Safsata Kılavuzu

DUYGULARA BAŞVURMA SAFSATALARI
Tehdit Safsatası

(Argument From Force)

[Argumentum Ad Baculum]

İddiayı kabul ettirmek için birtakım duygulara hitap eden safsata türleri pek yaygındır Bunlardan bazıları Tehdit Safsatası, Acındırma Safsatası, Yaygın Kabul Safsatası, Önyargılı Dil Safsatası, Mazeret Safsatası


Tanım:





Tehdit Safsatası, bir iddianın kabul edilmesi için, korkutmak, kızmak, tehdit etmek, güç kullanmaya kalkışmaktan doğan hatalı çıkarımdır








Örnek 1:





Doğru söylediğimi düşünmüyorsan, senin kafanı kopartacağım!





Örnek 2:





İşini kaybetmek istemiyorsan, şirketin yeni politikasının iyi olduğunu kabul etmelisin





Örnek 3:





Hocam, dersinizden 85 almaya ihtiyacım var Bu durumu konuşmak için 1 saat sonra odanıza geleceğim Şu anda babamın yanına gidiyorum Aklıma gelmişken, babam fakültenin dekanıdır Görüşmek üzere





Güncel Örnek 1:





Erbakan, kendisine itaat etmelerini istediği FP’lilere Uhud savaşından örnek verdi; Uhud’da peygamberimizi dinlemeyenler bozguna uğradı





(1152000, Posta)

Erbakan kendisine itaat etmeyenlerin itaat etmesini sağlamak için Uhud Savaşında peygamberimizi dinlemeyenler yüzünden bozguna uğradığını söylüyor


Güncel Örnek 2:





Konuyu fazla açmak istemiyorum ama damarıma basılırsa hepsini tek tek açıklarım Şu anda özellikle trafik kazalarının bol olduğu Gelibolu’ya ambulans tahsis edilmesi benim için en önemlisi Gerisini gerekirse tekrar yazarım





(Ahmet Vardar, 1582000, Sabah)

Yazar Gelibolu’ya ambulans tahsis edilmezse bildiklerini açıklayacağını söyleyerek yetkilileri tehdit ediyor


Güncel Örnek 3:





Yanlış yoldasınız Amacınız Kadirizmi çökertmekse ikinizin yaşının toplamından fazla yeğeni vardır Kadir'in





(Pakize Suda, 1292000, Hürriyet)

Yazar, muhataplarının neden yanlış yolda olduğunu anlatmak yerine Kadir İnanır’ın yeğen sayısıyla gözdağı vermeye çalışıyor




Duygu Sömürüsü

(Argument To Pity)

[Argumentum Ad Misericordiam]


Tanım:





Argümanı karşısındakine kabul ettirebilmek için, onun acıma hissinden yararlanma durumu Örnek 1: Hakim bey lütfen, beni adam öldürmekten hapse atmayın! Beni hapse atarsanız çocuklarım aç kalacak





Örnek 2:





Umarım önerimi kabul edersiniz Son üç ayımı bunun üzerine çalışarak geçirdim





Örnek 3:





Hocam, bu dersten A almak zorundayım Eğer alamazsam bursum kesilecek





Güncel Örnek 1:





O ahvalde de polis pislik yaparsa, adam dövmeye, işkence yapmaya başlar ve hâlâ rüşvete bulaşırsa, o zaman biz onun yakasına yapışacağız, görecek hanyayı konyayı Yanlış mı konuşuyorum Sayın İçişleri Bakanım! Bu söylediklerimde, toz zerresi kadar yanlışlık veya eksiklik var mı? Yok ama hani hareket? Evde bebeler süt beklerken, bu adamlar daha ne yapsın?





(İlker Sarıer, 1982000, Sabah)

Yazar polisin yeterince iyi çalıştığı iddiasını daha ikna edici hale getirebilmek için evdeki süt bekleyen bebeklerden bahsediyor


Güncel Örnek 2:





Evet, böyle derim Ama bir türlü aramıyor! Herhalde, Erdal Bilallar’ın başında olduğu “İstanbul Konseyi”nde olmadığımız için! Oysa biz, sadece İstanbul’la sınırlı değiliz Ufkumuz geniş Biz, tüm Türkiye’yi içine alan “Anadolu Konseyi”nin içindeyiz İtilen, horlanan, aşağılanan, gariban “Anadolu insanı”nın yanında ve onların sesiyiz!





(Hasan Karakaya, 292000, Akit)

Yazar, İstanbul Konseyine üye olmadığı için birileri tarafından aranmadığını söylüyor Kendisinin Anadolu Konseyi içinde yer aldığı ifadesini kuvvetlendirmek için bazı acındırıcı sıfatlar kullanıyor


Güncel Örnek 3:





Belediye otobüslerini kullanan şoförler “bitmiş” durumda! Bilmiyor olamazsınız ki, bu insanlar 1997’den beri sözleşme yapmadılar ve zam alamıyorlar150-200 milyon lira arasında maaşlarla, sürünme noktasındalar, borç içinde yüzüyorlar Ruhsal olarak felç olmuş durumdalar Bu insanlar, koca koca otobüslerle vatandaşı taşıyorlar, trafiğe çıkıyorlar İstanbul’un belki de en ağır işini yapıyorlarAyıptır, günahtır, yazıktır Bir anlaşmazlık varsa, başkan gibi araya girin ve sorunu çözün! Çünkü bu insanlar, binlerce can taşıyorlar, çakıl taşı değil Durum kritik, söylüyorum! Sonra, çok canınız sıkılır Üzülürsünüz!





(İlker Sarıer, 1982000, Sabah)

Yazar belediye başkanını belediye otobüs şoförleriyle sözleşme yapmaya zorlamak amacıyla onları acındırmak gibi bir metot izliyor




Önyargılı Dil Safsatası

(Prejudicial Language)


Tanım:





Fikri kabul ettirmek için, öneride duygu veya anlam yüklü terimlerin kullanılması





Örnek 1:





Her aklı başında insan, Türkiye’deki gelir dağılımında büyük bir adaletsizlik olduğunu kabul eder





Örnek 2:





Türkiye’nin aydınlık insanları, size Cumhuriyet okumak yakışır





Örnek 3;





Kebapla viski içen magandanın dik alâsıdır





Güncel Örnek 1:





Clinton’un deyimi ile “21 Yüzyılın kaderini belirleyecek ülke”nin Cumhurbaşkanı, böyle bir zirveye turist gibi gitmemeli





(Güngör Mengi, 3082000, Sabah)

Yazar, fikri kabul ettirmek için 21 yüzyılın kaderini belirleyecek ülke gibi duygu yüklü bir sıfat kullanmış


Güncel Örnek 2:





Baştan hemen söylemeliyim Tabii ki Kemal Alemdaroğlu bu konuda sonuna kadar haklıydı Hatta ortada 'haklı-haksız' diye tartışacak bir sorun bile yok Yobazlara, şeriatçılara, 'Ilımlı İslamcı' (!) ve 'saf demokratlar'a karşı Aydınlanma Türkiyesi'nin kalelerinden biri olan İstanbul Üniversitesi'nin cesur, kararlı ve ödünsüz Atatürkçü Rektörü Alemdaroğlu, en doğal hakkını kullanarak, üniversitenin açılış konuşmasında 'demokrasiyi kılıf yaparak onu yok etmeye kalkanlara karşı' sade bir uyarı yapıyor, demokrasinin de her rejim gibi varlığını sürdürmesi için kendisini korumaya ihtiyacı olduğunu anlatıyordu





(Bedri Baykam ,11102000,Akşam)

Yazar, Kemal Alemdaroğlu’ nun haklılığını ispatlamak için, ‘saf demokrat’, ‘Aydınlanma Türkiyesi'nin kalesi’, ‘cesur kararlı ve ödünsüz Atatürkçü’ gibi önyargı içeren ifadeler kullanıyor




Mazeret Safsatası

(Fallacy Of Special Pleading)


Tanım:





Kişinin, başkalarına tatbik edilen standart, ilke, kural vb şeyleri, geçerli bir neden olmaksızın kendisi için geçerli olmadığını savunması “Acındırma Safsatası”nın özel bir halidir








Örnek 1:





Cinayet işleyen birisinin cezalandırılması gereğini kabul ediyorum Ama ben katil olmayı hiç istemedim, beni oraya göndermeyin








Örnek 2:





Ali: Akşam yemeğini hazırlar mısın? Karnım çok acıktı

Ayşe: Sen niye hazırlamıyorsun? Eve birlikte geldik, benim de karnım çok aç

Ali: Ama ben erkeğim, ve yemek yapamayacak kadar yorgunum





Örnek 3;





Müvekkilimi tahliye etmelisiniz, çünkü o hamile, cezaevi koşullarına dayanamaz





Güncel Örnek 1:





Verdiysem ben verdim





(Süleyman Demirel)

Demirel başkaları için uygulanan kuralların, kanunların kendisine uygulanamayacağı çıkarımını yapıyor


Güncel Örnek 2:





TÜRK KAMU-SEN Genel Başkanı Resul Akay, bu kanunun KHK olarak çıkmasına karşı çıkmıştır Tabii tabanıyla birlikte Bundan sonra Meclis’te kanunlaştırılacaktır MHP milletvekillerinin bu taslağın kanunlaşmasında çok titiz davranması gerekmektedir Zira iki müfettiş raporuyla görevine son verilecek memurların içinde ömrünü Türk milletinin mutluluğuna ve Türkiye Cumhuriyeti’nin bölünmez bütünlüğüne adamış Ülkücü memurlar da olabilir





(Buğra Başkurt, 592000, Ortadoğu)

Yazar, KHK’ya ve de bunun yasalaşmasına sadece kendisine yakın bir siyasi görüşe sahip memurlara da uygulanabileceği için karşı çıkmaktadır


Güncel Örnek 3:





Emin Çölaşan günlerdir yazıp duruyor Bir gazeteciye çanta dolusu dolar getiriliyor Olayı, İçişleri Bakanı doğruluyor Alan gazeteci susuyor! Bir de bakıyorsunuz, neredeyse Emin Çölaşan suçlu sayılacak: Belgesi yoksa neden açıklıyor, meslek ahlakına sığar mı? Eyvallah!

Peki, ‘‘toplum ahlakı’’ pisliğe bulaşmışken biz meslek ahlakını nasıl koruyacağız arkadaş? Meclis kulislerinde şimdi gazetecilerin nasıl ve ne kadar para aldıkları konuşuluyor Mesleği dile değil, ayağa düşürdük





(İsmet Solak, 14102000, Hürriyet)

Yazar, Emin Çölaşan’ın bir gazeteci hakkında rüşvet aldığı iddialarına karşı belgesi yoksa niye açıklıyor, meslek ahlakına sığar mı sorularına karşı toplum ahlakı bozulmuşken meslek ahlakı kalır mı diye mazeret öne sürüyor