Koşma

Halk şiirimizde kullanılan en yaygın nazım Gerekli hece vezninin 2' li kalıbıyla söylenir Dörtlüklerden meydana gelir En az 3, en çok 5-6 dörtlük olur Son dörtlükte şairin adı anılır Türk Edebiyatı'nın en tabii ve milli nazım ölçüsüdür İslam Medeniyeti'ne girmeden önce hemen hemen bütün Türk şairleri şiirlerini hece vezni ile yazarlardı Hece vezni Türkçe'nin yapısından ortaya çıkmış bir vezindir Bu vezinde esas olan hecelerin uzunluğu veya kısalığı değil, mısralardaki sayısal eşitliğidir Yani hece vezni, mısralardaki hece sayısı eşitliğine dayanır


Aruz'da olduğu gibi, heceler uzunluk ve kısalıklarına göre işlem görmezler Çünkü Türkçe'de uzun ve kısa diye hece ayırım

Mısraların kümelenişini ve Mısra Ölçülü, yani vezinli sözdür Manzum yazıların bir satırına verilen addır Manzum yazıların en küçük parçasıdır Bütün şiirler mısralar halinde düzenlenir Bu yönüyle en küçük nazım birimidir Daha genel bir ifade ile mısra tam bir vezin ölçüsüne göre düzenlenmiş söz demektir


Mısralar özelliklerine göre değişik adlar alırlar: Hiçbir manzumenin parçası olmayan mısralara "azade mısra" denir Bir manzumenin içinde söyleniş bakımından güçlü ve hoş olan mısra veya mısralara "mısra-ı b

kafiye düzenini şema ile şöyle gösterebiliriz (mısralar çizgilerle, kafiyeler harflerle işaret edilmiştir)


Koşma şekliyle çok çeşitli konular işlenir En az iki mısranın sonunda yer alan kelimelerdeki son seslerin benzeşmesine denir Benzer sesleri bünyesinde bulunduran bu kelimelerin, mana bakımından birbirinden farklı olmaları gerekir Sesçe benzer, manaca farklı olmak kafiyelerde aranan temel şarttır Aynı manaya gelen kelimelerin tekrarıyla kafiye yapılamaz


Kafiyelerin birbirine uygun olan son harflerine «revi» adı verilir Mısra sonlarında görülen kafiyelerden ayrı olarak, mısra içlerinde de kafiye olabilir Bu çeşit kafiyelere iç kaf

Yiğitlik duygusu, hayvan bakımı, hayvan sevgisi, sevgi duygusu, acı duygusu vb konular çoklukla koşma şeklinde söylenir