Gelişimle İlgili Kavramlar

22 Sosyal (Toplumsal) Gelişim
Diğer insanlara intibak etmeyi öğrenmek, insan hayatının en mühim problemlerinden biridir Bu öğrenmeyi, rasyonel bir nizama doğru yürütebilmek için insanların ne gibi karakteristiklerinin sosyal tepkiler uyandırdığını, çocukların bu uyarıcıların mana ve ehemmiyetini nasıl öğrendiklerini, bu uyarıcılara nasıl karşılıkta bulunduklarını ve onların bu mukabelelerinin bütün sosyal durum üzerine ne g,bi tesirlerinin olduğun bilmek gerekir (Cole-Morgan, 1975, s143)
İnsanın sağlıklı bir hayat sürdürebilmesi, içinde olduğu sosyal ve fiziksel çevreye uyum sağlamasına bağlıdır Bu nedenle, sosyal gelişim ve buna bağlı olarak sosyalleşme büyük bir önem taşımaktadır
Toplumun beklentilerine uygunluk gösteren kazanılmış davranış yeteneği olarak tanımlanabilen sosyal gelişme, geniş anlamıyla bireyin doğumdan itibaren başlayan bir evreyi; dar anlamıyla ise günlük davranış gelişimini kapsar (Yavuzer, 1996, s49)
Birey, yaşamı boyunca başkalarıyla birlikte bulunmak zorundadır Bireyin ailede, toplumda, sokakta, işyerinde vb yerlerde başkalarıyla iyi ilişkiler kurmasında, toplumsal kurallara uymasında, kamu görevlerini yapmasında ve haklarını kullanmasında toplumsal gelişimin katkısı vardır (Başaran, 1994, s129)
Çocukluk yıllarında gerekli olan toplumsal gelişimi sağlayamamış olan kişiler, yaşamlarının ileri ki dönemlerinde topluma karşı bir takım uyumsuzluklar gösterirler ve çevrelerine zarar verirler Toplumsal gelişim bakımından normal olan bir kişi, her yaşta çevresindeki diğer insanlarla bir sorun yaratmadan yaşamayı bilir Bu bakımdan, çok gelişmiş olanlarda içinde bulunduğu toplumun önderi düzeyine çıkarlar Böyle bir kişi, aile ve okul çevresinde toplumsal gelişimin önemi bir kısmını tamamlar Toplum içine girdikleri zaman da büyük bir inandırma gücü gösterirler Toplumsal yönden geri ve zayıf olan kimse, topum içinde normal derecedeki insan ilişkilerini bile kuramaz
Çeşitli ilgi ve tutumlar da kişinin toplumsal gelişiminin bir sonucu olarak oluşur Karakter ve kişilik özellikleri de bir takım toplumsal şartlanmalarla kazanılır Bunlar gibi, disiplin olaylarının çoğunun nedeni, toplumsal uyumsuzluktur (Binbaşıoğlu, 1990, s166)

221 TOPLUMSAL GELİŞİMİ ETKİLEYEN FAKTÖRLER
2211 Kalıtsal Etkenler
Sosyal gelişimde kalıtsal etkenler, bireyin bedensel yapısını oluşturan kromozomlar üzerindeki genlerdir Genler, aracılığıyla, kalıtsal olan beden özellikleri geçerken toplumsal gelişimle ilgili olarak da kişinin içe ve dışa dönüklük gibi yaratılış (mizac) hallerinde geçtiğine inanılıyor Kimi ailelerin genellikle şen ve şakrak, kimi ailelerin de genellikle içine kapalı yaratılışta oluşu, bu görüşü destekler niteliktedir (Binbaşıoğlu, 1990, s169)
Kişinin devinimsel gelişimi, geniş ölçüde biyolojik yapıya dayanır Bunun da kalıtsal etkenler belirler Devinimsel gelişim yönünden ileri olan bir kimse de toplumsal uyumun daha fazla olduğu görülür Zeka da sosyal gelişimi etkiler Zeka bakımından üstün olan kişilerin genellikle toplumsal yönden de üstün oldukları kabul edilir (Binbaşıoğlu, 1990, s169)