Türkiye'de Bölgelere Göre Yetişen Tarım Ürünleri

**Prof. Dr. Sinsi** · 08-20-2012

Doğu Anadolu Bölgesi

Tütün : Muş, Bitlis ve Malatya’da ekimi yapılır

Tahıllar : Buğday Malatya, Elazığ, Erzurum-Pasinler ve Horasan ovalarında yetiştirilir

Buğdaya göre daha az sıcaklık isteyen arpa ise Kuzeydoğu Anadolu platolarında yetiştirilir

Şekerpancarı : Sulanabilen tarım alanlarında yetiştirilir

Sebze : Lahana ve patates Erzurum-Pasinler ve Horasan ovalarında yetiştirilir

Meyve : Kayısı yoğun olarak Malatya’da sulanabilen alanlarda, özellikle Fırat ve Tohma kıyılarında yetiştirilir

Ayrıca Malatya, Elazığ ve Erzincan’da dut üretimi yapılır

Akarsu boylarında elma bahçeleri bulunur

ÜRÜNLER:

* arpa
* buğday
* çavdar
* tütün
* şeker pancarı
* pamuk
* üzüm
* kayısı
* patates
* lahana
* kavun
* karpuz
* dut
* elma
* tahıl
* baklagil
* darı
İç Anadolu Bölgesi

* Tahıl (özellikle buğday,arpa, çavdar, yulaf)
* Şeker Pancarı
* Elma
* Armut
* Sebze (baklagiller – fasulye, nohut, mercimek, bakla)
* Ayçiçeği
* Badem
* Patates

İç Anadolu Bölgesi, Anadolu’nun orta kısmında yer alan Türkiye’nin yedi coğrafi bölgesinden biridir

Bu konumu sebe*biyle bu bölgeye “Orta Anadolu” da denir

İç Anadolu Bölgesi’nin yüz ölçümü 151

000 km² olup bu alan Türkiye topraklarının %21′ini kaplar

Doğu Anadolu’dan sonra ikinci büyük bölgemizdir

Güneydoğu Anadolu Bölgesi dışında diğer bölgelerin hepsiyle komşudur

Aynı zamanda Türkiye’de “tahıl ambarı” olarak da anımsanır

Ege Bölgesi

Tüm kıyı ovalarında ekimi yapılan ve yurt dışına ihraç edilen tütün en çok Bakırçay Ovası’nda yetiştirilir

Zeytin : Akdeniz ikliminin tanıtıcı kültür bitkisi olan zeytin en çok Ege Bölgesi’nde yetiştirilir

Türkiye üretiminin % 48’ini Ege Bölgesi sağlar

Edremit – Ayvalık Yöresi başta olmak üzere tüm kıyı kesiminde ve yer yer 100 km içerilere kadar zeytin yetiştirilir

Üzüm : Türkiye’de üzüm üretiminin % 40’ını sağlayan bölge 1

sırada yer alır

Kurutularak ihraç edilen çekirdeksiz üzümün tamamını Ege Bölgesi üretir

Başta Gediz Ovası olmak üzere Büyük ve Küçük Menderes ovalarında yetiştirilir

İncir : Kış ılıklığı isteyen ve Akdeniz iklimine uyumlu olan incirin %82’si bu bölgede yetiştirilir

Büyük Menderes, Küçük Menderes ve Gediz ovalarında incir üretimi yoğunlaşır

Kurutularak yurt dışına ihraç edilen incirin en çok yetiştirildiği yer ise Aydın’dır

Pamuk : Akdeniz iklimine uyumlu olduğundan kıyı ovalarında ekimi yapılır

Büyük Menderes ve Gediz ovalarında üretimi yoğunlaşır

Türkiye üretiminin % 42’sini sağlayan Ege Bölgesi üretimde ilk sırayı alır

Turunçgiller : Akdeniz iklimine uyumlu olan ve kış ılıklığı isteyen turunçgil üretimi, İzmir’in güneyindeki kıyı ovalarında yapılrı

Türkiye üretiminin %10’unu sağlayan bölge, Akdeniz Bölgesi’nden sonra 2

sırayı alır

Pirinç : Çöküntü ovalarında ekimi yoğunlaşır

Sebze : Bölgenin sebze üretiminde önemli bir yeri vardır

Domates, biber, patlıcan, patates, salata, kereviz, pırasa, başlıcalarıdır

Meyve : Bölge kendine özgü meyve üretimi ile diğer bölgelerden ayrılır

İncir, turunçgil ve üzümün yanı sıra elma ve kiraz üretimi de önem taşır

Karadeniz Bölgesi

* MISIR
* ÇELTİK (PİRİNÇ)
* TÜTÜN
* ÇAY
* AYÇİÇEĞİ
* FINDIK
* TURUNÇGİLLER (Narenciye) (Portakal , mandalina, limon , greyfurt ve turunç)
* PATATES
* SOĞAN-SARMISAK

Mısır : Kıyı kesiminde buğdayın yerini almıştır

Halkın temel besin maddesidir

Bölge mısır üretiminde 1

sırada yer alır

Ancak üretilen mısırın tümü bölge içinde tüketildiğinden ticari değeri yoktur

Tütün : Karadeniz Bölgesi, üretimde Ege Bölgesi’nden sonra 2

sırada yer alır

Bafra Ovası (Samsun) en yoğun ekim yapılan alandır

Ayrıca Tokat, Amasya, Düzce Ovası (Bolu) ve Rize Yöresi’nde yetiştirilir

Fındık : Kış ılıklığına gereksinim duyan fındık Karadeniz iklimine en uyumlu üründür

Türkiye üretiminin %84’ü Karadeniz Bölgesi tarafından karşılanır

Bütün Karadeniz kıyılarında, yer yer iç kesimlerde yetişmesine karşın, en yoğun olarak Ordu ve Giresun’da üretilir

Çay : Muson iklimine uyumlu bir tarım ürünüdür

Bol nem ve kış ılıklığına gereksinim duyar

Trabzon – Rize arasında Doğu Karadeniz kıyılarında, denize dönük yamaçlarda yetiştirilir

Ülke üretiminin tamamını Karadeniz Bölgesi karşılar

Pirinç : Bol suya gereksinim duyar

Akarsu vadi tabanlarında ekimi yapılır

Tosya, Boyabat, Çarşamba ovaları başlıca ekim alanlarıdır

Şekerpancarı : Bol yağışlı olan Doğu Karadeniz kıyıları dışında tüm bölgede yetişme koşulları vardır

Ekim alanları Kastamonu, Çorum, Tokat, Amasya illerinde geniştir

Keten-kenevir : Nemli iklim bitkisi olan keten Batı Karadeniz Bölümü’nde Kastamonu ve Sinop’ta yetiştirilir

Kenevir ise uyuşturucu özelliği nedeniyle devlet kontrolünde üretilir

Meyve : Amasya’da elma, Kastamonu’da erik, Rize’de turunçgiller, Orta Karadeniz’de üzüm, Batı Karadeniz’de kestane tarımı yaygındır

08-20-2012	#2
Prof. Dr. Sinsi	Türkiye'de Bölgelere Göre Yetişen Tarım Ürünleri Doğu Anadolu Bölgesi Tütün : Muş, Bitlis ve Malatya’da ekimi yapılır Tahıllar : Buğday Malatya, Elazığ, Erzurum-Pasinler ve Horasan ovalarında yetiştirilir Buğdaya göre daha az sıcaklık isteyen arpa ise Kuzeydoğu Anadolu platolarında yetiştirilir Şekerpancarı : Sulanabilen tarım alanlarında yetiştirilir Sebze : Lahana ve patates Erzurum-Pasinler ve Horasan ovalarında yetiştirilir Meyve : Kayısı yoğun olarak Malatya’da sulanabilen alanlarda, özellikle Fırat ve Tohma kıyılarında yetiştirilir Ayrıca Malatya, Elazığ ve Erzincan’da dut üretimi yapılır Akarsu boylarında elma bahçeleri bulunur ÜRÜNLER: * arpa * buğday * çavdar * tütün * şeker pancarı * pamuk * üzüm * kayısı * patates * lahana * kavun * karpuz * dut * elma * tahıl * baklagil * darı İç Anadolu Bölgesi * Tahıl (özellikle buğday,arpa, çavdar, yulaf) * Şeker Pancarı * Elma * Armut * Sebze (baklagiller – fasulye, nohut, mercimek, bakla) * Ayçiçeği * Badem * Patates İç Anadolu Bölgesi, Anadolu’nun orta kısmında yer alan Türkiye’nin yedi coğrafi bölgesinden biridir Bu konumu sebebiyle bu bölgeye “Orta Anadolu” da denir İç Anadolu Bölgesi’nin yüz ölçümü 151000 km² olup bu alan Türkiye topraklarının %21′ini kaplar Doğu Anadolu’dan sonra ikinci büyük bölgemizdir Güneydoğu Anadolu Bölgesi dışında diğer bölgelerin hepsiyle komşudur Aynı zamanda Türkiye’de “tahıl ambarı” olarak da anımsanır Ege Bölgesi* Tüm kıyı ovalarında ekimi yapılan ve yurt dışına ihraç edilen tütün en çok Bakırçay Ovası’nda yetiştirilir Zeytin : Akdeniz ikliminin tanıtıcı kültür bitkisi olan zeytin en çok Ege Bölgesi’nde yetiştirilir Türkiye üretiminin % 48’ini Ege Bölgesi sağlar Edremit – Ayvalık Yöresi başta olmak üzere tüm kıyı kesiminde ve yer yer 100 km içerilere kadar zeytin yetiştirilir Üzüm : Türkiye’de üzüm üretiminin % 40’ını sağlayan bölge 1 sırada yer alır Kurutularak ihraç edilen çekirdeksiz üzümün tamamını Ege Bölgesi üretir Başta Gediz Ovası olmak üzere Büyük ve Küçük Menderes ovalarında yetiştirilir İncir : Kış ılıklığı isteyen ve Akdeniz iklimine uyumlu olan incirin %82’si bu bölgede yetiştirilir Büyük Menderes, Küçük Menderes ve Gediz ovalarında incir üretimi yoğunlaşır Kurutularak yurt dışına ihraç edilen incirin en çok yetiştirildiği yer ise Aydın’dır Pamuk : Akdeniz iklimine uyumlu olduğundan kıyı ovalarında ekimi yapılır Büyük Menderes ve Gediz ovalarında üretimi yoğunlaşır Türkiye üretiminin % 42’sini sağlayan Ege Bölgesi üretimde ilk sırayı alır Turunçgiller : Akdeniz iklimine uyumlu olan ve kış ılıklığı isteyen turunçgil üretimi, İzmir’in güneyindeki kıyı ovalarında yapılrı Türkiye üretiminin %10’unu sağlayan bölge, Akdeniz Bölgesi’nden sonra 2 sırayı alır Pirinç : Çöküntü ovalarında ekimi yoğunlaşır Sebze : Bölgenin sebze üretiminde önemli bir yeri vardır Domates, biber, patlıcan, patates, salata, kereviz, pırasa, başlıcalarıdır Meyve : Bölge kendine özgü meyve üretimi ile diğer bölgelerden ayrılır İncir, turunçgil ve üzümün yanı sıra elma ve kiraz üretimi de önem taşır Karadeniz Bölgesi * MISIR * ÇELTİK (PİRİNÇ) * TÜTÜN * ÇAY * AYÇİÇEĞİ * FINDIK * TURUNÇGİLLER (Narenciye) (Portakal , mandalina, limon , greyfurt ve turunç) * PATATES * SOĞAN-SARMISAK Mısır : Kıyı kesiminde buğdayın yerini almıştır Halkın temel besin maddesidir Bölge mısır üretiminde 1 sırada yer alır Ancak üretilen mısırın tümü bölge içinde tüketildiğinden ticari değeri yoktur Tütün : Karadeniz Bölgesi, üretimde Ege Bölgesi’nden sonra 2 sırada yer alır Bafra Ovası (Samsun) en yoğun ekim yapılan alandır Ayrıca Tokat, Amasya, Düzce Ovası (Bolu) ve Rize Yöresi’nde yetiştirilir Fındık : Kış ılıklığına gereksinim duyan fındık Karadeniz iklimine en uyumlu üründür Türkiye üretiminin %84’ü Karadeniz Bölgesi tarafından karşılanır Bütün Karadeniz kıyılarında, yer yer iç kesimlerde yetişmesine karşın, en yoğun olarak Ordu ve Giresun’da üretilir Çay : Muson iklimine uyumlu bir tarım ürünüdür Bol nem ve kış ılıklığına gereksinim duyar Trabzon – Rize arasında Doğu Karadeniz kıyılarında, denize dönük yamaçlarda yetiştirilir Ülke üretiminin tamamını Karadeniz Bölgesi karşılar Pirinç : Bol suya gereksinim duyar Akarsu vadi tabanlarında ekimi yapılır Tosya, Boyabat, Çarşamba ovaları başlıca ekim alanlarıdır Şekerpancarı : Bol yağışlı olan Doğu Karadeniz kıyıları dışında tüm bölgede yetişme koşulları vardır Ekim alanları Kastamonu, Çorum, Tokat, Amasya illerinde geniştir Keten-kenevir : Nemli iklim bitkisi olan keten Batı Karadeniz Bölümü’nde Kastamonu ve Sinop’ta yetiştirilir Kenevir ise uyuşturucu özelliği nedeniyle devlet kontrolünde üretilir Meyve : Amasya’da elma, Kastamonu’da erik, Rize’de turunçgiller, Orta Karadeniz’de üzüm, Batı Karadeniz’de kestane tarımı yaygındır