Thomas Aquinas - Uyum Ve Sentez

**Prof. Dr. Sinsi** · 08-23-2012

ESSE VE ENS Thomist felsefe, bir Oluş felsefesi, varlık hakkında sadece kişilerin değil, genel olarak tözlerin varlığı hakkında- bir felsefe olarak tanımlanabilir

Aquinas için "Olmak" (Latince: esse) kavramı önemli bir yere sahiptir

Thomizm esasında bir "ontoloji", bir varoluş teorisidir

Thomist felsefedeki bu temel kavram, esse

Tanrı ile doğrudan özdeş değildir

Nihayetinde, aklımızla kavrayabilªdiğimiz her ne ise, o, bu temel esse'dir

Bunun ötesine olan hiçbir şeyi tahayyül edemeyiz

O halde bu esse'nin, bu Oluşun beraberinde getirdiği nedir? Öncelikle, diyebiliriz ki; olan her belirli şey, varolan bir şey ve bir varlıktır (ens): bu kitap, bu ağaç, bu sandalye, bu insan gibi

Diğer yandan, esse, yahut Oluş bu belirli şeylerden biri değildir

Esse bütün varlıklar için ortak olan “olan-lık” ı temsil eder

Diyebiliriz ki, esse bir varlığı varlık haline getiren şeydir

O, varlıkların Oluşudur

Bu yüzden, Oluş'un kendisi "yok-şey"dir; diğer varlıklar arasından bir varlık değil; onların varolduğu kapsamda bütün varlıklara mahsus olan özelliktir

Dolayısıyla Oluş (esse), herhangi bir varlık (ens)'tan daha önemlidir

Aquinas'a göre yine de, düşünce yoluyla, Oluş'u, varolan belli görüngüler içinde ve onlar vasıtasıyla kavrayabiliriz

Fakat Tanrı'yı veya Oluş'un anlamını bilmek için yine düşüncemiz yoluyla Oluş'un ötesine geçmek mümkün değildir

Oluş'a; düşünce yoluyla "sınırı ve kusuru olmayan, sonsuz ve mükemmel bir şey" tarifiyle varabiliriz

Ancak yine de, düşünce yoluyla bunun ne anlama geldiğini kavrayamayız

Böylelikle Oluş, insan kavrayışının sınırını belirler

Düşünªcenin kendisi de dahil olmak üzere, düşünülebilen her şey Oluş tarafından beªlirlenmiştir

Böylelikle, Oluş, felsefenin büyük gizemini temsil eder: Olan şey, tam da Oluşun gizemidir

Eğer dikkatimizi varolan çeşitli şey ve olgulardan yana çevirirsek, ilk olarak belirtebiliriz ki, Aquinas; bir şeyin olduğu gerçeği ile o şeyin ne olduğu arasında, yani varlık (existentid) ve öz (essentid) arasında bir ayırım yapar

Bir şey hakkında belirlenebilen, sınırlanabilen ve kavramsal olarak anlaşılabilen ve böylece tanımlanabilen o şeyin özüdür, yani onun "nelik"idir

Fakat onun (var) olduğu gerçeği ve onun varlığı sadece doğrudan ve sezgisel olarak kavranabiªlir; açıklanamaz ve daha ileri düzeyde tanımlanamaz

08-23-2012	#4
Prof. Dr. Sinsi	Thomas Aquinas - Uyum Ve Sentez ESSE VE ENS Thomist felsefe, bir Oluş felsefesi, varlık hakkında sadece kişilerin değil, genel olarak tözlerin varlığı hakkında- bir felsefe olarak tanımlanabilir Aquinas için "Olmak" (Latince: esse) kavramı önemli bir yere sahiptir Thomizm esasında bir "ontoloji", bir varoluş teorisidir Thomist felsefedeki bu temel kavram, esse Tanrı ile doğrudan özdeş değildir Nihayetinde, aklımızla kavrayabilªdiğimiz her ne ise, o, bu temel esse'dir Bunun ötesine olan hiçbir şeyi tahayyül edemeyiz O halde bu esse'nin, bu Oluşun beraberinde getirdiği nedir? Öncelikle, diyebiliriz ki; olan her belirli şey, varolan bir şey ve bir varlıktır (ens): bu kitap, bu ağaç, bu sandalye, bu insan gibi Diğer yandan, esse, yahut Oluş bu belirli şeylerden biri değildir Esse bütün varlıklar için ortak olan “olan-lık” ı temsil eder Diyebiliriz ki, esse bir varlığı varlık haline getiren şeydir O, varlıkların Oluşudur Bu yüzden, Oluş'un kendisi "yok-şey"dir; diğer varlıklar arasından bir varlık değil; onların varolduğu kapsamda bütün varlıklara mahsus olan özelliktir Dolayısıyla Oluş (esse), herhangi bir varlık (ens)'tan daha önemlidir Aquinas'a göre yine de, düşünce yoluyla, Oluş'u, varolan belli görüngüler içinde ve onlar vasıtasıyla kavrayabiliriz Fakat Tanrı'yı veya Oluş'un anlamını bilmek için yine düşüncemiz yoluyla Oluş'un ötesine geçmek mümkün değildir Oluş'a; düşünce yoluyla "sınırı ve kusuru olmayan, sonsuz ve mükemmel bir şey" tarifiyle varabiliriz Ancak yine de, düşünce yoluyla bunun ne anlama geldiğini kavrayamayız Böylelikle Oluş, insan kavrayışının sınırını belirler Düşünªcenin kendisi de dahil olmak üzere, düşünülebilen her şey Oluş tarafından beªlirlenmiştir Böylelikle, Oluş, felsefenin büyük gizemini temsil eder: Olan şey, tam da Oluşun gizemidir Eğer dikkatimizi varolan çeşitli şey ve olgulardan yana çevirirsek, ilk olarak belirtebiliriz ki, Aquinas; bir şeyin olduğu gerçeği ile o şeyin ne olduğu arasında, yani varlık (existentid) ve öz (essentid) arasında bir ayırım yapar Bir şey hakkında belirlenebilen, sınırlanabilen ve kavramsal olarak anlaşılabilen ve böylece tanımlanabilen o şeyin özüdür, yani onun "nelik"idir Fakat onun (var) olduğu gerçeği ve onun varlığı sadece doğrudan ve sezgisel olarak kavranabiªlir; açıklanamaz ve daha ileri düzeyde tanımlanamaz