Thomas Aquinas - Uyum Ve Sentez

**Prof. Dr. Sinsi** · 08-23-2012

TANRI VE DÜNYA Çoğu skolastik, Tanrı'nın varlığına dair rasyonel delillerin öne sürülebileceğini düşünmüştür

Bu deliller genellikle "Tanrı'nın varlığına dair ispatlar" diye adlandırılır

Buradaki "ispat" kelimesi yanlış yönlendirebilir

Bunlar çıkarım anlamında ispat değildirler (bkz

Metod Üzerine Tartışma)

Ayrıca, çıkarımsal ispatlar kendi öncüllerini ispatlayamazlar, böyle çabalar ya sonsuz geriªlemelere, kısır döngülere ya da çıkarsama zincirinde ihtiyari bir kırılmaya yol açar

Bu ispatlar, deneysel bilimlerde olduğu gibi ampirik doğrulamalar gibi de değildir

Söz konusu bu ispatlar felsefîdir

Duyusal deneyimin kendisinin ötesine, bizim Tanrı diyebileceğimiz bir şeye işaret ettiğini kanıtlama manasındadır

Ayrıca belirtilmelidir ki; Tanrı'nın varlığına olan inancımızı - Tanrı vardır, doğrulamaktan bahsediyoruz, Tanrının nasıl olduğunu bilmekten değil

Konu Tanrının özü veya özellikleri sorusuna geldiğinde, Aquinas bu soruya dünyevi akılla değil, sadece vahiy ve iman yoluyla cevap verebileceğimize inanır

Son olarak, belirtmeye değer ki; inanan Hıristiyanlar için Tanrı'nın varlığına dair bu iddialar kati değildir

Vahiy ve iman Tanrı ile bir ilişki kurabilmek için uygun olan araçlardır

Fakat bu iddialar özellikle inanmayanlara karşı oldukça yararlıdır

Tanrı'nın varlığına dair böyle ispatlardan rasyonel bir tartışma biçimi olarak söz ederken, açıktır ki hangilerinin yeterli ve ikna edici nedenler sayılacağı Çeşitli temel felsefî görüşlere göre farlılık gösterecektir

Neo-Platoncuların, Thomistierin, septiklerin ve Luther'in takipçilerinin temele dair farklı görüşleri vardır

Dolayısıyla, bu bağlamda hangi nedenlerin yeterli olduğu sorusuna farkªlı yanıtlar verirler

Bunu daha ayrıntılı olarak ifade edersek: Neo-Platoncular Tanrının varlığına dair böyle ispatlan gerçekte pek kullanmazlar

Çünkü zaten-sanki öyleymiş gibi İlk Neden'den, yani Tanrı'dan başlar ve oradan dünyaya doğru inerler

Neo-Platonculara göre, ispatlanması gereken aslında daha ziyaªde dünyanın varlığıdır

Aynı şekilde Nominalistlerin de (Luther'in takipçileri), aslında Tanrının varlığına dair ispatlara ihtiyaçları yoktur

Çünkü zaten aklın alªgılanabilir belirli şeylerden ötesine yükselemeyeceğini düşünürler; bunun ötesinde sadece iman ve vahiy vardır, dolayısıyla da Tanrı'nın varlığına dair hiçbir rasyonel iddia söz konusu olamaz

Sadece Aristocular, geniş anlamda, Tanrı'nın varlığına dair ispatları kullanırlar

Çünkü akla algılanabilir belirli şeylerin ötesinde bir işlem alanı isnat ederler (kavramsal realizm) ve en aşağıdan, algıªlanabilir belirli şeylerden başlayıp sonra yükselirler (ılımlı kavramsal realizm)

Aşağıdaki tartışmada ilk olarak, Anselm'in Tanrı'nın varlığına dair ontolojik iddiası üzerinde mütalaada bulunacağız

Daha sonra, "beş yol"a Aquinas'ın Tanrının varlığına dair beş ispatına göz atacağız

08-23-2012	#10
Prof. Dr. Sinsi	Thomas Aquinas - Uyum Ve Sentez TANRI VE DÜNYA Çoğu skolastik, Tanrı'nın varlığına dair rasyonel delillerin öne sürülebileceğini düşünmüştür Bu deliller genellikle "Tanrı'nın varlığına dair ispatlar" diye adlandırılır Buradaki "ispat" kelimesi yanlış yönlendirebilir Bunlar çıkarım anlamında ispat değildirler (bkz Metod Üzerine Tartışma) Ayrıca, çıkarımsal ispatlar kendi öncüllerini ispatlayamazlar, böyle çabalar ya sonsuz geriªlemelere, kısır döngülere ya da çıkarsama zincirinde ihtiyari bir kırılmaya yol açar Bu ispatlar, deneysel bilimlerde olduğu gibi ampirik doğrulamalar gibi de değildir Söz konusu bu ispatlar felsefîdir Duyusal deneyimin kendisinin ötesine, bizim Tanrı diyebileceğimiz bir şeye işaret ettiğini kanıtlama manasındadır Ayrıca belirtilmelidir ki; Tanrı'nın varlığına olan inancımızı - Tanrı vardır, doğrulamaktan bahsediyoruz, Tanrının nasıl olduğunu bilmekten değil Konu Tanrının özü veya özellikleri sorusuna geldiğinde, Aquinas bu soruya dünyevi akılla değil, sadece vahiy ve iman yoluyla cevap verebileceğimize inanır Son olarak, belirtmeye değer ki; inanan Hıristiyanlar için Tanrı'nın varlığına dair bu iddialar kati değildir Vahiy ve iman Tanrı ile bir ilişki kurabilmek için uygun olan araçlardır Fakat bu iddialar özellikle inanmayanlara karşı oldukça yararlıdır Tanrı'nın varlığına dair böyle ispatlardan rasyonel bir tartışma biçimi olarak söz ederken, açıktır ki hangilerinin yeterli ve ikna edici nedenler sayılacağı Çeşitli temel felsefî görüşlere göre farlılık gösterecektir Neo-Platoncuların, Thomistierin, septiklerin ve Luther'in takipçilerinin temele dair farklı görüşleri vardır Dolayısıyla, bu bağlamda hangi nedenlerin yeterli olduğu sorusuna farkªlı yanıtlar verirler Bunu daha ayrıntılı olarak ifade edersek: Neo-Platoncular Tanrının varlığına dair böyle ispatlan gerçekte pek kullanmazlar Çünkü zaten-sanki öyleymiş gibi İlk Neden'den, yani Tanrı'dan başlar ve oradan dünyaya doğru inerler Neo-Platonculara göre, ispatlanması gereken aslında daha ziyaªde dünyanın varlığıdır Aynı şekilde Nominalistlerin de (Luther'in takipçileri), aslında Tanrının varlığına dair ispatlara ihtiyaçları yoktur Çünkü zaten aklın alªgılanabilir belirli şeylerden ötesine yükselemeyeceğini düşünürler; bunun ötesinde sadece iman ve vahiy vardır, dolayısıyla da Tanrı'nın varlığına dair hiçbir rasyonel iddia söz konusu olamaz Sadece Aristocular, geniş anlamda, Tanrı'nın varlığına dair ispatları kullanırlar Çünkü akla algılanabilir belirli şeylerin ötesinde bir işlem alanı isnat ederler (kavramsal realizm) ve en aşağıdan, algıªlanabilir belirli şeylerden başlayıp sonra yükselirler (ılımlı kavramsal realizm) Aşağıdaki tartışmada ilk olarak, Anselm'in Tanrı'nın varlığına dair ontolojik iddiası üzerinde mütalaada bulunacağız Daha sonra, "beş yol"a Aquinas'ın Tanrının varlığına dair beş ispatına göz atacağız