08-23-2012
|
#6
|
Prof. Dr. Sinsi
|
Antikitede Bilimler Ve Diğer Disiplinler
ASTRONOMİ
Astronomi, Yunan doğa felsefesinin başlangıcından beri üzerinde çalışılan bir alandır Thales'in bir güneş tutulmasını tahmin ettiğini önceden belirtmiş?*tik Ayrıca Pythagorasçıların göksel cisimler arasındaki uyuma atfettikleri kı?*sımdan da bahsetmiştik Aristo'da, göklerin kendilerine özgü yasaları ve alan?*ları ile her şeyin üzerini kaplamış oldukları, tümüyle gelişmiş bir dünya-görüşü buluruz "Semavî olan sadece uzaysal olarak değil aynı zamanda niteliksel ola?*rak da "dünyevî" olanın üzerindedir Burada gözlem ve spekülasyonun bir ka?*rışımı söz konusudur Aynı zamanda yıldızlar ve gezegenler yardımıyla yol alan gemicilerden, zaman hesaplamaları ve takvim ile ilgilenenlerden ve astrologlar?*dan astronomiye karşı duyulan, uygulamaya yönelik bir ilgi mevcuttu Hz İsa'dan yaklaşık yüzyıl önce İskenderiye'de yaşamış olan Ptolemy (Batlamyus), o zamana kadar elde edilmiş astronomiye dair bilgi birikimini, dünyaya, yıldızlara ve gezegenlere dair Aristocu görüşe dayanarak sistemleştirip tamamlamıştır: Yani geocentric (yer merkezli) bir dünya görüşü geliştirmiş?*tir Merkezde dünyanın olduğu ve karasal dünyevi olandan göksel - semavi ola?*na doğru niteliksel bir hiyerarşinin söz konusu olduğu bu evren modeli, Orta?*çağ sonrası Kopernikus ve Kepler'in gelişine kadar, hakimiyetini sürdürmüştür
Yine de belirtmekte yarar var ki; Antikitede Heliocentric (güneş merkezli) model de öne sürülmüştü M Ö 270'lerde yaşamış olan Aristarchus, dünyanın güneş etrafında dairesel olarak hareket eden bir küre olduğunu ileri sürmüştür Bu teori de Demokritos'un atom teorisi ile aynı kaderi paylaşmıştır: Kendi za?*manında, fazlasıyla spekülatif olduğu düşünülmüştür Yıldızların ve gezegenle?*rin bizim etrafımızda ve hareket etmeyen bir Dünyanın çevresinde döndükleri?*ne dair o zamanki deneyim ile çelişiyor görünüyordu Heliocentric modeli ka?*bul etmemek için teorik nedenler de vardı: O zamanlarda Aristoculuğun çok güçlü bir konumu vardı Dünyanın hareket halinde olduğunu iddia etmenin an?*lamsız olduğunu öğretiyordu, çünkü O'na göre, her şeyin doğal hareketi dün?*yayla ilişkisine göre belirleniyordu İşte bu yüzden, Kopernikus'un geocentric dünya görüşüyle mücadele ederken aynı zamanda Aristoculuğu da sorgulama?*sı gerekiyordu En sonunda, geocentric dünya görüşünü Kitab-i Mukaddes'e dayandıran Kilise nedeniyle, Ortaçağ Hıristiyan ilahiyatı da tartışmaya katıl?*mıştır Dolayısıyla, Rönesans döneminde astronomi ile ilgili tartışma iyice kızış?*tı zira bu tartışma kurumlaşmış dinî inançları tehdit ediyordu
|
|
|