Buzdolabı Soğutucu Sistemlerin Tarihi Ve Temel Soğutma İlkesi

**Prof. Dr. Sinsi** · 08-20-2012

Soğutucu sistemlerin tarihi ve temel soğutma ilkesi
Mekanik soğutucu sistemlerin geliştirilmesinden önce eski uygarlıklarda, örneğin Eski Yunanlılar ve Romalılarda besin maddeleri dağlardan taşınan buz ya da karla soğutuluyordu

Buz ve kar özel kilerlerde ya da yere açılmış ve odunlar ya da samanlarla yalıtılmış çukurlarda uzun süre erimeden korunabiliyordu

Daha sonraları geliştirilen buz depoları 20

yüzyılın başlarına değin temel soğutma ortamı olarak kaldı

Hindistan ve Mısır'da ise buharlaştırarak soğutma tekniğinden yararlanılmıştır

Sıvılar hızla buharlaştırıldığında (kaynatma), buhar kısa sürede genleşir

Buharla yükselen moleküllerin kinetik enerjisi de aniden artar

Bu ek enerjinin büyük bölümü, buharın yakın çevresindeki ortamdan soğurulur, bu da ortamın soğumasına yol açar

Örneğin bir tepsiye su konur ve tepsi serin bir tropik akşamda gece boyu açıkta bırakılırsa , suyun hızla buharlaşması sonucunda hava sıcaklığı donma noktasının altına düşmese bile tepside buz oluşur

Buharlaşma koşulları denetlenerek, aynı yöntemle çok büyük buz blokları üretilebilir

Modern soğutucularda da gazların hızla genleştirilmesi ilkesinden yararlanılır

Buharlaştırarak soğutma yöntemi yüzyıllardan beri bilinmekle birlikte, mekanik soğutma yönteminin temel ilkeleri ancak 19

yüzyılın ortalarında ortaya konabildi

Bilinen ilk yapay soğutma sistemi 1748'de William Cullen tarafından Glaskov Üniversitesi'nde sergilendi

Cullen etil eterin kısm vakumda kaynatılmasından yararlanılıştı; ama bu yöntemini herhangi bir pratik amaca yönelik olarak kullanmadı

1805'te ABD'li mucit Oliver Evans, sıvı yerine buharla çalışan ilk soğutma makinesini tasarladı

Ticari amaçlı ilk soğutma işleminin, 1856'da buhar sıkıştırma makinesi yardımıyla ürettiği buzları satmaya başlayan ABD'li işadamı Alexander C

Twinning tarafından gerçekleştirildiği sanılmaktadır

Birkaç yıl sonra, Avustralyalı James Harrison ilk buhar sıkıştırmalı soğutma makinelerini yaptı

Fransız Ferdinand Carre 1959'da biraz daha karmaşık bir sistem geliştirdi

Carre'nin aygıtında buhar sıkıştırmalı makinelerde soğutucu gaz olarak kullanılan havanın yerine hızla genleşen amonyak kullanılıyordu

Carre'nin soğutucuları kısa sürede tutuldu ve bu teknik ufak değişikliklerle günümüze kadar geldi

1960'larda ise soğutucularda Peltier etkisinden yararlanılmaya başlandı

Kaynak : Wikipedia

08-20-2012	#1
Prof. Dr. Sinsi	Buzdolabı Soğutucu Sistemlerin Tarihi Ve Temel Soğutma İlkesi Soğutucu sistemlerin tarihi ve temel soğutma ilkesi Mekanik soğutucu sistemlerin geliştirilmesinden önce eski uygarlıklarda, örneğin Eski Yunanlılar ve Romalılarda besin maddeleri dağlardan taşınan buz ya da karla soğutuluyordu Buz ve kar özel kilerlerde ya da yere açılmış ve odunlar ya da samanlarla yalıtılmış çukurlarda uzun süre erimeden korunabiliyordu Daha sonraları geliştirilen buz depoları 20 yüzyılın başlarına değin temel soğutma ortamı olarak kaldı Hindistan ve Mısır'da ise buharlaştırarak soğutma tekniğinden yararlanılmıştır Sıvılar hızla buharlaştırıldığında (kaynatma), buhar kısa sürede genleşir Buharla yükselen moleküllerin kinetik enerjisi de aniden artar Bu ek enerjinin büyük bölümü, buharın yakın çevresindeki ortamdan soğurulur, bu da ortamın soğumasına yol açar Örneğin bir tepsiye su konur ve tepsi serin bir tropik akşamda gece boyu açıkta bırakılırsa , suyun hızla buharlaşması sonucunda hava sıcaklığı donma noktasının altına düşmese bile tepside buz oluşur Buharlaşma koşulları denetlenerek, aynı yöntemle çok büyük buz blokları üretilebilir Modern soğutucularda da gazların hızla genleştirilmesi ilkesinden yararlanılır Buharlaştırarak soğutma yöntemi yüzyıllardan beri bilinmekle birlikte, mekanik soğutma yönteminin temel ilkeleri ancak 19 yüzyılın ortalarında ortaya konabildi Bilinen ilk yapay soğutma sistemi 1748'de William Cullen tarafından Glaskov Üniversitesi'nde sergilendi Cullen etil eterin kısm vakumda kaynatılmasından yararlanılıştı; ama bu yöntemini herhangi bir pratik amaca yönelik olarak kullanmadı 1805'te ABD'li mucit Oliver Evans, sıvı yerine buharla çalışan ilk soğutma makinesini tasarladı Ticari amaçlı ilk soğutma işleminin, 1856'da buhar sıkıştırma makinesi yardımıyla ürettiği buzları satmaya başlayan ABD'li işadamı Alexander C Twinning tarafından gerçekleştirildiği sanılmaktadır Birkaç yıl sonra, Avustralyalı James Harrison ilk buhar sıkıştırmalı soğutma makinelerini yaptı Fransız Ferdinand Carre 1959'da biraz daha karmaşık bir sistem geliştirdi Carre'nin aygıtında buhar sıkıştırmalı makinelerde soğutucu gaz olarak kullanılan havanın yerine hızla genleşen amonyak kullanılıyordu Carre'nin soğutucuları kısa sürede tutuldu ve bu teknik ufak değişikliklerle günümüze kadar geldi 1960'larda ise soğutucularda Peltier etkisinden yararlanılmaya başlandı Kaynak : Wikipedia