|
Prof. Dr. Sinsi
|
Cumhuriyetçi Türk Partisi Seçimler
Seçimler
CTP 1976'da 2, 1981'de 6 ve 1985'te 12 milletvekili ile mecliste temsil edildi 1990 seçimlerine DMP çatısı altında giren CTP seçimlerde yapılan antidemokratik uygulamalar ve seçim sonrasında oyların çöplüklerden çıkması üzerine seçimlere müdahale edildiği için meclis çalışmalarını boykot etmiş ve gelişen süreçte 1993 yılında dönemin iktidarı erken seçime gitmek zorunda kalmıştır
1993 seçimleri
CTP'nin eski amblemi
1993'te yapılan erken genel seçimlerde CTP, kırmızı olan parti flamasını yeşile dönüştürdü Buna paralel olarak "Artık Her şey Daha Güzel Olacak" adıyla yeşil bir kitap yayınlayan CTP tarihinin en yüksek oy oranlarından birini alarak %24 ile 50 sandalyeli meclise 13 milletvekili gönderdi 1 Ocak 1994'ten Ağustos 1996'ya kadar görevde kalan üç DP-CTP hükümetinde 5 bakanlık ile temsil edilen CTP,"Yanımda Ol" sloganı ve Mazhar-Fuat-Özkan'ın "Sude" şarkısından uyarladığı jingle ile girdiği 1994 yerel seçimlerinde oy oranını %30'a çıkarıp tarihinde ilk defa Girne ve Gazimağusa belediye başkanlıklarını kazandı Sümer Aygın Girne, Oktay Kayalp Gazimağusa ve Kemal Emirzade de Güzelyurt belediye başkanlıklarına seçildiler Mehmet Salih Rahvancıoğlu Alsancak belediye başkanı oldu Öğretmenlerle ayrışmalar, hükümette işlerin yürümemesi, ABAD kararları, parti içi çekişmeler ve bununla beraber elektrik konusunda yaşanan sıkıntılardan dolayı (dönemin elektrikten sorumlu bakanı Ferdi Sabit Soyer idi) 1995'teki Cumhurbaşkanlığı seçimlerinde CTP'nin oy oranı %19'a geriledi Nisan 1995'te yapılan bu seçimlerde CTP ilk kez milliyetçiliği şarkılarında kullanmaya başladı ve Barış Manço'nun "Müsaadenizle Çocuklar" şarkısından uyarladığı jingleda "Bayrak alalım elimize, sahip çıkalım ülkemize" sözleri yer aldı Yine yeşil rengin kullanıldığı bu seçimlerde Özker Özgür'ün sloganı "Bana 5 Yıl Yeter" idi Özker Özgür'ün deniz önünde durarak selam verdiği seçim afişinde yine yeşil renk vardı Aralık 1995'te Özker Özgür, CTP'nin hükümet olsa da iktidar olamadığını vurgulayarak Devlet Bakanlığı ve Başbakan Yardımcılığı görevinden ayrıldı
1998 seçimleri
1996'da yapılan olağanüstü kurultayda genel başkanlığa Mehmet Ali Talat seçildi CTP, Talat'ın öncülüğünde tüzük-program kurultayına gitti ve tüzüğündeki "emekçi halkın kitle partisi" ibaresini "sosyalist" olarak değiştirdi Bu tüzük-program kurultayında Özker Özgür'ün başını çektiği grupla parti yönetimi arasında tartışmalar yaşandı Daha sonra Özker Özgür'ün CTP üyeliği düşürüldü Özgür'ün üyeliğinin düşürülmesi ile, Özgür'ü destekleyen pek çok parti üyesi CTP'den istifa ettiler Bu üyelerin bir kısmı sonra geri döndü, bir kısmı da Özgür ve İzzet İzcan ile birlikte Yurtsever Birlik Hareketi'nin kuruluşunda rol oynadılar Haziran 1998 yerel seçimlerinin sonuçları CTP için bir şok olmuştu UBP'nin zaferle çıktığı bu seçimlerde CTP elinde bulundurduğu Girne ve Güzelyurt gibi iki önemli belediyeyi UBP'ye kaptırmıştı Partinin oyları, "Güçlü Sol" sloganıyla gittiği, aynı sene Aralık ayında yapılan genel seçimlerde %13'e geriledi ve CTP meclise ancak 6 milletvekiliyle girdi: Lefkoşa'dan genel başkan Mehmet Ali Talat ve Kadri Fellahoğlu, Girne'den eski belediye başkanı Sümer Aygın, Güzelyurt'tan Fatma Ekenoğlu, Gazimağusa'dan genel sekreter Ferdi Sabit Soyer ve Sonay Adem Hükümet döneminde bakanlık ve milletvekilliği yapan Ahmet Derya, Hüseyin Celal, Vasfi Candan, Feridun Önsav, Ömer Kalyoncu, Salih Usar, Ergin İlktaç gibi pek çok isim yeniden milletvekili seçilemediler 1985'ten beri solun büyük partisi olan CTP, TKP'nin %15 oy oranı almasıyla solun küçük partisi olmuştu
2002 seçimleri
CTP 2002 seçimlerine daha hazırlıklı girdi Kıbrıslı Türkler'in Rum tarafıyla birlikte eşzamanlı AB üyesi olmasını savunan CTP, henüz Annan Planı çıkmamış olmasına rağmen Haziran 2002 yerel seçimlerine "Çözüm Kapıda, Açın!", "Avrupa Kapıda, Açın!" sloganı ve jingle'ı ile girdi Dönemin Cumhurbaşkanı Rauf Raif Denktaş, yaptığı açıklamalarda CTP'nin bu sloganını "yerel seçime dış politikayı karıştırıyorlar" diye eleştirdi Parti bu seçimlerde küçük belediyelerde başarısız olsa da tarihinde ilk defa Lefkoşa Belediye Başkanlığı'nı kazandı Bununla beraber elinde tuttuğu Gazimağusa Belediye Başkanlığı'na, Girne'yi de ekledi Lefkoşa Belediye Başkanlığı'na partinin dış ilişkiler sekrtereri Kutlay Erk, Gazimağusa Belediye Başkanlığı'na yeniden Oktay Kayalp ve Girne Belediye Başkanlığı'na da CTP milletvekili Sümer Aygın seçildiler KKTC genelinde belediye meclis üyeliği seçimlerinde UBP %34,6 oy alarak birinci parti oldu CTP oylarını %29,2'ye çıkardı DP %22,4 ve TKP %8 oy alırlarken, MAP %39'da kaldı
2004 seçimleri
Annan Planı'na tam destek belirten CTP, 2003 seçimlerine hazırlanırken Annan Planı temelinde bir çözüme ullaşmak için listelerini merkez sağ, sosyaldemokrat ve liberal kesimlere açarak CTP-Birleşik Güçler oldu Aralık 2003'te yapılan seçimlere "Avrupa Evet", "Ortak Görüş: Tek İktidar" ve "Talat Görüşmeci" sloganlarıyla giren CTP bu seçimlerden 1 parti olarak çıktı ve mecliste 19 milletvekiliyle yeraldı Ocak 2004'te Demokrat Parti ile koalisyon hükümetini kuran CTP, bu hükümette başbakanlık ve 5 ayrı bakanlıkla temsil edildi
2005 seçimleri
Milletvekilliği seçimleri
24 Nisan 2004 referandumundan sonra Demokrat Parti'de yaşanan milletvekili istifalarıyla, 50 milletvekilli mecliste hükümetin sandalye sayısının 24'e inmesi sıkıntılar doğurdu İstifacı milletvekilleri önce TKP ve BKP ile beraber TKP - Birleşik Özgürlük İttifakı'nı kurdular ve bu isimle hükümet çalışmalarına katılmaya çalıştılar Daha sonra UBP'ye katıldılar Uzun süre CTP-DP-BDH hükümeti için çalışıldı ama bu da başarılı olmayınca Şubat 2005'te erken seçime gidildi Şubat 2005'teki seçimlere "Sözümüz var, Avrupa'ya Kıbrıs'a" sloganıyla giren CTP oy patlaması yaptı ve %45 oy oranıyla meclise 24 milletvekili gönderdi CTP'nin bu seçimlerden sonra yaptığı kutlama mitinginde ilk kez "saraya saraya, geliyoruz saraya" şarkısı ve sloganları duyuldu Demokrat Parti ile yine bir koalisyon hükümeti kuruldu ve bu kez CTP başbakanlık ve 6 ayrı bakanlıkla bu hükümette yer aldı
Cumhurbaşkanlığı seçimleri
Nisan 2005'teki Cumhurbaşkanlığı seçimleri sönük bir atmosferde geçti 2003'teki %14 oy oranını Şubat 2005'te %6'ya düşüren sosyaldemokrat BDH, Cumhurbaşkanlığı seçimlerine katılmayacağını açıkladı Rauf Raif Denktaş görevi bırakıyordu Demokrat Parti, kurulduğundan bu yana Rauf Raif Denktaş'ı aday olarak gösteriyordu, ancak Denktaş'ın görevi bırakmasından sonra parti adayı, partinin genel sekreteri Mustafa Arabacıoğlu oldu Ulusal Birlik Partisi yarışa 1995 ve 2000'de olduğu gibi yine Derviş Eroğlu ile katıldı CTP'nin adayı Mehmet Ali Talat, bu seçimlerin favorisiydi CTP dışında hiçbir parti miting yapmadı Parti adayı, genel başkan ve başbakan Mehmet Ali Talat, ilk turdan %56 gibi bir oyla Cumhurbaşkanlığı'na seçildi Partinin "Saraya saraya, geliyoruz saraya" şarkısı gerçek olmuştu
Mehmet Ali Talat'ın Cumhurbaşkanı olmasının ardından toplanan olağanüstü kurultay, tek aday olan genel sekreter ve Gazimağusa milletvekili Ferdi Sabit Soyer'i genel başkanlığa seçti Parti genel sekreterliğine eski bakanlardan Girne milletvekili Ömer Kalyoncu getirildi Talat'ın seçilmesinin ardından CTP ve DP, Ferdi Sabit Soyer başkanlığında yeni bir hükümet kurdular
2006 seçimleri
2006 Haziran'ında hem yerel seçimler, hem de meclisteki 2 milletvekilliği için ara seçimler yapıldı Hükümette son zamanlarda çıkan görüş ayrılıkları bu seçimlerde daha da derinleşti; tüm yorumcular, seçimlerden sonra hükümetin istifa edeceğine kesin gözüyle bakıyordu CTP, tüm belediyelerde aday gösteren tek parti oldu Bunun yanında, Talat'ın Cumhurbaşkanı olmasıyla boşalan Lefkoşa milletvekilliği ve UBP Genel Sekreteri Dr Salih Miroğlu'nun üzücü ve beklenmedik ölümüyle boşalan Girne milletvekilliği için de CTP spor bakanı Özkan Yorgancıoğluı ve eski UBP milletvekili Dr Gülboy Beydağlı'yı aday gösterdi CTP, 1998'den sonra ikinci kez bu seçimlerde partinin genel sekreteri Naci Talat Usar'ın görüntülerini ve resmini seçim çalışmalarında kullandı CTP seçimlerde "Yılgınlık Yok, Direniş Var" sloganıyla yer aldı Yeni genel başkanı Hüseyin Özgürgün ile ilk kez seçimlere giden UBP "Var Mısın? Biz Sizin İçin Varız" dedi DP de bu seçimlere özellikle Lefkoşa bölgesinde iddialı girdi BDH'da ise bir toparlanma vardı; bazı bölgelerde BDH da aday gösterdi Seçim sonuçları ise, CTP için bir şok olmuştu: Ferdi Sabit Soyer'in "amiral gemisi" diye nitelendirdiği Lefkoşa Belediye Başkanlığını az bir oy farkıyla DP adayı Cemal Bulutoğulları kazanmıştı UBP, 10 belediye başkanlığı kazanarak en çok belediye başkanı çıkaran parti oldu CTP ancak 8 belediye başkanı çıkarabildi 2 milletvekilinin kazanılması, Lefkoşa'nın kaybedilmesinin gölgesinde kalmıştı Koalisyonun küçük ortağı DP 7 belediye başkanlığı çıkardı, bunlardan en önemlisi Lefkoşa Belediye Başkanlığı idi Seçim sonuçlarının açıklandığı gece Sarayönü'nde bir miting yapan DP, gecede eleştiri oklarını CTP'ye yöneltti
20 hükümet
Yerel seçimlerin ardından UBP ve DP'den istifalar yaşandı UBP'den ve DP'den istifa eden milletvekillerinin oluşturduğu Özgürlük ve Reform Partisi ile yine Ferdi Sabit Soyer başkanlığında bir koalisyona gidildi UBP ve DP, Özgür Parti'nin oluşumunun dış müdahaleye dayandığını bahane ederek meclisi boykot ettiler
CTP'nin CTP-ÖRP hükümetindeki bakanları şu isimlerdir: Ferdi Sabit Soyer başbakan, Ahmet Uzun maliye bakanı, Özkan Murat içişleri bakanı, Salih Usar bayındırlık ve ulaştırma bakanı, Eşref Vaiz sağlık bakanı, Sonay Adem çalışma ve sosyal güvenlik bakanı, Önder Sennaroğlu (Birleşik Güçler kanadından) tarım bakanı, Canan Öztoprak milli eğitim ve kültür bakanı
2009 seçimleri
CTP-BG'nin büyük ortak olarak yer aldığı CTP-ÖRP koalisyon hükümetinin önünde daha 1 yıllık bir süre varken CTP-BG erken seçim kararı aldı 19 Nisan 2009 seçimleri öncesinde sayısız eleştiri ve eylemin ortak hedefi olan CTP kendi içinde yaşadığı huzursuzluklar sebebiyle de zorlu bir yarışa girdi CTP-BG genel başkanı Ferdi Sabit Soyer erken seçim kararı almalarının sebebini "yaklaşan referanduma" bağlasa da esas sebebin ekonomide yaşanan daralma ve hükümetin maaş ödemelerinde yaşadığı zorluklar olduğu bilinmektedir Kötü bir propaganda kampanyası ile birleşen öfke sandıklara bir daha gelmez denen UBP'nin tek başına iktidarı olarak yansımış ve 2005'te %45 oy alan CTP-BG %29 oy ile 15 milletvekili çıkararak anamuhalefet partisi görevini üstlenmiştir
Seçim sonrasında istifa etmesi beklenen Ferdi Sabit Soyer istifa etmemekle kalmamış, seçimlerden 2 gün sonra bir sonraki kurultayda aday olacağını da açıklamıştır 28 Haziran tarihinde yapılan 22 Olağan Kurultayda ise rakibi Özkan Yorgancıoğlu karşısında önemli sayılabilecek bir farkla yeniden CTP Genel başkanlığına getirilmiştir Ancak Parti Meclisi dağılımına bakıldığında hükümet döneminde görev yapan bakan ve bürokratların önemli bir çoğunluğunun, ayrıca iktidar döneminde MYK üyeliği yapan önemli isimlerin 55 kişilik parti meclisine giremediği de düşünüldüğünde Ferdi Sabit Soyer'e kurultayda verilen desteğin sınırsız ve koşulsuz olmadığı anlaşılmıştır Buna ek olarak parti meclisine önemli oranda genç insanın girmesi de parti delegesinin halkla ne kadar güçlü bağlara sahip olduğunu bir kez daha göstermiştir
Kaynak : Wikipedia
|