Türkiyede Akarsuların Oluşturduğu Şekiller Nelerdir

**Prof. Dr. Sinsi** · 08-20-2012

Türkiyede Akarsuların Oluşturduğu Şekiller - Ülkemizde Akarsuların Oluşturduğu Şekiller Nelerdir

Akarsuların oluşturduğu yüzey şekilleri aşındırmadan ve biriktirmeden oluşan şekiller olmak üzere iki gruba ayrılır

1-AŞINDIRMA ŞEKİLLERİ: Akarsular dağlık alanlarda hızının etkisine bağlı olarak aşındırma yaparlar

Ülkemizde akarsuların aşındırma ve birleştirme faaliyetleri 3

jeolojik zamanın başlarına kadar dayanmaktadır

Akarsuların derin aşındırması sonucunda derin vadiler ve boğazlar oluşturmuştur

Bazı akarsular çökme sonucunda oluşan blokları arasındaki olukları takip etmektedir

Vadi şekilleri: Akarsuyun geçtiği sahanın eğimine, debisine ve jeolojik yapıyı oluşturan kayanın aşınmaya karşı gösterdiği dirence göre önemli değişme gösterir

Akarsuyun yukarı çığırında "V" şeklinde Çentik vadiler oluşur

Paralel dağlar arasında geniş tabanlı Boğaz vadiler oluşur

Eğimin azaldığı akarsular sık sık yatak değiştirerek büklümler yaparak akarlar ve menderesler oluşur

Kalkerli arazilerde basamak şeklinde Kanyon vadiler oluşur

2-BİRİKTİRME ŞEKİLLERİ: Akarsuyun biriktirme yapabilmesi için ya akarsuyun eğitimin azalması ya da yükünün artması gerekmektedir

Akarsular dağ eteklerinde biriktirme yaparak birikinti konilerini ve onlarda dağ eteği ovaları ile dağ içi ovalarını oluştururlar

Denizlere oluşan akarsular eğilimin az olduğu yerlere biriktirme yaparak deltaları oluştururlar

Biriktirme şekilleri şunlardır:

1- Birikinti konileri
2- Dağ eteği ovaları
3- Dağ içi ovası
4- Seki (Taraca)
5- Taban seviyesi ovası6- Delta

08-20-2012	#1
Prof. Dr. Sinsi	Türkiyede Akarsuların Oluşturduğu Şekiller Nelerdir Türkiyede Akarsuların Oluşturduğu Şekiller - Ülkemizde Akarsuların Oluşturduğu Şekiller Nelerdir Akarsuların oluşturduğu yüzey şekilleri aşındırmadan ve biriktirmeden oluşan şekiller olmak üzere iki gruba ayrılır 1-AŞINDIRMA ŞEKİLLERİ: Akarsular dağlık alanlarda hızının etkisine bağlı olarak aşındırma yaparlar Ülkemizde akarsuların aşındırma ve birleştirme faaliyetleri 3 jeolojik zamanın başlarına kadar dayanmaktadır Akarsuların derin aşındırması sonucunda derin vadiler ve boğazlar oluşturmuştur Bazı akarsular çökme sonucunda oluşan blokları arasındaki olukları takip etmektedir Vadi şekilleri: Akarsuyun geçtiği sahanın eğimine, debisine ve jeolojik yapıyı oluşturan kayanın aşınmaya karşı gösterdiği dirence göre önemli değişme gösterir Akarsuyun yukarı çığırında "V" şeklinde Çentik vadiler oluşur Paralel dağlar arasında geniş tabanlı Boğaz vadiler oluşur Eğimin azaldığı akarsular sık sık yatak değiştirerek büklümler yaparak akarlar ve menderesler oluşur Kalkerli arazilerde basamak şeklinde Kanyon vadiler oluşur 2-BİRİKTİRME ŞEKİLLERİ: Akarsuyun biriktirme yapabilmesi için ya akarsuyun eğitimin azalması ya da yükünün artması gerekmektedir Akarsular dağ eteklerinde biriktirme yaparak birikinti konilerini ve onlarda dağ eteği ovaları ile dağ içi ovalarını oluştururlar Denizlere oluşan akarsular eğilimin az olduğu yerlere biriktirme yaparak deltaları oluştururlar Biriktirme şekilleri şunlardır: 1- Birikinti konileri 2- Dağ eteği ovaları 3- Dağ içi ovası 4- Seki (Taraca) 5- Taban seviyesi ovası6- Delta