08-20-2012
|
#2
|
Prof. Dr. Sinsi
|
Sihizm ( Sıkh Dini)
Guru Har Rai (1630-1661) 7 Guru oldu Guru Har Rai Sihleri Moğolların baskısından kurtarmaya çalıştı Guru Har Rai aşk ve barış adamı idi Sangat 'ın hizmetinde bulundu O müritlerinden Guru Granth Sahib 'in ilahileri ve kendi disiplinli hayatına yönlendirme üzerine meditasyon yapmalarını sağladı O hayırsever ve cömertti Bir seferinde ataları Nabha, Jind ve Patıla 'nın önceki yöneticileri olan kimseler Gurunun yanına geldiler Yiyecek için ağlıyorlardı Guru onlara yiyecek verdi ve onları memnun etti Guru Har Rai kendini onlara adamış, ihtiyaçlarını gidermede yardımcı olmuştu
Guru Harkrişhan (1656-1664) 8 Guru oldu “Çocuk Guru” diye anılan Harkrishan özellikle çocukları ve öğrencileri korudu ve onları sevdi 30 mart 1664 de öldü Yerine amcası Tegh Bahadır (1621-1675) dokuzuncu Guru olarak geçti Guru Tegh Bahadur 'un hayatı üç önemli devreye ayrılır: Birinci dönem Amritsarda babasıyla birlikte 23 yıllık dönem İkinci devre Bakala 'da meditasyonla geçen 19 yıllık dönemi ile Doğu Hindistan 'da ve Pencap 'ta geçirdiği hayatın son 11 yıllık dönemi Tegh Bahadur, Pencap 'ta zenginlerden zorla para alması, kaçakları saklaması ve yağmalara girişmesi yüzünden Gurkanlılar tarafından öldürülmüştür Rivayete göre İmparator Evrengzip Tegh Bahadur 'u hapsetmiş ya İslam 'ı kabul etmesi ya da bir mucize göstermesini istemişti Guru Bahadur ikisini de reddetmiş; mucize konusunda şunları söylemişti: “İmparator başkalarına zulmederken kendi ölümünü unutması, asla mucize değildir ” Daha sonra İmparator Evrengzip Gurunun idamını emretmiş, böylece Sih tarihinde öldürülen ikinci kişi olmuştur
Gobind (1666-1708) babasının öldürülmesinden hemen sonra Onuncu Guru olarak (1675-1708) göreve başladı Guru Gobind 'in önderliği altında Sihler dört başarıya ulaştılar:
1-Moğol gücüne karşı direnişe geçtiler
2-Khalsa 'yı (Tanrının Grubu) kurdu
3-Savaşa uygun bir literatür ortaya koydu
4-Sihler için daimi bir Guru ve Guru Granth Sahib olarak Adi Granth 'ın tesisini sağladı
Guru Gobind gerçek bir vatanseverdi Sihleri hem ruh, hem de şekil bakımından bir birliğe kavuşturmak için Pahul ne Khalsa sistemini geliştirdi Khalsa 'ya girenler Pahul denilen bir takdis merasiminden geçmekte ve “k” ile başlayan şu 5 esası yerine getirmekteydi:
Pahul ve Khalsa Sismeti
1-Kesha
Saç ve sakalların kesilmemesi; Sihler diğer insanlardan uzun saçlı olmalarıyla ayrılıyorlardı Hayatlarına mal olsa bile saçlarını kesemezler Keshas Guru tarafından Sihlere bir nişane olarak verilmişti Sihler bu sebepten saçlarını düzenli, taranmış olarak muhafaza ederler ve türbanla saçlarını güzelce sarıp örterler Bu bağlamda 1990 lı yıllarda İngiltere 'de yaşayan bir Sihli motor sürerken kask takma mecburiyetinin kendisine uygulanmaması için dava açmış ve bu davayı kazanmıştı Sihli bayanlar da ne saçlarını ne de kaşlarını alamazlar
2 - Kangha
Tarak saçların temizliği için kullanılır Sih saçlarını daima kangha 'yla muhafaza eder Onlar düzgün, temiz ve tertipli saçlarıyla gayet şık görünürler Genellikle tahta tarak kullanırlar ve sabah akşam olmak üzere günde iki kez saçlarını tararlar
3- Karha
Her Sih sağ bilek üzerine çelik bir bilezik takar Altın, gümüş ve metal bilezikler Guru tarafından kutsanmış olarak dikkate alınmaz
4-Kachhehra
Her Sih altına özel dizayn edilmiş ve yapılmış olan kısa pantolonu yüksek karakterin bir nişanesi olarak giyerler
5- Kırpan
Her Sih ilericiliğin ve özgürlükte kararlığın bir sembolü olan bir kamayı (ya da kılıcı) Gatra denilen sırmalı şeritle kuşanırlar
İnanç ve Ayinleri
Sihizm temel yapı itibariyle Tanrı ve O 'nun birliğine inanır Nanak Tanrıya isim vermekten sakınarak Ona Hari demiştir Nanak 'a göre Tanrı ' görünmez üç şey (1 Brahma (vareden), 2 Vişnu (Rızıklandıran) 3 Şiva (Öldüren)) yaratmıştır Sihizm 'in inanç esasları;
-Gars 'tan başkasının önünde eğilmemek
-Amritsar 'da yıkanmak
-Bir birlerine Singh diye hitap etmek
-Traş olmamak
-Kama-kılıç taşımak
Sihizm 'de kişinin bu dünyada yaptıklarının öteki alemdeki hayatına tesir edeceğine (Karma) ve ruh göçü (Tenasuh) 'ne inanmaktadır
Anlaşılmaz, karışık dua ve ayinler yerine, basit ibadet ve ayinleri tercih eden Sıkh Dini, dünya ve ahrete ait her tür faaliyetinin merkezi olarak Amritsar 'daki Altın Mabed 'i seçmişlerdir Sihizm 'de Altın Mabed 'i önemini bugünde korumaktadır İbadet niyetiyle bu Mabed 'in havuzunda yıkanırlar Altın Mabed 'te ayrıca sembol olarak bir kılıç bulunur Ayin ve ibadetleri basit bir dua, İslam 'daki abdeste benzer bir yıkanma ile “hac” için Altın Mabed 'e girmekten ibarettir Dindar bir Sihin, günlük ibadeti şu üç dini hükümde toplanır:
-Adi Granth 'tan ve Guru Nanak 'a ait pasajlardan ezber okumak,
-Ailevi bir vecibe olarak her sabah toplanıp Adi Garnth 'tan her hangi bir yer okumak,
-Tapınağa ibadet için girmek
Hint Yarımadası 'nda eğitim-öğretim, askerlik ve ata binmeye en çok önem veren Sihlerdir Hindistan 'ın koruma ve güvenlik görevlilerinin çoğunu Sihlerin teşkil etmesi bundandır
Kutsal yazıları
Sıkh Dini 'nin kutsal kitabı Adi-Granth 'tır Daha önceleri dağınık ve düzensiz olarak halde bulunan bu metinler Guru Arcan (1581-1606) zamanında bir araya getirilmiştir Sihlerin tabi oldukları dini ve ahlaki büyük ölçüde bu kitaptan alınmıştır Ayrıca bu kutsal kitapta Nanak 'ın hayatı, konuşmaları, O 'ndan sonra üç “guru”nun derlediği ilahiler mevcuttur
Mezhepleri
Sıhk Dini başlıca beş mezhebe ayrılmıştır: 1- Orsi, 2- Hendali 3- Artenas 4- Namdari 5- Akali Bunlardan son ikisi önem arz eder
Günümüzde Sihizm
19 yy ilk yarısından itibaren hüküm süren Hindistan 'ın Pencap eyaletinde ki Sihlerin Devleti 1875 bağımsızlık savaşından önce sona ermiştir 1947 de Hindistan 'la Pakistan 'ın ayrılmasından önce Pencap 'ta Sihler önemli siyasi mevkileri işgal ederlerken ayrılmadan sonra sihlerin büyük bölümü Hindistan 'ın farklı bölgelerine gönderilerek dağıtılmışlar ve Doğu Pencap ' daki Sih Devletinin askeri kuvvet ve siyasi gücü dağıtılmıştır Hindistan 'da sürmekte olan Sihlerin Hindulaştırılması kampanyalarında 1941-1951 yılları arasında yaklaşık 200 000 Sih, Hindu olmuştur Özellikle Hindu ve Müslümalar arasına sıksık patlak veren din çatışmalarında bir çok insan hayatını kaybetmiştir Hatta bu çatışmalar 1984 yılında Hindistan Başbakanı İ Gandi'nin bir Sih'li taraından öldürülmesi sonucunu doğuracak kadar şiddetlenmiştir Gittikçe küçülme eğilimine giren Sih toplumunun bugün ne bağımsız bir devletleri nede kendilerine ait bir vilayetleri vardır 17 milyon civarında taraftarı olan Hindistan ve Pakistan da yayılan Sihizm'in taraftarlarına azda olsa diğer ülkelerde de rastlanmaktadır
|
|
|