Modern Zamanlarda Keşfedilen Gezegen: Uranüs

**Prof. Dr. Sinsi** · 08-20-2012

1781 yılına kadar güneş sisteminde beş gezegenin varlığı bilinmekteydi

Buna Güneş ve Ay'ı da eklediğimizde 'mistik' bir sayı olan 7 sayısı bulunuyordu

Yeni bir gezegenin olabileceği akla dahi gelmiyordu

Ancak gerçek mesleği müzisyenlik olan amatör bir gözlemci William Herschel ev yapımı teleskobuyla Gemini takımyıldızını izlerken bu takımyıldızda yer almaması gereken bir gökcismiyle karşılaştı

Önce bunun bir kuyrukluyıldız olduğunu sanmıştı ama daha sonraki ileri incelemeler bu gökcisminin bir gezegen olduğu anlaşıldı

Uranüs dev gezegenlerden biri sayılır

Jüpiter ve veya Satürn'e nazaran küçük olsa da dünyamıza oranla çok daha büyüktür

Ekvatoral çapı 51

120 kilometre kadarken küresel olarak basık sayılabileceğinden kutupsal çapı daha küçüktür

Uranüs sudan daha yoğundur

Hacimsel olarak dünyamızdan 67 kat büyüktür; ancak kütlesi sadece dünyanınkinin 14 katıdır

Yüzey çekimi ise yerküremizden biraz daha büyüktür

Bir teleskop ile bakıldığında Uranüs soluk mavimsi yeşil bir yuvarlak olarak görülür

Bu gezegenin esrarengiz denilebilecek herhangi bir özelliği yoktur

Uranüs'te bulutların bulunduğu bölüm o kadar soğuktur ki metan gazı donar

Metan, uzun dalgaboylu ışıkları (kırmızı ve turuncu) emerken mavi ve yeşili emmez; bu da Uranüs'ün neden o renkte görüldüğünü açıklar bize

Uranüs'ün büyüklüğü tam olarak belirlenememiş olsa da bir çekirdeğinin varlığı bilinmektedir

Bu çekirdeğin üzeri gazların buzlarla karışımından oluşan kalın tabakalarla çevrilidir

Uranüs ile onun bir dışındaki Neptün ikiz sayılabilirler ve bu ikizler Jupiter - Satürn çiftinden oldukça farklıdır

Gezegenlerin çoğunun dönüş eksenleri ile yörüngeleri arasında dik sayılabilecek açılar vardır

Uranüs'ün durumu ise oldukça kendine özgüdür

Eksenel eğikliği 98 derecedir ve bu değer dik açıdan daha fazladır

Yani teknik anlamda geriye doğru devinmektedir ve bu duruma göre orada mevsimler değişiktir

Önce bir kutup daha sonra diğer kutup 21 dünya yılı geceyarısı olacaktır

Uranüs'ün bu eğikliğini açıklayan en mantıklı kuram ilk zamanlarında ona bir büyük bir gökcisminin çarpmış olacağıdır

Bunun dışında Uranüs için ilginçlikler yok denilecek kadar azdır

21 uydusu ile Uranüs'ün yüzeyinde hiçbir etkinlik gözlenmemiştir; ekvatoru ve kutupları arasında sıcaklık farkları da yoktur

Uranüs bu yüzyıl boyunca Capricornus (Oğlak) takımyıldızında olacaktır Uranüs, modern insanın keşfettiği ilk gezegendir

08-20-2012	#1
Prof. Dr. Sinsi	Modern Zamanlarda Keşfedilen Gezegen: Uranüs 1781 yılına kadar güneş sisteminde beş gezegenin varlığı bilinmekteydi Buna Güneş ve Ay'ı da eklediğimizde 'mistik' bir sayı olan 7 sayısı bulunuyordu Yeni bir gezegenin olabileceği akla dahi gelmiyordu Ancak gerçek mesleği müzisyenlik olan amatör bir gözlemci William Herschel ev yapımı teleskobuyla Gemini takımyıldızını izlerken bu takımyıldızda yer almaması gereken bir gökcismiyle karşılaştı Önce bunun bir kuyrukluyıldız olduğunu sanmıştı ama daha sonraki ileri incelemeler bu gökcisminin bir gezegen olduğu anlaşıldı Uranüs dev gezegenlerden biri sayılır Jüpiter ve veya Satürn'e nazaran küçük olsa da dünyamıza oranla çok daha büyüktür Ekvatoral çapı 51120 kilometre kadarken küresel olarak basık sayılabileceğinden kutupsal çapı daha küçüktür Uranüs sudan daha yoğundur Hacimsel olarak dünyamızdan 67 kat büyüktür; ancak kütlesi sadece dünyanınkinin 14 katıdır Yüzey çekimi ise yerküremizden biraz daha büyüktür Bir teleskop ile bakıldığında Uranüs soluk mavimsi yeşil bir yuvarlak olarak görülür Bu gezegenin esrarengiz denilebilecek herhangi bir özelliği yoktur Uranüs'te bulutların bulunduğu bölüm o kadar soğuktur ki metan gazı donar Metan, uzun dalgaboylu ışıkları (kırmızı ve turuncu) emerken mavi ve yeşili emmez; bu da Uranüs'ün neden o renkte görüldüğünü açıklar bize Uranüs'ün büyüklüğü tam olarak belirlenememiş olsa da bir çekirdeğinin varlığı bilinmektedir Bu çekirdeğin üzeri gazların buzlarla karışımından oluşan kalın tabakalarla çevrilidir Uranüs ile onun bir dışındaki Neptün ikiz sayılabilirler ve bu ikizler Jupiter - Satürn çiftinden oldukça farklıdır Gezegenlerin çoğunun dönüş eksenleri ile yörüngeleri arasında dik sayılabilecek açılar vardır Uranüs'ün durumu ise oldukça kendine özgüdür Eksenel eğikliği 98 derecedir ve bu değer dik açıdan daha fazladır Yani teknik anlamda geriye doğru devinmektedir ve bu duruma göre orada mevsimler değişiktir Önce bir kutup daha sonra diğer kutup 21 dünya yılı geceyarısı olacaktır Uranüs'ün bu eğikliğini açıklayan en mantıklı kuram ilk zamanlarında ona bir büyük bir gökcisminin çarpmış olacağıdır Bunun dışında Uranüs için ilginçlikler yok denilecek kadar azdır 21 uydusu ile Uranüs'ün yüzeyinde hiçbir etkinlik gözlenmemiştir; ekvatoru ve kutupları arasında sıcaklık farkları da yoktur Uranüs bu yüzyıl boyunca Capricornus (Oğlak) takımyıldızında olacaktır Uranüs, modern insanın keşfettiği ilk gezegendir