Haritalar Ve Özellikleri Hakkında Bilgi

**Prof. Dr. Sinsi** · 08-20-2012

Haritalar ve Özellikleri Hakkında Bilgi
Haritalar ve Özellikleri

Harita: Yeryüzünün tamamının ya da bir bölümünün, kuşbakışı görünüşünün, belli bir ölçek dahilinde küçültülerek, bir düzlem üzerine aktarılmasıyla elde edilen çizime harita denir

Bir çizimin harita özelliği taşıyabilmesi için gerekli olan koşullar şunlardır:

1 Kuşbakışı olarak çizilmiş olması
Haritası çizilen alanın tam tepeden görünüşü kuşbakışı olarak adlandırılır

Haritaların çiziminde tepeden görünüm sağlanamaz ise yeryüzü şekillerinin biçimlerinde, boyutlarında ve birbirlerine göre uzaklıklarında değişmeler olur

2 Ölçekli olması
Haritalardaki küçültme oranına ölçek denir

Bir başka ifade ile harita üzerindeki uzunlukların gerçek uzunluklara olan oranıdır

Yer şekillerinin biçimleri ve boyutları, oldukları gibi aktarılamadığı için, belli bir ölçek dahilinde küçültülmesi gereklidir

Ölçek iki şekilde gösterilir

a Kesir ölçek: Küçültme oranı kesirli sayılarla ifade edilen ve haritalarda en çok kullanılan ölçeklerdir

1/500, 1/5

000, 1/50

000, 1/500

000 gibi

Kesir ölçeklerde pay her zaman 1 dir

Paydada yer alan sayı ise, haritası çizilen alanın kaç defa küçültüldüğünü gösterir

b Çizik (Grafik) Ölçek: Eşit dilimlere ayrılmış bir çizgi üzerinde harita üzerindeki uzunlukların gerçek uzunluklara oranının gösterildiği ölçeklerdir

Herhangi bir yerin, kuşbakışı görünüşünün ölçeksiz ve kabataslak olarak bir düzleme aktarılmasına kroki denilmektedir

Harita ile kroki arasındaki fark, krokinin ölçeksiz, haritanın ise ölçekli olmasıdır

3

Bir düzleme aktarılmış olması
Dünya’nın kutuplardan basık, Ekvator’dan şişkin kendine has küresel bir şekli vardır

Dünya’nın küresel yüzeyi düzleme aktırılırken bazı güçlüklerle karşılaşılır

Bunun nedeni, küresel yüzeyin düzleme aktarılmasının geometrik açıdan imkânsız olmasıdır

Buna bağlı olarak haritalar çizilirken, kara ve denizlerin yerküre üzerindeki biçimleri ve genişlikleri tam olarak yansıtılamamakta ve boyutlarında gerçeğe uymayan bozulmalar olmaktadır

Haritalarda görülen ise, gerçeğin az ya da çok benzeridir

Alıntı

08-20-2012	#1
Prof. Dr. Sinsi	Haritalar Ve Özellikleri Hakkında Bilgi Haritalar ve Özellikleri Hakkında Bilgi Haritalar ve Özellikleri Harita: Yeryüzünün tamamının ya da bir bölümünün, kuşbakışı görünüşünün, belli bir ölçek dahilinde küçültülerek, bir düzlem üzerine aktarılmasıyla elde edilen çizime harita denir Bir çizimin harita özelliği taşıyabilmesi için gerekli olan koşullar şunlardır: 1 Kuşbakışı olarak çizilmiş olması Haritası çizilen alanın tam tepeden görünüşü kuşbakışı olarak adlandırılır Haritaların çiziminde tepeden görünüm sağlanamaz ise yeryüzü şekillerinin biçimlerinde, boyutlarında ve birbirlerine göre uzaklıklarında değişmeler olur 2 Ölçekli olması Haritalardaki küçültme oranına ölçek denir Bir başka ifade ile harita üzerindeki uzunlukların gerçek uzunluklara olan oranıdır Yer şekillerinin biçimleri ve boyutları, oldukları gibi aktarılamadığı için, belli bir ölçek dahilinde küçültülmesi gereklidir Ölçek iki şekilde gösterilir a Kesir ölçek: Küçültme oranı kesirli sayılarla ifade edilen ve haritalarda en çok kullanılan ölçeklerdir 1/500, 1/5000, 1/50000, 1/500000 gibi Kesir ölçeklerde pay her zaman 1 dir Paydada yer alan sayı ise, haritası çizilen alanın kaç defa küçültüldüğünü gösterir b Çizik (Grafik) Ölçek: Eşit dilimlere ayrılmış bir çizgi üzerinde harita üzerindeki uzunlukların gerçek uzunluklara oranının gösterildiği ölçeklerdir Herhangi bir yerin, kuşbakışı görünüşünün ölçeksiz ve kabataslak olarak bir düzleme aktarılmasına kroki denilmektedir Harita ile kroki arasındaki fark, krokinin ölçeksiz, haritanın ise ölçekli olmasıdır 3 Bir düzleme aktarılmış olması Dünya’nın kutuplardan basık, Ekvator’dan şişkin kendine has küresel bir şekli vardır Dünya’nın küresel yüzeyi düzleme aktırılırken bazı güçlüklerle karşılaşılır Bunun nedeni, küresel yüzeyin düzleme aktarılmasının geometrik açıdan imkânsız olmasıdır Buna bağlı olarak haritalar çizilirken, kara ve denizlerin yerküre üzerindeki biçimleri ve genişlikleri tam olarak yansıtılamamakta ve boyutlarında gerçeğe uymayan bozulmalar olmaktadır Haritalarda görülen ise, gerçeğin az ya da çok benzeridir Alıntı