Türkiyenin Konumu - Türkiyenin Fiziki Coğrafyası

**Prof. Dr. Sinsi** · 08-20-2012

Türkiye Fiziki coğrafyası konu anlatımı, Türkiyenin fiziki özellikleri, Türkiyenin konumu, Türkiyenin bitki örtüsü, Türkiyenin fiziki yapısı

Türkiye'nin Konumu:
Yurdumuz kuzey yarımkürede enlem değeri 36-42 derece olan kuzey paralelleri ile boylam değeri 26-45 derece olan doğu meridyenleri arasında eski dünya adı verilen kara kütlesinin ortasında yer alır

Türkiyenin 26-46 derece doğu meridyenleri arasında bulunması bu doğrultudaki uç noktaları arasında 19 derecelik boylam farkı oluşturur

Bu konum yurdumuzun doğusu ile batısı arasında 1 saat 16 dakikalık zaman farkı oluşturur

Türkiye, 1 132 m'lik ortalama yüksekliği ile oldukça yüksek bir ülkedir

Rusya Platformu ile Arabistan bloğu arasında sıkışarak yükselen Anadolu'nun kuzeyinde Karadeniz Dağları, güneyinde ise Toros Dağları uzanmaktadır

Oldukça engebeli bir yapıya sahip olan Türkiye'de ovaların kapladığı alanlar çok azdır

İç bölgelerdeki ovalar genellikle dağlar arasındaki tektonik depresyonlar arasında sıkışmışken, kıyı bölgelerinde ise delta ve kıyı ovası şeklinde görülmektedirler

İç Anadolu Bölgesi'ndeki platolar genellikle neojen kireç taşları ile kaplı iken, Doğu Anadolu'daki platolarımız ise Volkanik malzemelerden oluşmaktadır

Türkiye'de yer kabuğunu şekillendiren en önemli unsur akarsulardır

Diğer şekillendirici gücü oluşturan yer altı suları, dalga ve akıntılar, rüzgarlar ve buzullar ise dar sahalarda etkili olmaktadır

Yer altı sularının etkisiyle oluşmuş olan karstik şekillere çoğunlukla Akdeniz ve İç Anadolu bölgelerindeki kireç taşlarının yaygın olduğu sahalarda rastlanmaktadır

Dalga ve akıntılar ise kıyılarımızın şekillenmesinde rol oynamaktadırlar

Rüzgarlar sınırlı olarak Konya-Karapınar çevresinde etkili olmuşlardır

Buzulların aşındırma etkileri ise ülkemiz dağlarının yüksek kesimlerinde etkili olmuş ve olmaktadır

Ülkemizin bulunduğu sahada meydana gelen düşey ve yatay hareketler akarsu şebekesini de etkilemiştir

Türkiye'nin bulunduğu sahanın kubbeleşmesi ve çevre sahaların torbalaşarak çökmesi sonucu eski drenaj kanalları birçok yerde terkedilmiş ve merkezden çevredeki çukur alanlara (Karadeniz, Ege, Akdeniz, Hazar ve Mezopotamya) yönelen akarsulardan oluşan, ana çizgileri ile ışınsal karakter gösteren bir drenaj görüntüsü ortaya çıkmış, Doğu Anadolu bu suretle çevredeki ülkelerin su deposu haline gelmiştir

Kurulu veya yeni kurulan şebekenin, özellikle kenar dağlar üzerindeki kesimleri aralıklarla devam eden yükselmeler sırasında yer yer antesedant, yer yerde sürempoze olarak temele gömülmüş, bazı akarsular ise, Kuzey Anadolu fay zonu boyunca olduğu gibi ötelenmelere uğramıştır

Taban seviyesi ile aradaki seviye farkının artması çevredeki akarsuların daha hızla aşındırmasına ve gerilere doğru sokulmasına yol açmış ve bunun sonucunda meydana gelen bazı kapmalarla drenaj ana çizgileri ile bugünkü görünümünü kazanmıştır

08-20-2012	#1
Prof. Dr. Sinsi	Türkiyenin Konumu - Türkiyenin Fiziki Coğrafyası Türkiye Fiziki coğrafyası konu anlatımı, Türkiyenin fiziki özellikleri, Türkiyenin konumu, Türkiyenin bitki örtüsü, Türkiyenin fiziki yapısı Türkiye'nin Konumu: Yurdumuz kuzey yarımkürede enlem değeri 36-42 derece olan kuzey paralelleri ile boylam değeri 26-45 derece olan doğu meridyenleri arasında eski dünya adı verilen kara kütlesinin ortasında yer alır Türkiyenin 26-46 derece doğu meridyenleri arasında bulunması bu doğrultudaki uç noktaları arasında 19 derecelik boylam farkı oluşturur Bu konum yurdumuzun doğusu ile batısı arasında 1 saat 16 dakikalık zaman farkı oluşturur Türkiye, 1 132 m'lik ortalama yüksekliği ile oldukça yüksek bir ülkedir Rusya Platformu ile Arabistan bloğu arasında sıkışarak yükselen Anadolu'nun kuzeyinde Karadeniz Dağları, güneyinde ise Toros Dağları uzanmaktadır Oldukça engebeli bir yapıya sahip olan Türkiye'de ovaların kapladığı alanlar çok azdır İç bölgelerdeki ovalar genellikle dağlar arasındaki tektonik depresyonlar arasında sıkışmışken, kıyı bölgelerinde ise delta ve kıyı ovası şeklinde görülmektedirler İç Anadolu Bölgesi'ndeki platolar genellikle neojen kireç taşları ile kaplı iken, Doğu Anadolu'daki platolarımız ise Volkanik malzemelerden oluşmaktadır Türkiye'de yer kabuğunu şekillendiren en önemli unsur akarsulardır Diğer şekillendirici gücü oluşturan yer altı suları, dalga ve akıntılar, rüzgarlar ve buzullar ise dar sahalarda etkili olmaktadır Yer altı sularının etkisiyle oluşmuş olan karstik şekillere çoğunlukla Akdeniz ve İç Anadolu bölgelerindeki kireç taşlarının yaygın olduğu sahalarda rastlanmaktadır Dalga ve akıntılar ise kıyılarımızın şekillenmesinde rol oynamaktadırlar Rüzgarlar sınırlı olarak Konya-Karapınar çevresinde etkili olmuşlardır Buzulların aşındırma etkileri ise ülkemiz dağlarının yüksek kesimlerinde etkili olmuş ve olmaktadır Ülkemizin bulunduğu sahada meydana gelen düşey ve yatay hareketler akarsu şebekesini de etkilemiştir Türkiye'nin bulunduğu sahanın kubbeleşmesi ve çevre sahaların torbalaşarak çökmesi sonucu eski drenaj kanalları birçok yerde terkedilmiş ve merkezden çevredeki çukur alanlara (Karadeniz, Ege, Akdeniz, Hazar ve Mezopotamya) yönelen akarsulardan oluşan, ana çizgileri ile ışınsal karakter gösteren bir drenaj görüntüsü ortaya çıkmış, Doğu Anadolu bu suretle çevredeki ülkelerin su deposu haline gelmiştir Kurulu veya yeni kurulan şebekenin, özellikle kenar dağlar üzerindeki kesimleri aralıklarla devam eden yükselmeler sırasında yer yer antesedant, yer yerde sürempoze olarak temele gömülmüş, bazı akarsular ise, Kuzey Anadolu fay zonu boyunca olduğu gibi ötelenmelere uğramıştır Taban seviyesi ile aradaki seviye farkının artması çevredeki akarsuların daha hızla aşındırmasına ve gerilere doğru sokulmasına yol açmış ve bunun sonucunda meydana gelen bazı kapmalarla drenaj ana çizgileri ile bugünkü görünümünü kazanmıştır