Namık Kemal Hayatı

Hayatı
21 Aralık 1840 tarihinde Tekirdağ'da dünyaya geldi Babası Yenişehirli Mustafa Asım Bey, annesi bir Arnavut olan Fatma Zehra Hanım'dır
Tekirdağ'daki evlerinin civarında bulunan tekkenin şeyhi Tokatlı Hafız Ali Rıza Efendi kendisine "Mehmed Kemal" adını verdi Çocukluğu annesinin babası Abdülatif Paşa'nın yanında geçti Abdülatif Paşa, Tekirdağ (Tekfurdağ) sancağında vali yardımcısı idi ; Afyonkarahisar sancağına tayin edildiğinde ailece Afyon'a taşındılar 1848 yılında annesi Fatma Zehra Hanım'ı Afyon'da kaybetti Mehmet Kemal, yaşamını büyükbabasının yanında sürdürdü
Abdülatif Paşa'nın değişik kentlerde görev yapması nedeniyle düzenli bir eğitime devam edemedi Özel dersler aldı ve kendi kendini yetiştirmeye çalıştı Arapça ve Farsça öğrendi Dedesi Afyon'daki vali yardımcılığı görevinin ardından ailesiyle İstanbul'a gelmişti Orada, 3 ay Bayezid Rüştiyesine ve ardından 9 ay Valide Mektebi'ne devam etme fırsatı buldu Dedesinin Kars'a mutasarrıf olarak atanması sebebiyle 1,5 yıl Kars'ta yaşadı Karslı şair ve müderris Vaizzade Seyid Mehmet Hamid Efendi'den divan edebiyatını öğrendi Avcılık, atıcılık, cirit dersleri aldı Kars'ta görevi sona eren dedesi ile 1854'te İstanbul'a döndü
1855'te babasının Bulgaristan Filibe mal müdürü, dedesinin Sofya kaymakamı oluşu ile Sofya'ya gitti Sofya'da evlerine ziyarete gelen dedesinin arkadaşı şair Binbaşı Eşref Bey, şiirlerini okuduktan sonra Mehmet Kemal'e yazıcı, katip anlamlarındaki "Namık" adını verdi O günden sonra Namık Kemal olarak anılmaya başladı 18 yaşına kadar kaldığı Sofya'ya komşuları Niş Kadısı Mustafa Ragıp Efendi'nin kızı olan Nesime Hanım ile evlendi Bu evlilikten Feride ve Ulviye adında iki kızı ve Ali Ekrem adında bir oğlu dünyaya geldi
İstanbul yılları
1857'de İstanbul'a döndü ve Bab-ı Ali Tercüme Odası'nda stajyer olarak memurluğa başladı 1858'de büyükannesi Mahmude Hanım'ı, 1859'da büyükbabası Abdülatif Paşa'yı kaybetti Babasının ikinci evliliğini yaptığı Dürrüye Hanım'ın Kocamustafapaşa'daki evinde yaşadı Babasının bu evliliğinden Naşit adında bir kardeşi oldu 1859'da Gümrük Kalemi'nde çalışmaya başladı İlk şiirlerini Sofya'da yazan Namık Kemal, İstanbul'a geldiğinde kısa sürede şairler arasında tanınmıştı Henüz Batı edebiyatı ile bir teması yoktu İstanbul'da divan edebiyatı geleneğini takip ettiren şairlerle tanıştı Arap ve Fars edebiyatlarını öğrenmeye çalıştı Leskofçalı Galip Bey adlı şair ile yakın dostluk kurdu Bu şairin başkanlığında kurulan Encümen-i Şura adlı şairler topluluğuna katıldı
1863'ten itibaren dört yıl yeniden Tercüme Odası'nda görev aldı Bu yeni görevi sırasında Batı'yı tanıyan kimselerle tanışma imkanı buldu ve gözlerini batı kültürüne çevirdi Edebiyatta batılılaşmanın ilk adımlarını atan İbrahim Şinasi ile tanışması hayatını değiştirdi Sanat ve hayat görüşü değişti Batı edebiyatını öğrenmeye başladı, ilgisi nesire yöneldi Tarih ve hukuk alanında kendini geliştirmeye çalıştı Tercüme odasının bir katibinden Fransızca dersleri aldı Tasvir-i Efkar'da fıkra ve tercüme yazılar kaleme aldı İlk defa Şinasi'de gördüğü "hak, millet, vatan, hürriyet, millet meclisi" gibi kelimeleri yaygınlaştırdı
Genç Osmanlılar
1865'te Şinasi, Tasvir-i Efkar Gazetesi'ni kendisine bırakarak Fransa'ya gidince Namık Kemal, tek başına gazeteyi çıkardı Aynı dönemde İttifak-i Hakimiyet adlı (daha sonra Yeni Osmanlılar Cemiyeti adını alacak) gizli derneğin kurucuları arasına girdi Derneğin amacı bir anayasa hazırlanmasını ve parlamenter bir yönetim sistemi kurulmasını sağlamaktı Namık Kemal gazetesinde, bu görüşler doğrultusunda ve hükümet aleyhine şiddetli makaleler yayınladı "Şark Meselesi" üzerine yazdığı bir makale, gazetenin 1867'de kapatılmasına ve kendisinin Erzurum vali muavini olarak atanmasına yol açtı
Namık Kemal, hükümet tarafından gönderildiği Erzurum'a gitmek yerine Paris'e kaçtı O ve arkadaşlarını Paris'te yaşayan Mısırlı prens Mustafa Fazıl Paşa davet etmiş ve maddi himayesine almıştı Mısır valisi Mehmet Ali Paşa'nın torunu olan ancak Sultan Abdülaziz'in bir fermanıyla Mısır yönetimindeki haklarından mahrum edilen Mustafa Fazıl Paşa, kendisini Yeni Osmanlılar Cemiyeti'nin reisi ilan etmiş ve Avrupa'ya davet ettiği örgüt üyelerinin finansörlüğünü üstlenmiş birisiydi M Fazıl Paşa'nın desteğiyle Londra'da "Muhbir" adlı gazeteyi çıkardılar ancak Namık Kemal, Ali Suavi ile yaşadığı anlaşmazlık üzerine Muhbir'den ayrıldı Aynı yıl Sultan Abdülaziz Uluslararası Paris Sergisi'ni görmek üzere şehre gelince Fransız hükümeti Genç Osmanlılar'ı ülkeyi terk etmeye davet etti Namık Kemal, bazı arkadaşlarıyla birlikte Londra'ya gitti ve orada "Hürriyet Gazetesi"'ni çıkardılar Bu arada Mustafa Fazıl Paşa, Paris'e gelen Abdülaziz'le ilişkilerini düzeltmiş ve onunla İstanbul'a dönmüştü Giderken gazeteyi çıkarmaya devam etmelerini, desteğinin süreceğini söylediyse de İstanbul'a döndükten sonra fikrini değiştirdi ve geçici olarak Hürriyet'i kapatmalarını istedi Bunun üzerine Namık Kemal ile Ziya Paşa gazeteyi kendi imkanları ile çıkarmayı denediler Bir süre sonra arkadaşları ile arası bozulan Namık Kemal vazgeçti ve 1870'te Sadrazam Ã?li Paşa ile barışıp yurda döndü
Sürgün Yaşamı
Siyasetten uzak durmak, yazı yazmamak koşuluyla affedilmiş olan Namık Kemal, İstanbul'a döndükten sonra Diyojen adlı mizah dergisinde imzasız fıkralar yazdı ; Sadrazam Ali Paşa'nın ölümünden sonra 1872'de İbret Gazetesi'ni çıkararak yeniden muhalefete başladı Gazete sık sık kapatıldı ve sonunda sadrazam Mahmut Nedim Paşa'yı eleştiren yazılar yüzünden Namık Kemal, İstanbul'dan uzaklaşması için mutasarrıf olarak Gelibolu'ya atandı Birkaç ay kaldığı Gelibolu'da "Vatan yahut Silistre" adlı oyunu ile "Evrak-ı Perişan" adlı eserini tamamladı Gelibolu'nun bazı sorunları ile ilgilendi ve su davasını halletti Rumeli fatihi Gazi Süleyman Paşa'nın Bolayır'daki kabrini ziyaret etti Ebüzziya Tevfik Bey'e burada gömülmeyi vasiyet etti
Namık Kemal, bir yandan da İbret Gazetesi'ne "BM" (Baş muharrir) ve Ebuzziya'nın çıkardığı Hadika Gazetesine "NK" imzası ile yazı göndermeye de devam ediyordu Gelibolu'da salgın haline gelen kuduz hastalığını önlemek için köpekleri sürgün etmesi bahane edilerek Gelibolu mutasarrıflığı görevinden alındı
Vatan Yahut Silistre
Osmanlı hükümeti tarafından açığa alınan Namık Kemal 1872'nin son günlerinde Gelibolu'dan İstanbul'a döndü, İbret'in başına geçti Çok geçmeden bir makalesi nedeniyle hakkında soruşturma açılıp gazetesi tekrar kapatılınca tiyatro ile ilgilenmeye başladı Vatan yahut Silistre oyunu, 1 Nisan 1873 gecesi İstanbul'da Güllü Agop'un Gedikpaşa'daki tiyatrosunda sahnelendi Oyunun sahnelenmesi halkı coşturup olaylar çıkmasına neden olmuştu Bu konuda İbret'te yayımlanan yazılardan sonra gazete bir daha çıkmamak üzere kapatıldı; Namık Kemal ve dört arkadaşı yargılanmadan sürgüne gönderildiler Namık Kemal Magosa'ya, Ahmet Mithat ile Ebüzziya Tevfik Bey Rodos'a, Menapirzade Nuri ve Bereketzade Hakkı Beyler de Akka'ya sürüldü
Mağusa (Kıbrıs) Sürgünlüğü
Namık Kemal'in Mağusa (Kıbrıs) sürgünlüğü 38 ay sürdü Mağusa'da son derece olumsuz koşullar altında yaşamak zorunda kaldı, pek çok kez sıtmaya ve başka hastalıklara yakalandı Edebiyatçı Namık Kemal, birkaçı dışında eserlerinin tamamını bu dönemde Kıbrıs'ta vermişti
Midilli Sürgünlüğü
Sürgün dönüşü İstanbul'da bir kahraman gibi karşılandı Tahta çıkışından 93 gün sonra akıl bozukluğu gerekçesiyle indirilen V Murat'ın yerine Osmanlı tahtına oturan II Abdülhamit, ilk Osmanlı Anayasası'nı oluşturmak için bir komisyon kurdu Namık Kemal, bu komisyonun bir üyesi oldu Ancak şair, padişahın aleyhine bir tehdit beyiti yazıp bunu mecliste okuyunca mahkemede yargılandı Söylediği Arapça beyit, "Bir şey, ikilendi mi, muhakkak üçlenir de" anlamındaydı ve tıpkı Abdülaziz ve V Murat gibi Abdülhamit'in de tahttan indirilebileceğini ima ediyordu Namık Kemal, asayişi bozduğu gerekçesiyle suçlu bulunup 6 ay hapis cezasına çarptırıldıysa da sonradan beraat etti Girit Adası'nda ikamete mecbur edildi Kendi isteği üzerine ikameti Midilli Adası'na çevrildi 2,5 yıl sonra Midilli mutasarrıfı olarak görevlendirildi Midilli'de tanıdığı genç yaştaki Hüseyin Hilmi Paşa'yı ömrü boyunca koruyup destekledi Hüseyin Hilmi Paşa, yıllar sonra 1909'da sadrazamlığa kadar yükselmiştir
1879'dan itibaren 5 yıl süren Midilli'deki görevi sırasında kaçakçılıkları önledi; hazine gelirini arttırdı 20 Türk ilkokulu açtı Türk'lerin hayat seviyesini yükseltti Adalarda yaşayan Türk ahalisinin sorunlarını dile getiren bir rapor hazırlayıp Bab-ı Ã?li'ye sundu 1882'de Nişan-i Osmanlı madalyasi ile ödüllendirildi "Vaveyla", "Murabba", "Vatan Mersiyesi" gibi şiirlerini burada yazdı Magosa'da yazmaya başladığı Celaleddin Herzemşah adlı eserini tamamladı Bu eser, okunmak için yazılmış 15 perdelik tarihi bir oyundur Harzemşahlar Devleti'nin son hükümdarı Celaleddin Harzemşah etrafında gelişen oyunda İslam birliği düşüncesini işledi Abdülhamit, bu eserinden ötürü onu bala rütbesi ile ödüllendirdi
Namık Kemal'in Midilli'de kaçakçılıkla mücadelesinden çıkarları zarar görenlerin şikayetinden sonra 1884'te Rodos mutasarrıfı oldu Rodos adasındaki çalışmaları da padişahın imtiyaz madalyası ile ödüllendirildi Rodos'ta, Osmanlı tarihi hakkında eser yazmaya başladı İngiliz ve yunanlılar'ın şikayeti üzerine 1887'de Rodos'taki görevi sona erdi Sakız Adası mutasarrıfı oldu
Ölümü
Sakız Adası'nın kuru havası nedeniyle rahatsızlanan Namık Kemal, 2 Aralık 1888 günü 48 yaşında hayatını kaybetti Adada bir caminin haziresine defnedildi Arkadaşı Ebüziyya Tevfik, şairin Bolayır'da gömülme arzusunu padişah II Abdülhamit'e iletince naaşı Gelibolu'ya nakledildi Bolayır'da Orhan Gazi'nin oğlu Süleyman Paşa'nın türbesinin yanına gömüldü Birkaç yıl sonra Sultan Abdülhamit, bir türbe yaptırdı Türbenin planını Tevfik Fikret çizdi 1912 Mürefte-Şarköy depreminde sütunlar zedelendiği için halen mermer kaplı bir kabirde bulunmaktadır
Namık Kemal"in ölümünden sonra II Abdülhamit, şairin oğlu Ali Ekrem'i sarayda görevlendirdi, babası Mustafa Asım'ı ise saraya müneccimbaşı tayin etti

Kaynak : Wikipedia