Yoga Nedir?

Yoga sözcüğü, Sanskrit dilinde "yuj" sözcüğünden türemiştir ve birleşmek, bağlamak, bir araya getirmek anlamına gelir (İzer, Müheyya; Çağdaş Yoga) Yoga’nın farklı bakış açılarıyla yapılmış, birbiriyle çelişmeyen farklı tanımları şunlardır:

Yoganın tanımları

• Yoga bir çok farlı dalları olan bir bilimdir (İzer, Müheyya; Çağdaş Yoga)
• Yoga çeşitli din mensuplarınca uygulanmakla birlikte, hiçbir dinsel unsuru konu edinmeyen, çeşitli derinliklerde trans hallerinin, içe dönme halinin, “değişik şuur hallerinin sözkonusu olduğu bir nefsini denetleme sistemidir
• Yoga maya aleminin (yaşadığımız, aldatıcı illüzyonlardan ibaret olan dünya) ötesindeki birtakım hakikatlere ulaşmayı amaçlayan ve bu nedenle maya aleminden duyumlarımla gelen aldatıcı etkilere kapıları kapatarak duyum sınırları ötesindeki aşkın realitelere ulaşmaya çalışan mistik bir yoldur
• Yoga eşyayı (nesneleri) göründükleri gibi değil de, oldukları gibi görebilmeyi amaçlayan, bu amaçla aşama aşama yükselen şuur hallerinin deneyimlendiği spiritüel bir eğitimdir ki, bu aşamalar şuurun iç realiteye yönelmesinden yüksek şuur haline (samadhi) varıncaya değin 7 aşamadan oluşurlar

Yoga-Sutra’lar ve yedi aşama

Yoga hakkındaki en eski metinler Patanjali adlı yoginin yazdığı Yoga-sutra'lardır Patanjali’nin kim olduğu ve bu metinlerin ne zaman yazılmış olduğu halen tartışmalı bir konudur Yoga-sutralar 4 bölümden oluşur:

• Samadhi halini ve ilkelerini açıklayan bölüm
• Samadhi haline ulaşma araçlarını ve disiplinlerini açıklayan bölüm
• Psişik (paranormal) yetenekleri (siddhis) açıklayan bölüm
• Kurtuluştan (aydınlanma) söz eden bölüm

Patanjali’ye göre, sekizinci aşama olan Samadhi’ye ulaşabilme yolundaki 7 aşama şunlardır:

• 1- Yama: Ahimsa, Satya, Asteya, Brahmacarya, Aparigraha olmak üzere beş bölümden oluşur

• 2- Niyama: Sauca, Santosa, Tapa, Svadhyaya, Isvarapranidhanat olarak beş bölümdür

• 3- Asana: Bedensel dururuşları içerir

• 4- Pranayama: Çeşitli, solunumu denetleme yöntemlerini içerir

• 5- Pratyahara: Algıların denetlenmesi demektir

• 6- Dharana: Meditasyon nesnesine odaklanmayı belirtir

• 7- Dhyana: Zihnin tam olarak denetim altına alınması demektir

SAMADHİ ise,özne ile nesnenin ya da, gözleyen ile gözlenenin bir olması demektir Samadhiye varınca Y O G A tamamlanmış olur

Yoga Biçimleri

Hindistan'ın kutsal kitabı Bhagavad Gita'ya göre yoganın çeşitli uygulamaları vardır En çok ilgi toplayanlar: Jhana Yoga, Karma Yoga, Bhakti Yoga, Mantra Yoga, Raja Yoga, Tantra Yoga, Kriya Yoga, Swara Yoga ve Hatha Yoga (İzer, Müheyya; Çağdaş Yoga)
Başlıca Yoga biçimlerinin Tanımları:

• Bhakti-Yoga: İlahiliğe sevgi ve tapınmayla erişmeyi önerir
• Hatha-Yoga: Aslında bir yoga biçimi değildir Batı’da yanlış algılanmıştır Yalnızca Raja-Yoga’nın bir tekniğidir Üstün şuur hallerine hazırlık uygulamalarından ibarettir Çeşitli arınma egzersizlerine ve bedensel pozisyonlara dayalı bir tekniktir Batı’da daha ziyade fiziksel sağlık amacıyla uygulanmaktadır
• Jnana-Yoga: Bilgi yolu olarak kabul edilen Jnana-Yoga, aşkın realitelere, aydınlanmaya bilgi ve zihinsel analiz yoluyla ulaşmayı önerir Bu sistemde gözlem, çalışma ve deneyim yoluyla kazanılmış bilgiler hakkında meditasyon yapılır
• Karma-Yoga: Diğerkamca hizmet yolu olarak kabul edilir Karma-Yoga kişinin görevlerini yerine getirmesini, bununla birlikte yerine getirdiği görevlerden bir karşılık beklememesini, yani yaptığı hareketlere ve sonuçlarına ilgisiz kalmasını önerir
• Mantra-Yoga: Mantralar kullanan bir sistemdir, dua ve ses yolu olarak kabul edilir
• Raja-Yoga: En metafizik yoga olarak kabul edilir Kimilerince bu, aydınlanma yolundaki diğer bütün yoga yollarını kapsar Konsantrasyon, nefes denetimi, bedensel pozisyon, meditasyon ve kontamplasyon aracılığıyla zihni denetleme olarak tanımlanır
• Kundalini-Yoga: Kundalini gücünü uyandırmaya ağırlık verir Bu amaçla bedensel pozisyonlardan ve mantralardan yararlanır
• Laya-Yoga: Kundalini gücünü uyandırmak amacıyla, meditasyon, nefes denetlemesi, mantralar, vizüalizasyon ve bedensel pozisyonlar kullanan yol olarak tanımlanır
• Ölüm Yoga’sı: Tibet’te uygulanan bir yoga biçimidir Kişinin imajinasyonunu,duygu ve düşüncülerini denetleyebilmesi amacına yönelik bir disiplin içerir Bu yogada yapılan deneyimler, Tibet yogilerine göre kişiyi ölüm-ötesine de hazırlar, yani kişiye ölüm sonrası yaşamında büyük kolaylık sağlar

Yoga'nın Amacı

Farklı yoga türlerinin amaçları hemen hemen birbirinin aynıdır: İnsanı "esir" eden duygu ve düşüncelerden kurtararak yücelmesine yardımcı olmak (İzer, Müheyya; Çağdaş Yoga)

Gerçek Yogiler

Batı’da yoga biçimlerinin oluşmasında ve yayılmasında en büyük etki Teozofi Cemiyeti’nin yanı sıra, Ramakrishna, Sri Aurobindo, Ramana Maharishi ve Yogananda adlı Hintli mistiklerden gelmiştir Yoga felsefesinde psişik yetenekler elde etmek gibi bir amaç yoktur Yani psişik yetenekler amaç değil, sonuçtur Yogi sözcüğü yoganın Batı’da ilk geçişi sırasında yanlış kavranmış bir sözcüktür Batı’da yogi denildiğinde ilk zamanlarda, genellikle vücuduna garip şekiller verebilen, birtakım gösteriler yapan, saçı sakalı ve tırnakları uzamış, temiz olmayan insanlar akla gelmekteydi Kimilerine göre bu imajın yaygınlaşmasına neden olanlar yoganın şarlatanlarıdır Aslında Yogi adı Asya’da hazırlık aşamalarını çoktan geçmiş, zihinsel deneyimin ileri aşamalarına başlamış kimselere verilen bir addır Asya’nın çeşitli ülkelerinde rastlanan bu gerçek yogiler, ıssız dağlarda ve ormanlarda inzivaya çekilmiş, dinle ilgilenmeyen, mal mülk edinme ve evlenme gibi hedefleri olmayan, az yiyen, az konuşan, az hareket eden, çeşitli uygulamalarla nefsini terbiye etmeye çalışan, şiddete karşı olan kimselerdir Uzmanlar yoganın yanlış tanıtılmasının halen sürdüğüne, günümüzde, Hint’te değerli biri olamayacaklarını anlayan ve bu yolu gereğince bilmeyen pek çok Hintli’nin farklı ülkelere göç edip mürit grupları edindiklerine ve yoganın çıkar amaçlı olarak kullanılabildiğine dikkat çekmekteler Oysa Asya’daki gerçek yogiler mala mülke değer vermeyen, henüz kendisinin kurtuluşa ermemiş olduğunu bildiğinden öğrenci edinmek için de bir çaba göstermeyen kimselerdir

Kökenleri ve Tarihi

Geçmişi, genellikle 4000 yıla tarihlenen yoga, Alman Profesör Max Mueller'e göre 6000 yıla dayanmaktadır Faklı kaynaklar yoganın çıkışını daha bile eskiye tarihlemektedirler Avrupa'da ise yoga, 40-50 yıldan bu yana ciddi anlamda tanınmaktadır Bunun nedeni bilimin, yogilerin (yogayı uygulayanların) binlerce yıl önceki bulgularının doğruluğunu ancak bugün kanıtlamakta olmasıdır Yogayı ilk kimin uyguladığı tam olarak bilinmiyor Yoga, geçmişte, kulaktan kulağa, üstaddan öğrenciye aktarılan bir bilimdi (İzer, Müheyya; Çağdaş Yoga)
Meditasyon halindeki ilk Yogi imajları yapılan kazılarda 6-7 bin yıl önce yaşandığı düşünülen Indus Vadisi Uygarlığında tespit edilmiştir Yoga'nın yer aldığı ilk yazılı kayıtlar MÖ 1500-1200 yılları arasında kodifiye edilen Rig Veda'da yer almaktadır Rig Vedalar şifahen aktarıldığından Yoga'nın ortaya çıktığı zaman dilimini kesin olarak tayin etmek imkansızdır İlk yoga metini yoganın babası Patanjali tarafından yaklaşık MÖ 200 yılında yazılmış, bu yoganın ilk üstadıdır ve metinde kişinin zihnini sükunete kavuşturması ve sonsuza katılması için gereken "sekiz kol/basamak" ile Yoga tarif edilmiştir
Yoga'nın ilkeleri ve hedeflerinin ilk kez tam tarifi MÖ 8 ve 4 yüzyıllar arasında derlenen Upanişadlarda bulunmaktadır Upanişadlarda harici tanrılara sunulan kurbanlar ve seremoniler yerini dahili kurban ve Yüce Varlıkla (Brahman veya Mahatman olarak işaret edilir) ahlaklı olmak, nefsi zapt etme ve zihnin talimi yoluyla bir olma haline bırakan bir anlayışa bırakmıştır
Patanjali'nin Yoga Sutralarındaki klasik yoga, altı "orthodox" (Bu ifadeyle Vedaların otoritesinin kabulü anlaşılır) darshana (Hindu felsefe okulları)'dan biridir "Yoga" olarak bilinen Hindu felsefe okulunun kökeni yine Hindu felsefe okullarından olan Samkhya ile Upanişadlardadır