tek sığınılacak yerdir

Çeçenistan’daki ormanlar Rus istilasından evvel gayet sık ve zengindi, hatta memleketin savunma duvarları statüsündeydi

700 m’den yüksek kısımlarda, gürgen ağaçlarına rastlanır

Ovalarda, vadilerde, dağların yamaçlarında bol çayır ve her çeşit bitki vardır

Dağların ördüğü muhteşem dekor, kar bölgeleri, çamlıklar, yeşil yamaçlar, coşkun sular, köpüklü şelâleler, heybet ve güzelliği aynı anda yaşamak, turizm için eşi ve benzeri bulunmayan hususlardır

Bir de buna Sernovodak şehrindeki kaplıcayı da eklersek şahane dekoru bir parça göz önüne getirmiş oluruz

Kafkasya’da aynı dönemde üç mevsimin yaşanması çok görülür

Bu durum Kafkasya’nın doğal yapısının önemli bir özelliğidir

Kafkasya’nın iklimi, yazları ılık, kışları soğuktur

Senenin büyük bir kısmında dağlar, karla örtülü kalır

Dünyanın hiçbir bölgesinde, tabiat zenginliği açısından eşi ve benzerine rastlanmayan Kafkasya, hali hazırdaki sıkıntılardan kurtulursa geleceğin turizm patlamasına aday bir bölge olabilir

Kafkasya’nın en önemli nehirleri Çeçenistandan geçerek Hazar denizine dökülen Terek nehri ile, Çerkes bölgesinden akıp Karadenize dökülen Kuban nehridir

08-23-2012	#2
Prof. Dr. Sinsi	Çeçenistan, Tarihi,Tüm Bilgiler: NÜFUS : 1300000 (1992 rakamları) Çeçenlerin kayıpları 1994 - 1996 yılları arasındaki Rus-Çeçen savaşı: -120000 Çeçen öldürüldü -25000 Çeçen, Rus işkence-hanelerinde işkence gördü Bunlardan 17000′i yargısız infaz edildi -1500 Çeçen’den bir daha asla haber alınamadı -6000 Çeçen sakat kaldı 1999 - 2001 yılları arası: -80000 Çeçen öldürüldü -30000′den fazla Çeçen Rus işkence-hanelerinde işkence gördü -20000 Çeçen yargısız olarak infaz edildi -6000 Çeçen’in izi yok edildi -30000 Çeçen sakat kaldı 2001′den sonraki dönem Bilinmemektedir YÜZÖLÇÜM : 16000 km2 SINIRLAR : Doğusunda ve güneydoğusunda Rusya Federasyonu’na bağlı Dağıstan Cumhuriyeti, güneyinde Gürcistan, batısında İnguşetya Cumhuriyeti, kuzeyinde Stavropol Kray ve Kalmukya Cumhuriyetleri bulunmaktadır DAĞLAR : Çeçenya’nın güneyi tamamen dağlıktır Bu dağlar batıdaki Nazrani’den başlayıp doğudaki Gerzel-dola kadar uzanır En batı uçta bulunan Stolovaya dağından İtumgalla’ya kadar uzanan sıradağlar Taşlır Dağları (Thulgandagghaş) adını alır Taşlık sıradağlarının kuzeyinde Sunzha (Sunja) sıradağları adı verilen dağlar vardır Onunda kuzeyinde Terek sıradağları bulunur Sunzha sıradağlarının arasından dikine Terek Nehrinin Sunzha koluna bağlı büyük çaylar akar Dağlardan daha çok sözü edilmesi gerekenler Çeçenya’nın güney sınırını oluşturanlardır Batıdan doğuya doğru sınır boyunca uzanan büyük dağlar, Kafkas sıradağlarının birer tepeleri olarak kabul edilebilir: Stovolaya Dağı 2993 m Şan Dağı 4451 m Hahalgi (Xaxalgi) 3032 m Tebulosynta (Tiebuolt lam) 4493 m Diklosmta (Dikaluoy lam) 4285 m Cobolgo dağı 2725 m NEHİRLER : Çeçenya’nın en önemli nehri Terek’tir Bu step tipli nehir tipine girmektedir Bu nehir Kafkas sıradağlarının buzluklarından kaynaklıdır Kuzey Otesya’nın Mozdak nehrinden Çeçenya’nın Bienon-Yurt istikametinde ülkeye girer Batıdan doğuya doğru hafif bir kavisle uzanır Dağıstan’a yakın kuzeye dönerek Kızıldiyar istikametinde akar, Kaspi Denizine (Hazar Denizi) dökülür Uzunluğu 590 km’dir Terek’ten sonra Çeçenya’nın en önemli nehri Sunzha (Sunca) Nehri’dir Bu nehir Terek Nehri’nin en büyük kollarındandır Sunzha Nehri Çeçenya’nın güneyindeki Taşlık sıradağlarından kaynaklanır Güneyde kuzeye doğru dikine akan Assa, Argun, Hulahula çaylarıyla beslenir Kuzey Otesya’nın doğu sınırlarını dikine kesip Nazran’a (İnguşya’nın Baş nehri) ulaşır ve oradan Marbulak’a (Erıthoy) doğru döner, Caharkala’ya varır Buradan Gudermes’e, Gudermes’ten kuzeye döner ve Telkovski rayonunun güneyinden Terek Nehrine dökülürSunzha (Sunca) nehrini, batıdan doğuya doğru sayarsak Assa, Argun, Hulahulo gibi büyük çaylar besler Assa Çayı- Fortonga, Gexi, martan çayları besler Assa Gürcistan’dan kaynaklanır Sunzhenskiy rayonuna ait Nesterovskaya’ya kadar kuzeye doğru dikine indikten sonra doğuya yönelir, Urus-Martan rayonunun hemen kuzeyinden Sunzha nehrine dökülür Gexi (Gehi), Martan gibi kolları vardır Argun Çayı- Assa gibi Argun da Sunzha nehrinin büyük kollarındandır Gürcistan’ın Şatili’sinden Çeçenya’ya giren Sovyetskoya rayonunun ortalarında dikine kuzeye dönen bu çay Şatili rayonunun en kuzeyinde, şimdiki Argun ilinin tam kuzeyinde Sunzha’ya dökülür Şaro Argun, Çhentiyn Argun adlı iki kolu vardır Hulahulo Çayı- Sunzha nehrinin üçüncü büyük koludur Dağıstan’ın Gogalt köyünden Çeçenya’ya (güneydoğudan) girer Şali ile Gudermes kentinden Sunzha’yla birleşir GÖLLER : Çeçenya’da Qhjözan-yam (Kuzenoy-**) adını taşıyan iki göl vardır İlki Andi dağlarının güney eteklerindedir Deniz seviyesinden 1869 m yüksekliktedir Derinliği 72 m, yüzölçümü 2 km2′dir Aynı adı taşıyan ilkinden daha küçük bir göl daha vardır Çaroda dağının eteğinde Dyaj (D’ay) köyünün 10-12 km ötesinde bulunur Eni 100m, uzunluğu 200m, derinliği 4m’dir BİTKİ VE İKLİM : Çeçenistan’da yüzey şekillerinin çeşitliliği toprağa ve bitki örtüsüne de yansır Büyük ölçüde yarı-çöl özelliği gösteren Nogay Bozkırı kum tepeleri ve çalılıklarla kaplıdır Güney ve güneydoğoya doğru, Terek Irmağı yakınlarında, kara toprak ve kestane toprakları üzerinde sorguçotu bozkırlarına geçilir Nogay Bozkırı, Terek ve Sunja vadilerini de içine alır 1950 m yüksekliğine kadar dağ yamaçları sık kayın, gürgen ve meşe ormanlarıyla kaplıdır Daha yükseklerde iğneyapraklı ormanlar, onların üzerinde Alp tipi çayırlar, daha sonra çıplak kayalıklar ve kar-buz tabakaları bulunur İklim değişkendir ama genellikle kara iklimi hakimdir Çeçenistan’da bitki örtüsü denince ilk akla gelen, asırlık ormanlardır Ülkenin güneyi ise keşfedilmeyi bekleyen botanik bahçeleriyle kaplıdır Çeçenistan, ovadaki suları bol, arazileri son derece verimli bir ülkedir Asırlık ağaçların gölgelediği geniş ormanların seyreldiği yerlerde bahçeli evler kuruludur Ormanlar arasındaki açıklıklarda mısır, tahıl ve her çeşit meyva yetiştirilir, oldukça iyi sonuç alınır Bu ormanlar Çeçenlerin hayat kaynağıdır Zira ormanları kendilerine siper edinerek amansız düşmanlarına karşı asırlarca karşı koymuşlardır Çeçenistan Ruslar için şiir ve rüya alemidir Ülke, yeşil ovaları, meyveli ağaçları, çağlayan suları, karlı ovaları ile tatsız hayatından usanmış ruhlar için tek sığınılacak yerdir Çeçenistan’daki ormanlar Rus istilasından evvel gayet sık ve zengindi, hatta memleketin savunma duvarları statüsündeydi 700 m’den yüksek kısımlarda, gürgen ağaçlarına rastlanır Ovalarda, vadilerde, dağların yamaçlarında bol çayır ve her çeşit bitki vardır Dağların ördüğü muhteşem dekor, kar bölgeleri, çamlıklar, yeşil yamaçlar, coşkun sular, köpüklü şelâleler, heybet ve güzelliği aynı anda yaşamak, turizm için eşi ve benzeri bulunmayan hususlardır Bir de buna Sernovodak şehrindeki kaplıcayı da eklersek şahane dekoru bir parça göz önüne getirmiş oluruz Kafkasya’da aynı dönemde üç mevsimin yaşanması çok görülür Bu durum Kafkasya’nın doğal yapısının önemli bir özelliğidir Kafkasya’nın iklimi, yazları ılık, kışları soğuktur Senenin büyük bir kısmında dağlar, karla örtülü kalır Dünyanın hiçbir bölgesinde, tabiat zenginliği açısından eşi ve benzerine rastlanmayan Kafkasya, hali hazırdaki sıkıntılardan kurtulursa geleceğin turizm patlamasına aday bir bölge olabilir Kafkasya’nın en önemli nehirleri Çeçenistandan geçerek Hazar denizine dökülen Terek nehri ile, Çerkes bölgesinden akıp Karadenize dökülen Kuban nehridir