Dünya Ve Ülkemizde Görülen İklim Çeşitleri Ve Özellikleri

**Prof. Dr. Sinsi** · 08-20-2012

Ilıman Kuşak İklimleri

Ilıman Kuşak İklimlerinin Ortak Özellikleri

Yıllık sıcaklık ortalamaları 20°C’nin altındadır
Sıcaklık farkları belirgindir
4 mevsim yaşanır

Akdeniz İklimi

Akdeniz İkliminin Özellikleri

Yazları sıcak ve kurak geçer
Yıllık ortalama sıcaklık 18°C - 20°C arasında değişir

Yazın genişleyen subtropikal antisiklon (DYB) Akdeniz iklim bölgesinde yaz kuraklığını belirginleştirir
Kışlar ılık ve yağışlıdır Çünkü kış aylarında gezici alçak basınçlar cephesel yağışlara neden olur
Yıllık ortalama yağış miktarı 600-1000 mm arasında değişir ve yağış rejimi düzensizdir
Kar yağışı ve don olayı ender görülür

Don Olayı : Havanın açık ve durgun olduğu kış gecelerinde aşırı ısınma nedeniyle toprak donar Don olayı tarımsal üretime büyük ölçüde zarar verir Karasal bölgelerde don olayı sık görülür
Akdeniz İkliminin Doğal Bitki Örtüsü
Kısa bodur ağaç ve çalılardır Bu bitki örtüsüne maki adı verilir Yaz kuraklığına uyum sağladığından yaprakları genellikle sert tüylü ince ve uzundur
Zeytin defne keçiboynuzu mersin lavanta kekik ve zakkum maki bitki topluluğu içinde yer alır

Akdeniz İkliminin Görüldüğü Yerler

Akdeniz çevresindeki ülkelerde
Güney Portekiz kıyılarında
Afrika’da Kap Bölgesi’nde
Güneybatı Avustralya kıyılarında
Orta Şili’de
Kuzey Amerika’da Kaliforniya yöresinde
Güney Afrika Cumhuriyeti’nin Güney kıyılarında görülür

UYARI : Akdeniz iklimi genellikle 30°-40° enlemleri arasında görülür

Ilıman Kuşak Okyanus İklimi

Ilıman Kuşak Okyanus İkliminin Özellikleri

Orta Kuşak kıtalarının batı kıyılarında batı rüzgarlarının ve sıcak su akıntılarının etkisiyle gelişen bir iklim tipidir
Yıllık ortalama sıcaklık 20°C’nin altındadır
Sıcaklık farkları belirgin değildir
Yazlar serin ve yağışlı kışlar ılık ve yağışlı geçer
Her mevsim yağışlıdır Sonbahar ve kış yağışları daha belirgindir
Kar yağışı ve don olayı ender görülür
Kış aylarında cephesel yaz aylarında hem cephesel hem de yükselim yağışları görülür

UYARI : Okyanus ikliminin belirmesinde temel etken batı rüzgarları ve sıcak su
akıntılarıdır

Ilıman Kuşak Okyanus İkliminin Doğal Bitki Örtüsü

Yayvan ve iğne yapraklı ağaçlardan oluşan karma ormanlardır
Yer yer çayırlar görülür
Ilıman Kuşak Okyanus İkliminin Görüldüğü Yerler
Kuzey Amerika’nın batı ve güneydoğu kıyılarında
Güney Amerika’nın güneybatı kıyılarında
Batı Avrupa’nın Atlas Okyanusu kıyılarında
Yeni Zellanda’da
Afrika’nın güneyinde
Avustralya’nın doğusunda
Tasmanya’da görülür

Ilıman Kuşak Karasal İklim

Ilıman Kuşak Karasal İklimin Özellikleri

Yazlar sıcak ve kurak kışlar soğuk ve kar yağışlı geçer
Günlük ve mevsimlik sıcaklık farkları belirgindir
En yağışlı mevsim ilkbahardır
Don olayı sık görülür
Sıcak çöllerin kenarlarında görülen karasal iklimde yaz mevsimi kısa sürer

UYARI : Ilıman karasal iklimde kış aylarındaki yağış azlığı termik yüksek basıncın etkili
olmasın bağlıdır Yazın görülen yağışlar ise konveksiyoneldir

Ilıman Kuşak Karasal İklimin Doğal Bitki Örtüsü
İlkbahar yağışlarıyla yeşeren yaz kuraklığı ile sararan kısa boylu otlardır Bunlara step ya da bozkır denir Steplere Kuzey Amerika’da preri Güney Amerika’da pampa adı verilir Yüksek yerlerde yer yer iğne yapraklı ağaçlar görülür

Ilıman Kuşak Karasal İkliminin Görüldüğü Yerler
Kuzey ve Güney Amerika’nın iç kısımlarında

Anadolu’nun iç kısımlarında
Irak’taİran’daTürkistan’daAfri ka’nın iç kısımlarında
Avustralya’nın iç kısımlarında görülür
Soğuk Kuşak İklimleri
60° - 90° enlemleri arasında görülür
Sıcaklık yıl boyunca düşüktür
İklimin elverişsiz olması tarımı sınırlandırmaktadır

Soğuk Kuşak Karasal İklim

Soğuk Kuşak Karasal İklimin Özellikler
[*] Bu iklim iki alt bölüme ayrılır[*]Yazı ve Kışı Soğuk Karasal İklim[*] Yıllık sıcaklık farkları belirgindir[*] Yazlar soğuk yer yer serin ve kısa kışlar ise çok soğuk uzun ve karlı geçer Kar uzun süre toprakta kalır[*] En yağışlı mevsim yazdır ve konveksiyonel yağış görülür[*] Sıcaklık ortalamalarının Ekvator’a doğru gidildikçe artmasına bağlı olarak bu iklim tipi değişir ve yazları sıcak karasal iklime geçilir[*] Yazları Sıcak Karasal İklim[*] Kış sıcakları -10°C’nin altına inmez[*] Yaz sıcaklıkları 20°C nin üstüne çıkar[*] Yağış miktarı fazladır İlkbahar ve yaz yağışları daha belirgindir Soğuk Kuşak Karasal İklimin Doğal Bitki Örtüsü

İğne yapraklı ağaçlardan oluşan ormanlardır Bu bitki örtüsüne tayga adı verilir
Yer yer çayırlar görülür

Soğuk Kuşak Karasal İklimin Görüldüğü Yerler

Soğuk kuşağın yazları sıcak karasal iklimi
ABD’nin kuzeydoğusunda
Kanada’daKuzey Çin’de
Mançurya’daRusya’daOrta Sibirya’da görülür
Soğuk kuşağın yazları da soğuk karasal iklimi
Asya Avrupa ve Amerika kıtalarının kuzeyinde tundra ikliminin altında bir kuşak halinde görülür

Tundra İklimi

Tundra İkliminin Özellikleri

Yazlar çok kısa ve serin geçer Yaz sıcaklığı 10°C’nin üstüne çıkmaz
Yıllık yağış miktarı 250 mm civarındadır
Kışlar çok soğuk ve uzun geçer
Toprak kış aylarında donmuş haldedir
Yaz aylarında toprağın üst kısımlarında çözülmeler görülür ve bataklıklar oluşur

Tundra İkliminin Doğal Bitki Örtüsü

Düşük sıcaklığa ve kuraklığa uyum sağlamış olan kısa boylu çalılar otlar ve yosunlardır
Bu bitki örtüsüne tundra adı verilir
Tundra İkliminin Görüldüğü Yerler
60°-70° enlemleri arasında
Asya’daAvrupa’daKanada’nın kuzey kısımlarında
Güney Amerika’nın güney kısımlarında görülür

Kutup İklimi

Kutup İkliminin Özellikleri

Sıcaklık yıl boyunca 0°C’nin altındadır
Sıcaklığın düşük olması buharlaşmayı engellediği için yağış az ve kar biçimindedir
Sürekli donmuş halde olan toprak kar ve buz ile kaplıdır

Kutup İkliminin Doğal Bitki Örtüsü

Toprak sürekli kar ve buz örtüsü ile kaplı olduğu için bitki örtüsünden söz edilemez

Kutup İkliminin Görüldüğü Yerler

Kutuplar çevresinde
Grönland’daAntartika’da görülür

08-20-2012	#2
Prof. Dr. Sinsi	Dünya Ve Ülkemizde Görülen İklim Çeşitleri Ve Özellikleri Ilıman Kuşak İklimleri Ilıman Kuşak İklimlerinin Ortak Özellikleri Yıllık sıcaklık ortalamaları 20°C’nin altındadır Sıcaklık farkları belirgindir 4 mevsim yaşanır Akdeniz İklimi Akdeniz İkliminin Özellikleri Yazları sıcak ve kurak geçer Yıllık ortalama sıcaklık 18°C - 20°C arasında değişir Yazın genişleyen subtropikal antisiklon (DYB) Akdeniz iklim bölgesinde yaz kuraklığını belirginleştirir Kışlar ılık ve yağışlıdır Çünkü kış aylarında gezici alçak basınçlar cephesel yağışlara neden olur Yıllık ortalama yağış miktarı 600-1000 mm arasında değişir ve yağış rejimi düzensizdir Kar yağışı ve don olayı ender görülür Don Olayı : Havanın açık ve durgun olduğu kış gecelerinde aşırı ısınma nedeniyle toprak donar Don olayı tarımsal üretime büyük ölçüde zarar verir Karasal bölgelerde don olayı sık görülür Akdeniz İkliminin Doğal Bitki Örtüsü Kısa bodur ağaç ve çalılardır Bu bitki örtüsüne maki adı verilir Yaz kuraklığına uyum sağladığından yaprakları genellikle sert tüylü ince ve uzundur Zeytin defne keçiboynuzu mersin lavanta kekik ve zakkum maki bitki topluluğu içinde yer alır Akdeniz İkliminin Görüldüğü Yerler Akdeniz çevresindeki ülkelerde Güney Portekiz kıyılarında Afrika’da Kap Bölgesi’nde Güneybatı Avustralya kıyılarında Orta Şili’de Kuzey Amerika’da Kaliforniya yöresinde Güney Afrika Cumhuriyeti’nin Güney kıyılarında görülür UYARI : Akdeniz iklimi genellikle 30°-40° enlemleri arasında görülür Ilıman Kuşak Okyanus İklimi Ilıman Kuşak Okyanus İkliminin Özellikleri Orta Kuşak kıtalarının batı kıyılarında batı rüzgarlarının ve sıcak su akıntılarının etkisiyle gelişen bir iklim tipidir Yıllık ortalama sıcaklık 20°C’nin altındadır Sıcaklık farkları belirgin değildir Yazlar serin ve yağışlı kışlar ılık ve yağışlı geçer Her mevsim yağışlıdır Sonbahar ve kış yağışları daha belirgindir Kar yağışı ve don olayı ender görülür Kış aylarında cephesel yaz aylarında hem cephesel hem de yükselim yağışları görülür UYARI : Okyanus ikliminin belirmesinde temel etken batı rüzgarları ve sıcak su akıntılarıdır Ilıman Kuşak Okyanus İkliminin Doğal Bitki Örtüsü Yayvan ve iğne yapraklı ağaçlardan oluşan karma ormanlardır Yer yer çayırlar görülür Ilıman Kuşak Okyanus İkliminin Görüldüğü Yerler Kuzey Amerika’nın batı ve güneydoğu kıyılarında Güney Amerika’nın güneybatı kıyılarında Batı Avrupa’nın Atlas Okyanusu kıyılarında Yeni Zellanda’da Afrika’nın güneyinde Avustralya’nın doğusunda Tasmanya’da görülür Ilıman Kuşak Karasal İklim Ilıman Kuşak Karasal İklimin Özellikleri Yazlar sıcak ve kurak kışlar soğuk ve kar yağışlı geçer Günlük ve mevsimlik sıcaklık farkları belirgindir En yağışlı mevsim ilkbahardır Don olayı sık görülür Sıcak çöllerin kenarlarında görülen karasal iklimde yaz mevsimi kısa sürer UYARI : Ilıman karasal iklimde kış aylarındaki yağış azlığı termik yüksek basıncın etkili olmasın bağlıdır Yazın görülen yağışlar ise konveksiyoneldir Ilıman Kuşak Karasal İklimin Doğal Bitki Örtüsü İlkbahar yağışlarıyla yeşeren yaz kuraklığı ile sararan kısa boylu otlardır Bunlara step ya da bozkır denir Steplere Kuzey Amerika’da preri Güney Amerika’da pampa adı verilir Yüksek yerlerde yer yer iğne yapraklı ağaçlar görülür Ilıman Kuşak Karasal İkliminin Görüldüğü Yerler Kuzey ve Güney Amerika’nın iç kısımlarında Anadolu’nun iç kısımlarında Irak’taİran’daTürkistan’daAfri ka’nın iç kısımlarında Avustralya’nın iç kısımlarında görülür Soğuk Kuşak İklimleri 60° - 90° enlemleri arasında görülür Sıcaklık yıl boyunca düşüktür İklimin elverişsiz olması tarımı sınırlandırmaktadır Soğuk Kuşak Karasal İklim Soğuk Kuşak Karasal İklimin Özellikler [] Bu iklim iki alt bölüme ayrılır[]Yazı ve Kışı Soğuk Karasal İklim[] Yıllık sıcaklık farkları belirgindir[] Yazlar soğuk yer yer serin ve kısa kışlar ise çok soğuk uzun ve karlı geçer Kar uzun süre toprakta kalır[] En yağışlı mevsim yazdır ve konveksiyonel yağış görülür[] Sıcaklık ortalamalarının Ekvator’a doğru gidildikçe artmasına bağlı olarak bu iklim tipi değişir ve yazları sıcak karasal iklime geçilir[] Yazları Sıcak Karasal İklim[] Kış sıcakları -10°C’nin altına inmez[] Yaz sıcaklıkları 20°C nin üstüne çıkar[] Yağış miktarı fazladır İlkbahar ve yaz yağışları daha belirgindir Soğuk Kuşak Karasal İklimin Doğal Bitki Örtüsü İğne yapraklı ağaçlardan oluşan ormanlardır Bu bitki örtüsüne tayga adı verilir Yer yer çayırlar görülür Soğuk Kuşak Karasal İklimin Görüldüğü Yerler Soğuk kuşağın yazları sıcak karasal iklimi ABD’nin kuzeydoğusunda Kanada’daKuzey Çin’de Mançurya’daRusya’daOrta Sibirya’da görülür Soğuk kuşağın yazları da soğuk karasal iklimi Asya Avrupa ve Amerika kıtalarının kuzeyinde tundra ikliminin altında bir kuşak halinde görülür Tundra İklimi Tundra İkliminin Özellikleri Yazlar çok kısa ve serin geçer Yaz sıcaklığı 10°C’nin üstüne çıkmaz Yıllık yağış miktarı 250 mm civarındadır Kışlar çok soğuk ve uzun geçer Toprak kış aylarında donmuş haldedir Yaz aylarında toprağın üst kısımlarında çözülmeler görülür ve bataklıklar oluşur Tundra İkliminin Doğal Bitki Örtüsü Düşük sıcaklığa ve kuraklığa uyum sağlamış olan kısa boylu çalılar otlar ve yosunlardır Bu bitki örtüsüne tundra adı verilir Tundra İkliminin Görüldüğü Yerler 60°-70° enlemleri arasında Asya’daAvrupa’daKanada’nın kuzey kısımlarında Güney Amerika’nın güney kısımlarında görülür Kutup İklimi Kutup İkliminin Özellikleri Sıcaklık yıl boyunca 0°C’nin altındadır Sıcaklığın düşük olması buharlaşmayı engellediği için yağış az ve kar biçimindedir Sürekli donmuş halde olan toprak kar ve buz ile kaplıdır Kutup İkliminin Doğal Bitki Örtüsü Toprak sürekli kar ve buz örtüsü ile kaplı olduğu için bitki örtüsünden söz edilemez Kutup İkliminin Görüldüğü Yerler Kutuplar çevresinde Grönland’daAntartika’da görülür