Türkiyede Bölgelere Göre Nüfus Dağılımı

**Prof. Dr. Sinsi** · 08-20-2012

Bölgelerin nüfus oranı, Bölgelere göre nüfus dağılımı, bölgelerin nüfusu

Ege Bölgesi / Nüfus ve yerleşim

2008 sayımına göre bölgenin nüfusu 9,299,322 milyondur

Nüfus yoğunluğu km²’ye 96 kişidir

Bu Türkiye ortalamasına biraz üstündedir

En yoğun nüfuslu ikinci bölgedir

Kentsel nüfus daha fazladır (% 61)

%65 olan Türkiye ortalamasına yakındır

Nüfus kıyılarda, alüvyal ovalarda yoğunlaşmıştır

İç kesimlere gidildikçe yükseltinin artması ve iklimin setleşmesi nedeniyle nüfus yoğunluğu azalır

Buralarda da nüfus maden işletmelerinin çevresine ve ovalara toplanmıştır

Kıyıda Menteşe Yöresi de dağlık alan olması nedeniyle az nüfuslanmıştır

Nüfus artış hızı binde 16’dır

(Türkiye binde 18,3)

İç Anadolu Bölgesi / Nüfus ve yerleşim

Nüfus ve yerleşme [değiştir]İç Anadolu Bölgesi, 1997 nüfus sayımına göre yaklaşık 10,5 milyon kişilik nüfus büyüklüğüyle Marmara Bölgesi'nden sonra ikinci sırayı alır

Bu bölgenin nüfus yoğunluğu 64 kişi/km² dir

(1997 yılına göre, Türkiye'nin ortalama nüfus yoğunluğu 81 kişi/km²) İç nüfusu, bölgenin doğal koşulları¬nın etkisine bağlı olarak, daha çok komşu bölgelere yakın yerlerdeki dağ eteklerinde yoğunlaşır

Bunun nedeni, sözü edilen kesimlerin daha yağışlı olması ve su kaynaklarının bol olmasıdır

Bölgedeki ovaların aldığı yağışın az olması, nüfuslanma ve yerleşmeyi engellemiştir

Düz ovalık ke¬simde nüfus yoğunluğu dağ eteklerine göre azdır

Toplu köy niteliğindeki kırsal yerleşme birimleri ile kentler dağ etekleri boyunca dizilidir

Bölge nüfusu¬nun %62'si, nüfusu 10

000'den fazla olan ve kent sayılan yerleşme birimlerinde yaşamaktadır

Tarım alanları geniş olmasına karşın nüfusun %38,44'ü kırsal kesimde yaşar

Tarım alanlarının geniş olması, tarımsal nüfus yoğunluğunun düşük olmasına yol açar

Nüfusun dağılışı, yağış dağılışına benzerlik gösterir

Bölgede en fazla nüfuslanmış bölüm, Yukarı Sakarya'dır

Bu bölümün yoğun nüfuslanmasında, endüstri faaliyetleri ile Ankara'nın başkent olması önemli rol oynar

Konya ve Tuz Gölü civarları nüfus yoğunluğunun az olduğu yerlerdir

Akdeniz bölgesi nüfus ve yerleşimi

1990 nüfus sayımı sonuçlarına göre Akdeniz bölgesinde 8 milyona aşkın insan yaşamaktadır

Nüfus yoğunluğu km²’de 74 kişidir; bu da km²’de 73 olan Türkiye ortalamasına çok yakındır

Bölge nüfusunun %54’e yakın kısmı il ve ilçe merkezlerinde, %46'sı ise bucak merkezi ve köylerde yer alır

Karadeniz bölgesi nüfus dağılımı

Gerçek alanı olan 1651Km2 ile Türkiye topraklarının %18’ini kaplar

Alan bakımından 3

Büyüklükteki bölgemizdir

Bölge Doğu-Batı doğrultusunda 1400 km, Kuzey-Güney doğrultusunda 100-200km ile bir şeride benzer

Nüfusu 2000 sayımına göre 8

4 milyondur

Nüfus yoğunluğu Km2’ye 59 kişidir

Bu Türkiye ortalamasının altındadır

Nufusu en yüksek olan il 1

228

959 kişilik toplam nufusuyla(2007 sayımı) Samsun ilidir

Doğu anadolu bölgesi nüfus dağılımı

Türkiye'nin nüfus yoğunluğu en az olan bölgemizdir

Bunda bölgenin yüz ölçümünün büyük olması başlıca etkendir

2000 yılındaki nüfus sayımına göre bölgenin nüfusu 6 milyon 100 bin kişi civarındadır

Diğer bölgelere göçün fazla yaşandığı bölge olan Doğu Anadolu Bölgesinde kırsal nüfus kent nüfusundan fazladır

Güneydoğu Anadolu Bölgesinde Nüfus Dağılımı

Türkiye nüfûsunun % 11

5’i bölgede yaşamaktadır

1990 nüfus sayımına göre bölge nüfûsu yaklaşık 4

909

000 olup, km2ye yaklaşık 86 kişi düşer

Nüfus yoğunluğu Türkiye ortalamasından yüksektir

Bölge nüfusunun % 48’i kırsal kesimde, % 52’si ise on bin ve daha fazla nüfuslu şehirlerde yaşar

Yüzey şekilleri ile nüfus yoğunluğu arasındaki ilişki diğer bölgelerden biraz daha farklıdır

Meselâ engebeli olan Mardin-Midyat Eşiği çok kalabalıkken,Diyarbakır Havzasının orta kesimleri seyrek nüfusludur

Nüfûsun en yoğun olduğu kesim Gaziantep’tir

Marmara Bölgesi NÜFUS VE YERLEŞME
2000 Sayımına göre bölgenin nüfusu 17

3 Milyondur

Nüfus yoğunluğu Km2'ye 258 kişidir

Bu Türkiye ortalamasının çok üstündedir (Türkiye ortalaması 83 kişidir

) Kentsel nüfusu en fazla olan bölgemizdir

Halkın % 79'u kentlerde yaşar

Nüfusu çok fazla olduğu için diğer bölgelerden ürün alır

Nüfus Çatalca-Kocaeli yarımadasına yoğunlaşmıştır

İstanbul en kalabalık ilidir

İzmit, Adapazarı ve Bursa diğer büyük illeridir

Nüfus artış hızı %o 27'dir (Türkiye %o 18

34)

Nüfus ve nüfus yoğunluğunda 1

sıradadır

EGE BÖLGESİNDE Nüfus ve Yerleşme

Bölge, 1997 nüfus sayımına göre, 8,3 milyon nüfusa sahiptir

Nüfus yoğunluğu km2 ye 89 kişidir

Bölgenin nüfus yoğunluğu sürekli artmaktadır

Bu artmada, bölgenin sürekli göç alması etkili olur

şehirlerde yaşayan nüfus miktarı kırsal kesimde yaşayan nüfustan fazladır

içbatı Anadolu Eşiği ile Menteşe Yöresi bölgede nüfus yoğunluğunun en az olduğu yerlerdir

Ancak yaz mevsiminde turizme bağlı olarak kıyı kesiminde nüfus yoğunluğu artar

Ege Bölgesi kapladığı alan bakımından Türkiye’nin %10 unu geçmediği halde memleket nüfusunun %14 ünü kaplamaktadır

Bütününde bölge içinde yer alan 5 il ile kısmen yer alan 5 ilin bölgeye giren ilçelerinde (84

046 km2 )

2000 yılında yapılan nüfus sayımına göre nüfusu yaklaşık 9

000

000’dur

Ege Bölgesi’nin 5

2 milyondan fazlası 3

000 den az nüfuslu yerlerde yaşar; buna göre de Ege Bölgesi’nde kır nüfus yoğunluğu km2 ye 54 kişi olur

3

000 den fazla kasaba ve şehirlerde ise 160’dır

Buralarda yaşayanlar bölge nüfusunun % 45 ini oluştururlar

10

000’den fazla nüfusu olan 38 şehirde yaşayanlar bölge nüfusunun %32 sini oluşturur

Cumhuriyet döneminde Ege Bölgesinde nüfus ile birlikte şehir sayısı da artmıştır : 1927 sayımında bölgedeki şehirlerin sayısı 14, toplam nüfus 371

000 idi

Şimdi ise bu sayı çok fazla artmıştır

08-20-2012	#1
Prof. Dr. Sinsi	Türkiyede Bölgelere Göre Nüfus Dağılımı Bölgelerin nüfus oranı, Bölgelere göre nüfus dağılımı, bölgelerin nüfusu Ege Bölgesi / Nüfus ve yerleşim 2008 sayımına göre bölgenin nüfusu 9,299,322 milyondur Nüfus yoğunluğu km²’ye 96 kişidir Bu Türkiye ortalamasına biraz üstündedir En yoğun nüfuslu ikinci bölgedir Kentsel nüfus daha fazladır (% 61) %65 olan Türkiye ortalamasına yakındır Nüfus kıyılarda, alüvyal ovalarda yoğunlaşmıştır İç kesimlere gidildikçe yükseltinin artması ve iklimin setleşmesi nedeniyle nüfus yoğunluğu azalır Buralarda da nüfus maden işletmelerinin çevresine ve ovalara toplanmıştır Kıyıda Menteşe Yöresi de dağlık alan olması nedeniyle az nüfuslanmıştır Nüfus artış hızı binde 16’dır (Türkiye binde 18,3) İç Anadolu Bölgesi / Nüfus ve yerleşim Nüfus ve yerleşme [değiştir]İç Anadolu Bölgesi, 1997 nüfus sayımına göre yaklaşık 10,5 milyon kişilik nüfus büyüklüğüyle Marmara Bölgesi'nden sonra ikinci sırayı alır Bu bölgenin nüfus yoğunluğu 64 kişi/km² dir (1997 yılına göre, Türkiye'nin ortalama nüfus yoğunluğu 81 kişi/km²) İç nüfusu, bölgenin doğal koşulları¬nın etkisine bağlı olarak, daha çok komşu bölgelere yakın yerlerdeki dağ eteklerinde yoğunlaşır Bunun nedeni, sözü edilen kesimlerin daha yağışlı olması ve su kaynaklarının bol olmasıdır Bölgedeki ovaların aldığı yağışın az olması, nüfuslanma ve yerleşmeyi engellemiştir Düz ovalık ke¬simde nüfus yoğunluğu dağ eteklerine göre azdır Toplu köy niteliğindeki kırsal yerleşme birimleri ile kentler dağ etekleri boyunca dizilidir Bölge nüfusu¬nun %62'si, nüfusu 10000'den fazla olan ve kent sayılan yerleşme birimlerinde yaşamaktadır Tarım alanları geniş olmasına karşın nüfusun %38,44'ü kırsal kesimde yaşar Tarım alanlarının geniş olması, tarımsal nüfus yoğunluğunun düşük olmasına yol açar Nüfusun dağılışı, yağış dağılışına benzerlik gösterir Bölgede en fazla nüfuslanmış bölüm, Yukarı Sakarya'dır Bu bölümün yoğun nüfuslanmasında, endüstri faaliyetleri ile Ankara'nın başkent olması önemli rol oynar Konya ve Tuz Gölü civarları nüfus yoğunluğunun az olduğu yerlerdir Akdeniz bölgesi nüfus ve yerleşimi 1990 nüfus sayımı sonuçlarına göre Akdeniz bölgesinde 8 milyona aşkın insan yaşamaktadır Nüfus yoğunluğu km²’de 74 kişidir; bu da km²’de 73 olan Türkiye ortalamasına çok yakındır Bölge nüfusunun %54’e yakın kısmı il ve ilçe merkezlerinde, %46'sı ise bucak merkezi ve köylerde yer alır Karadeniz bölgesi nüfus dağılımı Gerçek alanı olan 1651Km2 ile Türkiye topraklarının %18’ini kaplar Alan bakımından 3 Büyüklükteki bölgemizdir Bölge Doğu-Batı doğrultusunda 1400 km, Kuzey-Güney doğrultusunda 100-200km ile bir şeride benzer Nüfusu 2000 sayımına göre 84 milyondur Nüfus yoğunluğu Km2’ye 59 kişidir Bu Türkiye ortalamasının altındadır Nufusu en yüksek olan il 1228959 kişilik toplam nufusuyla(2007 sayımı) Samsun ilidir Doğu anadolu bölgesi nüfus dağılımı Türkiye'nin nüfus yoğunluğu en az olan bölgemizdir Bunda bölgenin yüz ölçümünün büyük olması başlıca etkendir 2000 yılındaki nüfus sayımına göre bölgenin nüfusu 6 milyon 100 bin kişi civarındadır Diğer bölgelere göçün fazla yaşandığı bölge olan Doğu Anadolu Bölgesinde kırsal nüfus kent nüfusundan fazladır Güneydoğu Anadolu Bölgesinde Nüfus Dağılımı Türkiye nüfûsunun % 115’i bölgede yaşamaktadır 1990 nüfus sayımına göre bölge nüfûsu yaklaşık 4909000 olup, km2ye yaklaşık 86 kişi düşer Nüfus yoğunluğu Türkiye ortalamasından yüksektir Bölge nüfusunun % 48’i kırsal kesimde, % 52’si ise on bin ve daha fazla nüfuslu şehirlerde yaşar Yüzey şekilleri ile nüfus yoğunluğu arasındaki ilişki diğer bölgelerden biraz daha farklıdır Meselâ engebeli olan Mardin-Midyat Eşiği çok kalabalıkken,Diyarbakır Havzasının orta kesimleri seyrek nüfusludurNüfûsun en yoğun olduğu kesim Gaziantep’tir Marmara Bölgesi NÜFUS VE YERLEŞME 2000 Sayımına göre bölgenin nüfusu 173 Milyondur Nüfus yoğunluğu Km2'ye 258 kişidir Bu Türkiye ortalamasının çok üstündedir (Türkiye ortalaması 83 kişidir) Kentsel nüfusu en fazla olan bölgemizdir Halkın % 79'u kentlerde yaşar Nüfusu çok fazla olduğu için diğer bölgelerden ürün alır Nüfus Çatalca-Kocaeli yarımadasına yoğunlaşmıştır İstanbul en kalabalık ilidir İzmit, Adapazarı ve Bursa diğer büyük illeridir Nüfus artış hızı %o 27'dir (Türkiye %o 1834) Nüfus ve nüfus yoğunluğunda 1 sıradadır EGE BÖLGESİNDE Nüfus ve Yerleşme Bölge, 1997 nüfus sayımına göre, 8,3 milyon nüfusa sahiptir Nüfus yoğunluğu km2 ye 89 kişidir Bölgenin nüfus yoğunluğu sürekli artmaktadır Bu artmada, bölgenin sürekli göç alması etkili olur şehirlerde yaşayan nüfus miktarı kırsal kesimde yaşayan nüfustan fazladır içbatı Anadolu Eşiği ile Menteşe Yöresi bölgede nüfus yoğunluğunun en az olduğu yerlerdir Ancak yaz mevsiminde turizme bağlı olarak kıyı kesiminde nüfus yoğunluğu artar Ege Bölgesi kapladığı alan bakımından Türkiye’nin %10 unu geçmediği halde memleket nüfusunun %14 ünü kaplamaktadır Bütününde bölge içinde yer alan 5 il ile kısmen yer alan 5 ilin bölgeye giren ilçelerinde (84046 km2 ) 2000 yılında yapılan nüfus sayımına göre nüfusu yaklaşık 9000000’durEge Bölgesi’nin 52 milyondan fazlası 3000 den az nüfuslu yerlerde yaşar; buna göre de Ege Bölgesi’nde kır nüfus yoğunluğu km2 ye 54 kişi olur3000 den fazla kasaba ve şehirlerde ise 160’dırBuralarda yaşayanlar bölge nüfusunun % 45 ini oluştururlar10000’den fazla nüfusu olan 38 şehirde yaşayanlar bölge nüfusunun %32 sini oluşturur Cumhuriyet döneminde Ege Bölgesinde nüfus ile birlikte şehir sayısı da artmıştır : 1927 sayımında bölgedeki şehirlerin sayısı 14, toplam nüfus 371000 idi Şimdi ise bu sayı çok fazla artmıştır