08-20-2012
|
#1
|
Prof. Dr. Sinsi
|
Dünya Bitki Örtüsü Nasıldır
dünyadaki bitkiler - bitkilerin özellikleri - bitkilerin farklı özellikleri - bitkilerin benzer özellikleri
Dünya üzerindeki iklim tiplerine bağlı olarak bitki örtüsü ekvatordan kutuplara doğru:
1 Geniş yapraklı ormanlar
2 Savanlar
3 Kaktüs
4 Bozkır
5 Maki
6 Orman-çayır
7 İğne yapraklı ormanlar
8 Tayga ormanları
9 Tundra şeklinde sıralanır
Her bitkinin kendine has bir iklim özelliği vardır Başka bir ifadeyle benzer iklim şartlarında benzer bitki türleri görülür (kutup iklimi hariç)
Farklı bölgedeki iklimin benzerliği tabii bitki örtüsünün benzerliğini kanıtlar
Yer şekillerinin kısa mesafeler dâhilinde değişmesi bitki örtülerinin de kısa mesafeler dâhilinde değişmesini sağlar
Bitki örtüleri yeryüzüne dağılışlarında aralıksız kuşaklar oluşturmazlar
Enlem farkı arttıkça ve farklı enlemlerden oluştukça bitki örtüsü de çeşitlenir
Bitki örtüsü iklimin bir nedeni değil iklimin bir sonucudur
Yeryüzünde bitki örtüsünün dağılışını etkileyen faktörler
1-İklimin Etkisi
a)Yağış Faktörü:
Yağış bir yerdeki bitki yoğunluğunu yani bitkilerin ot, çalı veya ağaç olmasını ve bunların miktarının az ya da çok olmasını belirler
Her bitkinin istediği su miktarı farklıdır Yağışlı bölgelerde gür bitki toplulukları görülürken kurak bölgelerde bitki örtüsü seyrekleşir, çöllerde kurakçıl ve seyrek bazı otlara ve çalılara rastlanır
b)Sıcaklık faktörü:
Bitkilerin gelişebilmesi için belli bir sıcaklığın olması gerekir Sıcaklık bir yerdeki bitki türlerini belirler örneğin ağaçların iğne yada geniş yapraklı olmasını belirler Sıcak orta kuşakta her tür bitki yetişme alanı bulabilirken soğuk kutup bölgelerinde ve yükseklerde düşük sıcaklık şartları nedeniyle bir çok bitkiye rastlanmaz
2-Yer Şekillerinin Etkisi
Dağ sıraları ve dağların uzanışı bitki örtüsünün yayılışını etkiler Kıyıya paralel uzanan dağlar deniz etkisini iç kesimlere sokmadığı için iç kesimler bitki bakımından fakirleşirken, dağların denize bakan yamaçları daha zengin bitki örtüsüne sahip olur
Yükseklere çıkıldıkça sıcaklıklar azaldığı için bitki örtüsü türü ve yoğunluğu azalır Belli bir yükseltiden sonra artık bitki yetişmez
Eğimli yamaçlarda gür bitki örtüsü görülür çünkü düz alanlar insanlar tarafından işgal edilmiştir
Bakı bitki örtüsünün yayılışında en önemli faktörlerden birisidir Güneşe dönük yamaçlar uygun sıcaklık şartları sayesinde hem bitki türü hem de bitki yoğunluğu bakımından daha zengindir
3-Toprak Faktörü
Bitkiler kökleriyle toprakta tutunur ve gıdalarını topraktan alırlar Bu nedenle yeterli kalınlıkta toprak örtüsü olmayan yerlerde bitkilerde yaşayamaz
Toprağın yapısı; Toprağın yapısı, üzerinde yetişen bitki türünü belirleyebilir
Toprağın dokusu; Toprağın sık ya da gevşek oluşu bitki oluşumunu etkiler
4-Biyotik Faktörler
Tarih boyunca insanlar yaşam faaliyetleri nedeniyle çevrelerindeki bitki örtüsünü sürekli değiştirmişlerdir İnsanların bitki örtüsü üzerindeki etkileri daha çok olumsuz olmuştur
İnsanlar, çeşitli açılardan bitki örtüsü üzerinde etkili olmuştur
Olumsuz etkiler
Savaşlar, Tarım alanı açma, Yakacak ihtiyacı, Orman yangınları, Hayvan otlatma, Yol yapımı, Orman alanlarını imara açma, Sanayileşme
Olumlu Etkiler
Bitki türlerinin yayılması, Bitki türlerinin korunması, Bitki türlerinin geliştirilmesi, Çeşitli hayvan türleri bitkilerin farklı yörelere taşınması sayesinde bitki yayılışına etkide bulunur Bitkilerin tozlaşmasına katkıları vardır (Meyve bahçelerinde arı bulundurulması)
alıntı
|
|
|