Thomas Aquinas - Uyum Ve Sentez

**Prof. Dr. Sinsi** · 08-23-2012

AQUINAS'IN TANRININ VARLIĞINA DAİR EN ÜST DERECEDEKİ MÜKEMMELLİK VE VAROLUŞ FİKRİNE DAYANAN KANITLAMASI Aquinas'ın Tanrı'nın varlığına dair dördüncü kanıtlaması ana hatlarıyla aşağıdaki gibidir: Varolan her şeyin, az ya da çok mükemmel; az ya da çok bir oluşa sahip olduğunu görürüz

Dolayısıyla, oluşun (varlığın) ve mükemmelliğin bir sıralamasını tasarlayabiliriz

Bu hiyerarşik sıralama, dünyevi olanın ötesine, mükemmel ve mutlak oluş (varlık) olan şeye doğru işaret eder- ve bu, Aquinas'a göre, Tanrı diye adlandırdığımız şeydir

Bu iddia dizisi, Aquinas'ın daha önce değindiğimiz hiyerarşik dünya görüşüne dayanmaktadır

AQUINAS'IN TANRININ VARLIĞINA DAİR EREKBİLİMSEL KANITLAMASI
Aquinas'ın Tanrının varlığına dair, sözde, erekbilimsel (yahut physio teleologicat) iddiası ana hatlarıyla şöyledir: Doğada bir düzen (physis) hissederiz ve bundan dolayı da onun ardındaki amacı (telos) izleriz

Evren, bize iyi düzenlenmiş ve iyi yapılandırılmış olarak görünür

Dünyadaki bu düzen ve onun pek çok ince bağlantıları esas itibariyle rasyonel ve iyi olan bir tasarıma işaret etmekªtedir

Ve bu da yine; rasyonel bir ruhun bu tasarımı yarattığını ve onu evrende gerçekleştirdiğini gösterir- ve bu "tasarlayan" ruh, Aquinas’a göre, "Tanrı diye adlandırdığımız" şeydir

Bu iddia dizisi, ereksel neden yahut amaç öğretisine dayanmaktadır

Erekªsel bir neden fikri; böyle erekbilimsel nedenleri reddeden mekanik dünya görüşünün taraftarları için bir tartışmakonusu olmuştur
KÖTÜLÜK PROBLEMİ
Eğer her şeyin nedeni Tanrı ise, kötülüğün nedeni de 0 mudur acaba? Bu bahsi kaparken, Aquinas'ın kötülük problemi hakkındaki iddialarına kısaca değineceğiz

Kötülük diye adlandırdığımız şeylerin bir kısmı, zorunlu olarak, sonlu bir evrende yaşadığımız gerçeğinin bir sonucudur

Nitekim, eşya zaman ve mekanda sınırlanmış olmalıdır

Eşya sonsuza kadar var olamaz, insan da dahil olmak üzere hepsi fanidir

Dolayısıyla bu sınırlamalar ve beraberinde getirdikleri kötülük en kusursuz evrende dahi gereklidir

Bu yüzden Tanrı'nın iradesine isnat edilemezler

Kötü olduğuna inandığımız çoğu şey, aslında, sadece sonlu konumumuzdan baktığımızda öyle görünür

Daha geniş perspektiften bakıldığında, şimdi aşikâr olan bu kötülük yok olacaktır

Yine de, bazı kötülükler gerçektir ve Tanrı tarafından yaratılmıştır

Bu, Tanrı bizi günahlarımız için cezalandırdığı zaman ortaya çıkan serdir

Fakat, yine de, bu şerrin ortaya çıkmasına aslında Tanrı neden olmaz, tam tersine bu kötülüğü insanın günahı yaratır

İnsanın günahı ve gerªçek kötülük, Tanrı'dan kaynaklanmaz, fakat insanın hür davranışlarının bir sonucudur

Tanrı'nın, insana dürüstçe yaşaması veya günah işlemesi için hür irade bağışladığı doğrudur

Fakat hür iradenin fiili olarak kötüye kullanılmasına, yani kötü olan davranışa Tanrı neden olmaz

Bu kötülük, tamamen yok-olan- iyi olandan ve Tanrıdan yoksunluk- anlamında kötüdür

Ve bu yok-olan yoktur ve dolayısıyla bir nedene sahip değildir, nedeni Tanrı bile değildir

08-23-2012	#14
Prof. Dr. Sinsi	Thomas Aquinas - Uyum Ve Sentez AQUINAS'IN TANRININ VARLIĞINA DAİR EN ÜST DERECEDEKİ MÜKEMMELLİK VE VAROLUŞ FİKRİNE DAYANAN KANITLAMASI Aquinas'ın Tanrı'nın varlığına dair dördüncü kanıtlaması ana hatlarıyla aşağıdaki gibidir: Varolan her şeyin, az ya da çok mükemmel; az ya da çok bir oluşa sahip olduğunu görürüz Dolayısıyla, oluşun (varlığın) ve mükemmelliğin bir sıralamasını tasarlayabiliriz Bu hiyerarşik sıralama, dünyevi olanın ötesine, mükemmel ve mutlak oluş (varlık) olan şeye doğru işaret eder- ve bu, Aquinas'a göre, Tanrı diye adlandırdığımız şeydir Bu iddia dizisi, Aquinas'ın daha önce değindiğimiz hiyerarşik dünya görüşüne dayanmaktadır AQUINAS'IN TANRININ VARLIĞINA DAİR EREKBİLİMSEL KANITLAMASI Aquinas'ın Tanrının varlığına dair, sözde, erekbilimsel (yahut physio teleologicat) iddiası ana hatlarıyla şöyledir: Doğada bir düzen (physis) hissederiz ve bundan dolayı da onun ardındaki amacı (telos) izleriz Evren, bize iyi düzenlenmiş ve iyi yapılandırılmış olarak görünür Dünyadaki bu düzen ve onun pek çok ince bağlantıları esas itibariyle rasyonel ve iyi olan bir tasarıma işaret etmekªtedir Ve bu da yine; rasyonel bir ruhun bu tasarımı yarattığını ve onu evrende gerçekleştirdiğini gösterir- ve bu "tasarlayan" ruh, Aquinas’a göre, "Tanrı diye adlandırdığımız" şeydir Bu iddia dizisi, ereksel neden yahut amaç öğretisine dayanmaktadır Erekªsel bir neden fikri; böyle erekbilimsel nedenleri reddeden mekanik dünya görüşünün taraftarları için bir tartışmakonusu olmuştur KÖTÜLÜK PROBLEMİ Eğer her şeyin nedeni Tanrı ise, kötülüğün nedeni de 0 mudur acaba? Bu bahsi kaparken, Aquinas'ın kötülük problemi hakkındaki iddialarına kısaca değineceğiz Kötülük diye adlandırdığımız şeylerin bir kısmı, zorunlu olarak, sonlu bir evrende yaşadığımız gerçeğinin bir sonucudur Nitekim, eşya zaman ve mekanda sınırlanmış olmalıdır Eşya sonsuza kadar var olamaz, insan da dahil olmak üzere hepsi fanidir Dolayısıyla bu sınırlamalar ve beraberinde getirdikleri kötülük en kusursuz evrende dahi gereklidir Bu yüzden Tanrı'nın iradesine isnat edilemezler Kötü olduğuna inandığımız çoğu şey, aslında, sadece sonlu konumumuzdan baktığımızda öyle görünür Daha geniş perspektiften bakıldığında, şimdi aşikâr olan bu kötülük yok olacaktır Yine de, bazı kötülükler gerçektir ve Tanrı tarafından yaratılmıştır Bu, Tanrı bizi günahlarımız için cezalandırdığı zaman ortaya çıkan serdir Fakat, yine de, bu şerrin ortaya çıkmasına aslında Tanrı neden olmaz, tam tersine bu kötülüğü insanın günahı yaratır İnsanın günahı ve gerªçek kötülük, Tanrı'dan kaynaklanmaz, fakat insanın hür davranışlarının bir sonucudur Tanrı'nın, insana dürüstçe yaşaması veya günah işlemesi için hür irade bağışladığı doğrudur Fakat hür iradenin fiili olarak kötüye kullanılmasına, yani kötü olan davranışa Tanrı neden olmaz Bu kötülük, tamamen yok-olan- iyi olandan ve Tanrıdan yoksunluk- anlamında kötüdür Ve bu yok-olan yoktur ve dolayısıyla bir nedene sahip değildir, nedeni Tanrı bile değildir