Hammurabi Kuralları İ.Ö 2500

161 Eger bir kisi kayinpederinin evine tasinir mal getirir ve karisi için baslik parasi öderse ve ondan sonra arkadasi ona iftira eder ve kayinpederi genç kocaya “Sen benim kizimla evlenemezsin” derse kendisinin yani sira getirdigi her seyi eksiksiz ona vermek zorundadir; ancak, karisi arkadasi ile evlenemez

162 Bir adam bir kadinla evlenir ve kadin adama ogullar dogurursa ve daha sonra bu kadin ölürse kadinin babasinin çeyiz üzerinde hiçbir hakki yoktur; çeyizler oglanlara aittir

163 Bir adam bir kadinla evlenir ve kadin adama ogullar dogurursa ve daha sonra bu kadin ölürse kayinpederinin evine ödedigi baslik parasi ona geri verilmisse kadinin kocasi kadinin çeyizi üzerinde hiçbir hak iddia edemez; çeyiz kadinin babasinin evine aittir

164 Eger kayinpederi ona baslik parasini geri ödemezse baslik parasini çeyizden alir ve arta kalani kadinin babasinin evine verir

165 Bir kisi seçtigi ogullarindan birine bir tarla, bahçe ve ev ile bunlara ait bir vesika verirse ve daha sonra baba ölürse ve kardesler mali-mülkü pay ederlerse; o zaman ilk önce babasinin hediyesini ona vermelidirler ve o da kabul etmelidir Daha sonra babadan kalan mallar pay edilebilir

166 Bir kisi oglu için kadinlar alir da küçük oglu için hiçbir kadin almazsa ve ondan sonra ölürse kardesler kalan mali paylastiklarinda küçük kardesin payinin yani sira henüz hiç kari almamis olan küçük kardese bir kadin saglamasi için bir baslik parasini ayirmalidirlar

167 bir adam bir kadinla evlenir de kadin adama çocuklar verirse ve bu kadin öldükten sonra adam bir kadin daha alir ve o da adama çocuklar verirse ve bundan sonra baba ölürse oglanlar mallari annelerinin durumuna göre pay edemezler, sadece çeyizleri bu sekilde pay edebilirler; babadan kalan mallar herkese esit bir sekilde pay edilmelidir

168 Bir kisi oglunu evden kovmak ister ve bunu hakimin önünde “Ben oglumu kovmak istiyorum” diye ilan ederse hakim onun gerekçelerine bakar Oglanin babanin onu hakli bir sekilde evden uzaklastiracagi kadar büyük bir suçu yoksa babasi onu evden uzaklastiramaz

169 Babanin oglunu baba-ogul iliskisinden mahrum edecegi kadar büyük bir suçu varsa baba onu bir kerelik affeder; ancak, oglan ikinci defa ayni suçu islerse baba onu bütün baba-ogul iliskisinden mahrum edebilir

170 Bir adama karisi ogullar dogurursa ve kadin hizmetçisi de ogullar dogurursa ve baba hala yasarken kadin hizmetçinin dogurdugu ogullarina “Benim ogullarim” derse ve onlari da karisinin ogullari arasinda sayarsa ve ondan sonra baba ölürse karisinin ve kadin hizmetçinin ogullari babadan kalan mallari ortak bir sekilde bölüsürler Karisinin oglu pay eder ve seçer

171 Ancak baba hala yasarken hizmetçisinin ogullarina “Benim ogullarim” demezse ve ondan sonra ölürse hizmetçinin ogullari karisinin ogullari ile mallari paylasamazlar; ancak, hizmetçiye ve ogullarina özgürlükleri verilir Karisinin ogullarinin hizmetçinin ogullarini kölelestirmeye haklari yoktur; karisi çeyizini (babasindan), kocasinin ona verdigi hediyeleri, vesika ile ona verdiklerini alir ve kocasinin evinde yasar Yasadigi sürece onu kullanabilir; ev para karsiligi satilamaz Onun biraktigi her sey çocuklarina aittir

172 Eger kocasi ona hediye vermemisse, hediye karsiliginda tazminat verilmelidir Bir çocugunun payina esit olacak sekilde kocasinin mallarindan bir pay alir Eger çocuklari ona baski yaparlarsa ve zorla evden uzaklastirmaya çalisirlarsa hakim meseleye bakar ve ogullar hatali ise kadin kocasinin evini terk etmez Kadin evden ayrilmayi arzu ediyorsa kocasinin ona verdigi hediyeyi ogullarina birakmalidir; ancak, babasinin evinden getirdigi çeyizi alabilir Bundan sonra kalbinin erkegi ile evlenebilir

173 Bu kadin gittigi yerdeki ikinci kocasina ogullar dogurursa ve ondan sonra ölürse onun daha önceki ve sonraki ogullari çeyizi aralarinda paylasirlar

174 Eger ikinci kocasina hiçbir ogul vermezse ilk kocasinin ogullari çeyize sahip olurlar

175 Eger bir devlet kölesi ya da azad edilmis birinin kölesi özgür birinin kiziyla evlenirse ve çocuklari olursa kölenin efendisinin özgür olanin çocugunu kölelestirmeye hiçbir hakki yoktur

176 Ancak, eger bir devlet kölesi ya da azad edilmis birinin kölesi bir adamin kiziyla evlenir ve evlendikten sonra kiz babasinin evinden çeyiz getirirse ve her ikisi de ondan faydalanip bir ev kurarlarsa ve bundan sonra köle ölürse; o zaman, özgür dogan kadin çeyizini ve kocasi ve kendisinin kazandigi her seyi alir Bunlari iki parçaya böler; bir parçasini kölenin efendisi alir, digerini ise kadin çocuklarina bakmak için alir Eger özgür dogan kadin hediyeye sahip degilse kocasinin ve kendisinin kazandigi her seyi alir ve onlari iki parçaya ayirir: kölenin efendisi bir parçasini kendisi de çocuklarina bakabilmek için digerini alir

177 Çocuklari henüz büyümemis olan bir dul baska bir eve girmek (evlenmek) isterse hakim karari olmaksizin bunu yapamaz Eger baska bir eve girerse hakim ilk kocasinin evinin durumunu inceler Bundan sonra ilk kocasinin evi ikinci kocasina tevdi edilir ve kadin yönetici olur Ve orada bir de kayit tutulmalidir O evin düzenini saglar, çocuklarini büyütür ve evde bulunan kaplari satamaz Dul bir kadinin çocuklarinin aletlerini satin alan kimsenin parasi yanar ve esyalar sahiplerine iade edilir

178 Bir merbut kadina ya da bir fahiseye babasi bir çeyiz ve bunun için bir vesika verirse; ancak, bu vesikada onu diledigi sekilde miras birakabilecegi belirtilmemisse ve açikça satma hakkina sahip oldugu belirtilmiyorsa ve bu durumda babasi ölürse o zaman kardesleri bahçesini ve tarlasini teslim alirlar ve hissesine göre ona misir, yag ve süt verirler ve onu memnun ederler Eger kardesleri hissesine göre ona misir, yag ve süt vermezlerse o zaman bahçesi ve tarlasi ona destek olur Tarlanin ve bahçenin kullanim hakkina sahiptir ve yasadigi müddetçe babasinin ona verdigi her sey onundur; ancak, o bu mallari ne satabilir ne de baskasina devredemez Onun mirasi kardeslerine aittir

179 Bir rahibe ya da bir fahise babasindan bir hediye ve diledigi sekilde onu satabilecegi açikça belirtilen bir vesika elde etmisse ve babasi ölmüsse o zaman kime isterlerse mallarini ona verebilirler Kardesleri hiçbir hak iddia edemez

180 Bir baba kizina- evlenilebilir olsun ya da bir fahise olsun fark etmez- bir hediye verip de ölürse babasindan kalan mirastan çocuklardan birinin payi kadar bir pay alir ve yasadigi sürece onun kullanim hakkindan yararlanir Mallari ise erkek kardeslerine aittir

181 Bir baba bir tapinak hizmetçisini ya da tapinak bakiresini Tanri’ya adarsa ve ona hediye vermez ve ölürse babasindan kalan mirastan bir çocuk payinin 1/3’ü kadar alir ve yasadigi sürece onun kullanim hakkindan yararlanir Mallari ise kardeslerine aittir

182 bir baba kizini Babil’in Mardi’sinin karisi olarak adarsa ve ona hediye ya da bir tapu senedi vermeyip ölürse kardeslerinden babasinin evindeki mirastan bir çocugun payinin 1/3’ünü alir; ancak, Marduk onun malini kime dilerse ona birakabilir

183 Bir baba kizina bir cariye, bir çeyiz, bir koca ve bir tapu senedi verirse ve ondan sonra ölürse babasindan kalan maldan bir pay alamaz

184 bir baba kizina bir cariye ile birlikte bir çeyiz ve koca vermezse ve ölürse kardesi babasinin servetine göre ona bir çeyiz verir ve bir koca bulur

185 Bir adam bir çocugu evlatlik alir ve oglu olarak ona ismini verirse ve onu besleyip büyütürse büyümüs bu çocuk bir daha geri istenemez

186 Bir adam bir çocugu evlatlik alirsa ve o çocugu aldiktan sonra analigina ve babaligina zarar verirse evlatlik alinan bu oglan babasinin evine geri döner

187 Saray hizmetlerinde çalisan bir metresin ya da bir fahisenin oglu geri alinamaz

188 Bir zanaatkar bir çocugu besleyip büyütmek için yanina alirsa ve ona meslegini ögretirse o çocuk geri alinamaz

189 Ona meslegini ögretmezse bu evlatlik oglan babasinin evine geri döner

190 bir adam ogul olarak evlatlik aldigi bir çocuga bakmaz ve onu diger çocuklarla birlikte besleyip büyütmezse bu evlatlik oglan babasinin evine geri dönebilir

191 Bir oglani evlatlik olarak alan ve onu besleyip büyüten, bir ev kuran ve çocuklari olan bir adam evlatligini evden atmayi isterse bu evlatlik oglan kendi yoluna gidemez Babaligi kendi servetinden bir çocugun payinin 1/3’ünü ona verdikten sonra gidebilir Tarla, bahçe ve evden ona bir sey verilmez

192 Bir metresin ya da fahisenin oglu babaligina ya da analigina “Benim annem ya da babam degilsiniz” derse dili kesilir

193 Bir metresin ya da fahisenin oglu babasinin evini özler ve babaligini ve analigini terk edip babasinin evine giderse gözleri çikarilir

194 Bir adam çocuguna bir sütanne tutarda çocuk onun ellerinde ölürse ve sütanne anne ve babaya haber vermeksizin baska bir çocugu emzirirse onlar sütanne haber vermeksizin baska bir çocugu emzirmekle suçlayabilirler ve onun memeleri kesilir

195 Eger bir ogul babasina vurursa onun elleri balta ile kesilir

196 Eger bir adam baska bir adamin gözünü çikarirsa onun gözü de çikarilir [Göze göz]

197 Eger bir kisi baskasinin kemigini kirarsa onun kemigi de kirilir

198 Eger bir kisi azad edilmis bir adamin gözünü çikarirsa ya da kemigini kirarsa bir mina (yarim kilo) altin öder

199 Eger bir adamin kölesinin gözünü çikarirsa ya da kemigini kirarsa onun degerinin yarisini öder

200 Bir adam kendisi ile esit olan birinin disini kirarsa onun da disi kirilir [Dise dis]

201 Bir kisi azad edilmis bir adamin disini kirarsa bir mina altinin 1/3’ünü verir

202 Bir adam rütbece kendisinden daha üstün olan bir adamin vücuduna vurursa halkin önünde öküz kirbaci ile 60 kirbaci hakeder

203 Dogustan özgür bir adam baska bir özgür dogan adama ya da esit derecedeki birine vurursa bir mina altin öder

204 Azad edilmis bir adam baska bir azad edilmis adama vurursa on sikel para öder

205 Azad edilmis bir adamin kölesi azad edilmis bir adama vurursa kulagi kesilir

206 Bir kavga sirasinda bir adam digerine vurur ve onu yaralarsa ve daha sonra “Onu kasitli olarak yaralamadim” diye yemin ederse doktorlarin masrafini öder

207 Bu adam yarasi nedeniyle ölürse, öldüren benzer bir sekilde yine yemin eder ve ölen kisi dogustan özgür ise yarim mina para verir

208 Eger azad edilmis biri ise bir minanin 1/3’ü kadar öder

209 Bir adam henüz dogmamis çocugunu kaybedecek sekilde dogustan özgür bir kadina saldirirsa onun kaybi için on sikel öder

210 Bu kadin ölürse öldüren kisinin kizi öldürülür

211 Özgür sinifa ait bir kadin bir darbe nedeniyle çocugunu kaybederse buna neden olan para olarak bes sikel öder

212 Bu kadin ölürse yarim mina öder

213 Bir adam, baska bir adamin kadin hizmetçisine saldirir ve kadin çocugunu kaybederse o para olarak iki sikel öder

214 Bu hizmetçi ölürse bir minanin 1/3’ü kadar öder

215 Bir doktor operatör biçagi ile derin bir yarik açarsa ve onu tedavi ederse ya da bir operatör biçagi ile (gözün üstünde) bir tümörü açarsa ve gözü kurtarirsa on sikel alir

216 Hasta eger azad edilmis bir adamsa bes sikel alir

217 Baska birinin kölesi ise sahibi doktora iki sikel verir

218 Bir doktor operatör biçagi ile derin bir yarik açarsa ve hastayi öldürürse ya da biçak ile bir tümörü açip gözü keserse doktorun elleri kesilir

219 Bir doktor operatör biçagi ile azad edilmis bir adamin kölesinde derin bir yarik açarsa ve onu öldürürse o köleyi baska bir köle ile ikame etmelidir

220 eger operatör biçagi ile bir tümörü açar ve gözünü çikarirsa kölenin degerinin yarisini öder