|
Prof. Dr. Sinsi
|
Hipnozun Yararları
HİPNOTİK TELKİN
Bu usulün başlıca yönü, hastayı hipnotik transın altına alacak telkin vermektir Hipnotik transın fizyolojik mahiyeti tam olarak ortaya konamamıştır Bir çok alimler hipnozu, normal uykunun bir çeşidi gibi kabul etmiştir İ P Pavlov'a göre, normal uyku beyin korteksinin yaygın, bazende subkortikal alanlarıda içine alan inhibisyonudur Hipnotik transı ise local bir inhibisyon halidir Beyin korteksinde "Gözetici bölgelerin" olması ile normal uykudan ayrılır Hipnotist, aynı "Gözetici Bölgelerin" aralığı ile hipnoz altına alınan şahısla bağlantılarını sürdürebilir
Hastayı hipnotik transa almadan önce, sistematik bir muayene yapılması gerekir Aynı zamanda hipnoza yatkınlığın derecesi tayin edilmelidir Bazı alimlerin verdiği bilgiye göre, insanlar arasında hipnoza yatkınlık % 60-70 civarındadır Elbette, hipnoz yapanın tecrübesine ve maharetine bağlı olarak bu rakamlar değişebilir
Hipnotik transı oluşturmak amacı ile muhtelif uyarıcılar (parlayan eşyalar, ışık, monoton ses, tıkırtı v s ) istifade ederek beş duyuyu etkileyen (işitme, görme, taktil v s ) amacına ulaşır Sözle telkin, gözle tesbit yöntemi ile hipnotik trans oluşturmak en çok uygulanan yöntemdir Bu amaçla gerekli muayene ve hazırlıktan sonra hasta özel bir koltuğa alınır veya rahat bir yastığa uzandırılır Onun dikkatini herhangi bir noktada topladıktan sonra, takriben aşağıdaki içerikli telkin ifadelerinden istifade etmek mümkündür
"Gözlerini aynı noktadan ayırmadan benim sözlerimi dikkatle dinleyin Bir müddetten sonra kolların, ayakların ve nihayet bütün bedeninin ağırlaştığını hissedeceksiniz Aynı tempoda göz kapaklarının ağırlaşmaya başlayacak ve sonra onları kapatarak uyumaya başlayacaksınız Ona kadar sayıyorum 10 dediğimizde göz kapaklarınız kapanarak rahat ve sakin uykusunda dertsiz olacaksınız Bir     iki     üç    kollarınız yavaş yavaş ağırlaşıyor, ağırlık bütün bedenini sardı Dört   beş    şimdi ise göz kapaklarınız ağırlaşmaya başlıyor Altı   yedi    aralarla derin nefes alın Gözleriniz kararıyor, bedeninizi hoş bir rahatlık kapladı Sekiz   dokuz    artık gözlerinizi açık tutamıyorsunuz İradenin dışında onlar kapanmak istiyor On   gözleriniz tamamiyle kapanıyor  Rahat ve tam istirahat edin, daha derin uyuyun   "
Elbetteki telkinin içeriği daha geniş ve başka ifadelerden ibaret olabilir Başlıca şart, söylenen sözlerin telkin gücünü artıran faktörlere bağlıdır Sözleri monoton sözle, arayla, inandırıcı şekilde söylemek lazımdır Başlıca şartlardan biri de, muntazaman çalışmak ve tecrübe toplamaktır Hipnoz ile tedavi metodunun bütün cihetleri konu ile ilgili literatürde geniş olarak mevcuttur
Hipnotik trans altında telkin etmekle, tedavi bir çok hastalıklarda, nevrozlarda ve nevrotik sendromlarla psikosomatik bozukluklarda, bronşial asthma, hipertanyison ve şeker hastalığında bir takımdiğer rahatsızlıklarda, çocuklarda enüreziste, konuşma ve davranış bozukluklarında başarı ile tatbik edilebilir
Literatürde en çok dissosiyatif bozukluklarında uygulandığını ve en basit tedavi yolu olduğunu görüyoruz Onun haricisinde anksiyete nevrozu grubu hastalıklarda (fobiler, obsessif kompulsif bozukluk, genelleşmiş anksiyete bozukluğu, PTSS), somatoform bozukluklarda, kişilik bozukluklarında, cinsel fonksiyonel bozukluklarda kullanıldığını ve muhtelif psikoterapotik yöntemlerle kombine edildiğini görüyoruz
NARKOHİPNOZ
Hastanın ven içine heksonal (% 10'luk) veya tiopental sodyum vermekle uyku meydana getirilebilir Ancak bu tedavi yönteminde hastayı tam uyutmayor, sadece bilinçli hali kayboluyor Ancak hekimle irtibatı devam ediyor Bu esnada hekimin telkinleri başlıyor Bazı hallerde yatması için izin veriliyor Tedavi seanslarının sayısı, hastalığın ağırlık derecesine ve şahsın bu tedavi usulüne ilgisini dikkate alarak 8-10 veya daha çok seans yapılabilmektedir
Sade yöntemlerle hipnotik trans mümkün olmadığında narkohipnoz metodundan istifade edilir M E Teleşevskiya, bu yöntemi teşvik edici, düzeltici ve güçlendirici bir terapi olarak isimlendirmiştir
GRUP PSİKOTERAPİSİ
Aynı zamanda birkaç kişi ile veya grup ile yapılan tipleri vardır Grup içinde yapılan psikoterapide hekim aynı telkin ifadeleri ile bütün gruba tesir gösterir Grup psikoterapisi, tedavi grubunda olan hastaların birbirine olumlu tesirinden de istifade eder Bu maksatla, hastalar gruba alınırken, teşhisleri, yaşları, entellektüel seviyeleri göz önüne alınarak seçilir Psikoterapi konusunun esasını, hekimin grupla dialoğu teşkil eder Hekim hastalara, onları rahatsız eden hastalıkları hakkında onun meydana gelme sebepleri ve diğer yerlerden bilgi verir Hastalık hakkında onlarda meydana gelmiş, yanlış düşünceleri ortadan kaldırmaya çalışır hekimin becerisi, hastalarda biçimlenmiş olan negatif yaklaşımları değiştirmek, onların tedavi olacaklarına ve iyileşeceklerine olan inançlarını sağlamalı ve bunları yükseltmelidir
Bu tedavi yöntemi, genellikle alkolizm, nevrozlar, nevrotik sendromlar ve sinir sisteminin diğer fonksiyonel bozukluklarında tatbik edilir
İMAGOTERAPİ
Rus psikoterapisti İ J Volpert tarafından (1972) de teklif edilmiş bu yöntemin mahiyeti şöyledir: Psikoterapistin rehberliği (tavsiyesi) altında kendi hastalık belirtilerinin ortadan kaldırılmasına müsbet etki gösterebilecek "hayali suretlerle (imajinasyonla)" hayaller oluşur ve günde 1-2 saat aynı hayalin rolünü oynatır Hasta seçtiği rolün, mânevî hususiyetlerini, davranışlarını, ilk etaptan duygulanımını ne kadar canlı ve objektif ifade ederse, o kadar çok başarı kazanmış olur
Hastaya öğretmek gerekir ki; o kendisini temkinli, sakin ve huzurlu hissetsin Kendindeki gerginliği, asabiliği ve diğer bu gibi halleri mülayimlik, tebessüm, şaka ve çeşitli yollarla ortadan kaldırır 1-3 ay devam eden bu tedavi usulü bir çok hallerde müsbet neticeler verir
İmagoterapi nevrozların bütün biçimlerinde o çerçevede gerginlik, sinirlilik, dahili organlarda hoşagitmez duygularla belirtilen nevrotik sendromlar da tatbik edilir
AUTOGEN TRAİNİNG
Bu yöntemin başlıca üstünlüğü odur ki; onu benimseyen her birkişi, hekimin iştiraki olmadan istenilen vakit ondan istifade edebilir Autogen Training ilk defa Alman psikiyatristi ve psikoterapisti Şults (1932) tarafından tatbik edilmiştir Autogen training veya psikoloji jimnastica onunla meşgul şahsın iradesinin gücüne kendine telkin etkisi sağlamak usulüdür Bu maksatla ilk sırada, kasların relaksasyonuna ulaşmak, bunun arkasından Şults'un teklif ettiği altı vaziyeti oluşturmak gerekir Bu esnada hasta, rahat yatakta veya kanapede oturmalı veyahut yatmalıdır Rahat nefes alıp vermek başlıca şarttır Çalışmaları günde üç defa (sabah uykudan uyanır uyanmaz, öğleyin ve gece yatarken) yapmak gerekir Önceden bu konu ile çalışan bir kişi, kollarını, bacaklarını, sonra ise tüm vücudunun ağırlaşmasını ve uyuşmasını telkin etmeyi öğrenmelidir Bu maksadla, kendi kendine içten birkaç defa "kolların ve bacaklarım ağırlaşıyor Bütün bedenin ağırlaşıyor" diye tekrar etmeli Ağırlaşmanın tafsilatını hayalinde canlandırmalıdır Bundan sonraki aşamada ise; sıcaklık hissi, mide bulantısı, nefes alıp vermenin serbest ve muntazam olmasını, karında sıcaklık ve nihayet alında serinlik hissi oluşturmayı öğrenmelidir
Gösterilen umumi aşamaların becerilmesinden sonra, herbir kişi için ortaya konan özel telkin biçimlerine geçilir Tedavi etkileri ortaya çıkarana kadar çalışmalar sürdürülür
Autegen Training kompleksine, yalnız başına becerilebilmesi için 2-3 ay süreyle hergün uğraşmak gerekir Hekimle birlikte çalışıldığında bu süre kısalır, kendine telkin herbir şahsın, kendi organizmasına, tedaviye cevap vermesine ve sinir sisteminin bir çok fonksiyonel bozukluklarını tedavi etmeye geniş imkanlar verir
|