|
Prof. Dr. Sinsi
|
Çeşitli Kültürlerde Reenkarnasyon (Ruh Göçü)
Reenkarnasyon ve Budizm
Ruh yoksa, yeniden dogan sey nedir?
Bir denizin dalgali yuzeyini dusunelim ve tek bi dalgayi ele alalim Dalga deyince sanki cevresinden ap ayri bi dalga fikri uyaniyor ister istemez Fakat bu tek dalganin kendi basina bi varligi yoktur Denizin yuzeyindeki gecici bi sekil degisimidir sadece ve kisa bi sure sonra da denize geri donecektir Ne var ki bu dalga yok oldup gittiginde, (daha dogrusu; denize geri dondugunde ) arkasinda bir etki birakir, bir itici kuvvet Iste bu kuvvet ikinci bir dalganin olusumuna neden olur Ilk dalgadan ikincisine gecmis olan birsey vardir Diyebiliriz ki dalga denize dondugunde geride kalan bir hareket enerjisi vardir ve bu enerji, disaridaki diger hareket enerjileri ile (ruzgar gibi) birleserek ikinci bir dalganin olusumuna katilir
İşte Budist reenkarnasyon anlayışı buna benzer birşeydir Yasamimiz boyunca pesinde kostugumuz arzularimiz isteklerimiz, bizimle elde edemedigimiz seyler arasinda bir baga yaratir Arzuladigimiz seyi elde etmek icin bizi harekete iten bir bagdir bu Yani arzularimiz bizde bir hareket enerjisi yaratir Olumumuzle birlikte hareketimiz biter, beden yok olur ( daha dogrusu denize geri doner) ama daha once yaratilmis olan potansiyel hareket enerjisi, gercek harekete donusme imkani bulamadan ortada kalmistir Enerji ortada oylece durmaz Var olan enerji yok da olmaz, ama donusur Iste bu ortada kalmis olan hareket enerjisi, hareketine devam edebilecegi yeni dogmakta olan ikinci bir bedene dogru cekilir Tipki bir miknatisin demiri çekmesi gibi Ve sonuçta bir onceki yasamdaki arzu ve tutkular, egilimler tarafindan yaratilmis olan iste bu enerji yeni bir bedenin hareketlerini yonlendirirmeye devam eder Bircok baska etmenlerle birleserek tabii ki Yeni dogan kisinin icerisinde yasadigi cevresi, yetistirildigi aile vs gibi Dolayisiyla yeni dogan kisi, daha once olmus olan kisi degildir, ama ap ayri bir kimse de degildir
Peki neden geçen bu şeye ruh demiyoruz?
Ruh kelimesi, kisiye ait, cevresinden ap ayri, bagimsiz bir varligi olan(1), hic degismeden kalan (2) bir seyi cagristirir Oysaki Budizme gore her sey derin bir sekilde birbirine bagimlidir, bir sey, digerleri olmadan var olamaz, ki bu da demektir ki hicbir seyin, geri kalan diger seylerden ayri bir varligi yoktur (ruh kavraminin birinci ozelligi bu kanunla celisir) Hicbirsey geri kalan diger seylerden ayri olmadigi gibi, sonsuza dek de var olmaz Her an bir degisime taabidir Bir sey, sadece gecici bir sure icin bir seydir, bir sure sonra baska birsey olacaktir Hicbir sey sonsuza dek degismeden kalmaz (ruh kavramina yukledigimiz ikinci varsayim da bu kanunla celisir) Yani sizin, cevrenizden apayri, sonsuza dek degismeden kalacak bir varliginiz yoktur Fakat biz kendimizi ayriymisiz gibi farzeder, kendimizi cevremizden kopartarak “BEN VE GERI KALAN DIGER SEYLER” gozuyle bakariz dunyaya Oysaki dalganin, denizen sadece bir parcacigi olmasi gibi “SEN DE, SEN OLMADIGINI VARSAYDIGIN SEYLERIN BIR PARCACIGISIN BIR SONUCUSUN” Dalga dedigimiz sey, denizdeki gecici bir sekle verilen bir ISIMDIR Yani dalga bir KAVRAMDIR Bir DUSUNCEDIR Dalga sadece bizim zihnimizde vardir Senin “BEN” dedigin sey de evrendeki gecici bir seye verdigin bir ISIMDIR Yani sen bir KAVRAMSIN Bir DUSUNCESIN Sadece kendi zihninde varsin Iste bu dusunceyi gerceklik varsaymak, kendimizi anlamak yolunda dustugumuz en buyuk yanilgidir Dahasi kendimizden hareketle evreni ve Tanriyi da yotumlamaya kalktigimizda, kendimiz hakkindaki varsayimlarimiz yanlis olunca, evren ve Tanri varsayimlarimiz da bastan asaga yanlis sonuca variyor Dolayisiyla Budizm, herseyden once kendini tanimaya vurgu yapar Kendimizin gercekte ne oldugu bazilarimizi korkutabilir Sonsuza dek var olmak isteriz cunku, var olmayacagimizi kabullenmek zor gelir Oysaki tam da bu nedenle, yani gercekligi reddetmemiz nedeniyle Budizm aci ve sikintilar cekmekte oldugumuzu ogretir “Gercekligi oldugu gibi kabullenebilmeyi ogrendigimizde aslinda yasamin ne kadar mucizevi oldugunu hisseder ve huzur buluruz,” der Budizm
Reenkarnasyon dongusu sonsuza dek devam eder mi?
Hayir Ne zaman ki arzu ve tutkularimiza bir son vererek, bu dunyada elde edemedigimiz seyler icin aci cekmeyi durdurdugumuzda, ( ki bu nirvanadir) arzu ve tutkularimizin bicimlendirdigi enerjiyi yaratmayi da durdurmus oluruz ve o ana dek mevcut olan bizim kisisel hareket enerjimiz de evrenin hareket enerjisine karisir Bizim olumumuzle ortada kalan bir enerji olmayacaktir artik Yani nirvanaya eren bir kisi artik dogmayacaktir Dilerseniz buna ruhun Tanriyla bir olmasi, veya Tanriya ermesi diyebilirsiniz Yalniz burada bahsedilen Ruh ve Tanri kavramlari bizim bildiklerimizden cok farkli tabii Cunku bu ruh, cevresine bagimli, sonsuza dek var olacak olan bir ruh degil Sadece Tanrinin gecici bir seklidir, ve sonunda tanriya geri doner, dalganin denize donmesi gibi Tanri da evrenden ap ayri bir varlik degil ama evrenle birdir, veya dilerseniz evrendir diyelim Tanri ve ruh kavramlari bu anlamlarda kullanildiginda Budizm ile celismez Nitekim Hinduizm boyledir Ilk anda birbirlerinden tamamen ap ayri gorunseler de Budizm ve Hinduizm en son asamada ayni yere varir Bircok baska manevi yollar da, tasavvuf, gnostisizm gibi, hep ayni yere varirlar Farkli gorunen yollar, donup dolasip ayni yere cikabilir
Reenkarnasyon Budizmde ne kadar onemlidir?
Aslinda cok da onemli degildir Tibet Budizmi gibi, Teravada Budizmi gibi bagzi kollar reenkarnasyona bolca vurgu yapar Bagzilari da hic yapmaz, Zen Budizmi gibi Oyle veya boyle, bir Budist reenkarnasyona inanmak zorunda degildir Veya yukaridaki anlayisi aynen kabul etmek zorunda da degildir Farkli yorumlar getirebilir Hatta ateist ve materialist yorumlar da gecerlidir “Reenkarnasyon, olumden sonra bedenin cozulup dogaya karismasi ve dogada farkli formlarda hayata geri katilmasidir” seklinde bir yorum da mumkundur Hicbir Budist, materialist bir yorumdan dolayi afaroz edilmez
Budizmde onemli olan sey reenkarnasyon degildir Onemli olan sey nasil huzuru bulacagimiz, nasil yasami anlayacagimizdir Yani onamli olan sey Buydizmin ogrettigi yoldur Iste bu olguyu cok guzel sunan bir diyalok; Yazdigi polisiye romanlarla ünlenenmis Hollandali bir yazar olan J van de Wetering Japonya’ya Zen Budizm egitimi için gider Bos Ayna adli kitabinda Zen Manastirinda gecirdigi aylari anlatir Yasadigi manastirin Ustasi ile kendisi arasinda, kitapta geçen diyaloklardan biri söyle:
Yazar, üst seviyedeki kesislerden birisinin gençliginde çok simarik biri iken, manastirdaki egitimle dengeli ve sakin bir insan haline gelmesine ne kadar sasirdigindan bahseder ve söz arasinda reenkarnasyona da deginir
Usta basini sallar; "Hep reenkarnasyonu düsünme Hinduizm'de Atman'dan (öz, veya ruh), sonsuza dek ayni kalan tanrisal benden çok söz edilir Birçok yasamdan geçer ve Dünyaya geldigi her yeni varlikta tanrisal özüne biraz daha yaklasir, ve Nirvanaya, tek gerçek cennete, tanrinin katina, erismeden önce, bir çok egitimden, terbiyeden geçerek son dünyevi varolus biçimini bulur Ama Budacilik hiçbir teoriye bagli degildir, özellikle de tanrisal bir ben ögretisine Her seyin bir aldatmaca, bir düs oldugunu kesfedeceksin ve bu tanri benzeri ben için de geçerli Hiçbir seyin varligi yoktur, hiçbir sey var olmamistir ve var olmayacaktir Ama mantikli düsünmeye baslarsan- ve her seferinde düsünmeye çalisirsan, mantiga dönersin- o zaman "bu" ya da "su"yu düsünürsün, "hiçligi" düsünürken elinde olmadan tam karsitini "bir seyi" düsünürsün Sonra bir bosluðu canlandirirsin ve bu boslukta asilip kalirsin Sinirli, bunalimli bir delikanlidan dengeli bir adamin ortaya çikmasi güzel bir sey, ama bir anlami yok Insanin pek çok hayat yasamasi ve bu hayatlarin birbirine bagli olmasi, birbirine karismasi, bunu bilmek de güzel Ama bu tapinak bir pedagoji sanatoryumu veya ögrenme hirsini tatmin edecek bir okul degil Eger dogu felsefesi ve dinlerine ilgi duyuyorsan, karma ve reenkarnasyon hakkinda bir seyler ögrenmek istiyorsan yapacagin tek şey þu kapidan çikmak, iki kere sağa, sonra üç kere sola dönersin Karsina Kyoto Üniversitesi çıkar Senin tüm sorularini yanitlayacak profesörler var orada Ama cevabini aldigin her sey yeni bir soru üretecektir Entelektüellik harika bir araçtir, ama burada, bizim yanimizda daha farkli bir sey kesfedeceksin Koani çözdügünde "sorusu olmayan yanitlari" bulacaksin
Alıntıdır
|