Türk Toplumu - Türk Toplumunda Ailenin Önemi

**Prof. Dr. Sinsi** · 08-20-2012

Türk Toplumunda Ailenin Önemi

Aile, toplumun en küçük birimi olarak kabul edilir

Aile denince genellikle bir evde oturan anne ve baba ile, varsa onların evlenmemiş çocukları anlaşılır

Bu tip aileye "çekirdek aile" denir

Çekirdek ailedeki çocukların evlenmesiyle de yeni bir çekirdek aile ortaya çıkar

Ama aile sözcüğünün bundan daha geniş anlamı da vardır

Daha çok sayıda akrabadan oluşan birimi, hatta bir soyu ya da sülaleyi tanımlamak için de aile sözcüğü kullanılır

"Aile" sözcüğü günlük dilde çok değişik grupları tanımlamak için de kullanılır

Örneğin "Hasan iyi bir aileydi" dendiğinde, Hasan'ın sorumlu bir baba ve koca olduğu anlaşılır

Oysa birisi "Benim ailem Adana'dan gelmiş" dediği zaman, annesiyle babasının, hatta belki de dedelerinin Adana'da yaşamış olduğunu belirtir

Bir başkası "Bu bir aile toplantısıdır" dediğinde, o toplantıda yalnızca akrabaların bulunacağı anlaşılır

Bunlar amcalar, dayılar, teyzeler, halalar, yeğenler ve evlilik bağıyla aileye katılmış kişilerdir

Bütün bunlar bize, "aile" kavramının her zaman evliliğe ya da ortak atalara dayalı ilişkileri kapsadığını göstermektedir

Eski Türk toplumlarında aile büyük önem taşırdı

Tekeşli evlilik temeline dayanan ailelerde kadın ile erkek arasında eşitlik vardı

Türklerin İslam dinini benimsemesinden sonra, ailenin yapısı bu dinin etkisiyle değişti

Bu ailede erkek, mutlak egemenlik ve dört kadınla evlenebilme hakkı kazandı

Bu gelenek Cumhuriyet dönemine kadar sürdü

1926'da kabul edilen Türk Medeni Kanunu, çokeşliliğe son verip tekeşli evliliğe dayanan aile yapısını yasalaştırdı

Türkiye'nin kırsal kesimlerinde geleneksel geniş aile tipi yaygındır

Bununla birlikte, özellikle içgöçler ve kentleşme nedeniyle geniş aileler parçalanarak yerlerini çekirdek ailelere bırakmaktadır

Türk tarihindeki mevcut bütün Anayasa benzeri kurallar dizisinde aile toplumumuzun temeli olarak vurgulanmıştır

Türkiye’de aile yapısındaki çağdaş değişmenin gerçek hukuksal temelleri, Atatürk devrimleri ve özellikle de Medeni Kanunun 1926 yılında kabul edilmesi ile başlamıştır

Aile’nin Fonksiyonları:
1

Neslin Devamını Sağlamak: Yetişkin iki kişinin birlikte yaşamasını gerektirir

Sağlıklı bir kuşak yetiştirmek için aile birliğinin korunması da büyük önem taşır

2

Üyelerin Ekonomik İhtiyaçlarını Karşılamak: Karı-kocanın işbirliğini gerçekleştirir,
3

Çocukların Sosyalleşmesini Sağlamak: Aile çocukların topluma hazırlanmasını sağlayan birincil gruptur

Onlara içinde yaşadıkları toplumun inançlarını, değer yargılarını, gelenek ve göreneklerini, görgü kurallarını öğretir

Kişiliklerinin gelişmesi için ortam hazırlarlar

4

Üyelerin Duygusal İhtiyaçlarım Karşılamak: Bunu; içten sevgi ve saygıya dayanan ilişkiler sağlar

Küçük büyük, herkesin duygusal yönden sağlıklı olması hem kendisi, hem ailesi, hem de toplum için son derece önemlidir

Ailenin Özellikleri
Aile birçok yönleriyle diğer sosyal yapılarından farklı, kendine özgü bir takım özellikleri bulunan bir sosyal örgüttür

Bu Aile özellikleri şunlardır:

* Aile Evrenseldir

Aile bütün sosyal ilişkiler içinde en fazla evrensellik özelliği göstermektedir

Her toplumda görüldüğü gibi hayvanlar aleminde de vardır, her insan bir aileye mensuptur ve o ailenin sorumluluklarını taşıyan bir üyesidir

* Aile Duygusal Bir Temele Dayanır

Nesli devam ettirme arzusu, annelik, arkadaşlık, ebeveynlik duygularını romantik sevgiden, ırk gururuna, eşlerin şefkat duygularından ailenin ekonomik güvenliğine, kişisel ihtiraslarından neslin devamlılığı duygusuna kadar yükselen ve toplumsal ilişkiler sonucu beliren birbirine ikincil duygularla kuvvetlendirilmektedir

* Aile Şekillendirme Özelliğine Sahiptir

Çocuğun kişilik yapısı aile içinde gelişir

Aile üyeleri bireyin hem organik hem de zihinsel alışkanlıklar kazanmasını sağlar

Bireydeki sosyalleşme olayı içinde gerçekleştiğinden ve ailenin çocuk üzerindeki kişilik gelişmesinin bir parçası olduğundan hayat boyu yetişkinde iz bırakacaktır

* Ailenin Kapsamı Sınırlıdır

Aile sınırlı bir büyüklüğe sahiptir

Şekillenmiş sosyal yapıların en küçüğüdür Bu özellik kent tipi aile için daha çok geçerlidir

* Aile Sosyal Yapıda Çekirdek Özelliği Taşır

İlkel ve – baba otoritesinin olduğu toplumlarda bütün sosyal yapı aile ünitelerinden meydana gelmiştir

Karmaşık modern toplumlarda aile bu özelliğini kaybetmekle beraber yer yer sosyal sınıflar içinde aile birliğinin çekirdektik özelliğini devam ettirme eğilimi de görülmektedir

* Aile Üyelerinin Sorumlulukları Vardır

Ailenin üyelerinden beklediği görev yaşam boyu devam etmektedir

Aile erkeği ve özellikle daha çok kadını, kendinden çok başkaları için güç görevler yapmaya ve ağır sorumluluklar yüklenmeye zorlar

Ailenin duygusal temele dayalı olması karşı olan sorumlulukları artırı

Yukarıda açıklanan aile ve aile fertleri arasında varolması gereken ilişkiler, Türk toplumunda özel bir öneme sahiptir ve yıllardır çağdaş toplumun zorlamalarına rağmen sürdürülmektedir

Bunlar sayesinde de Türk toplumu, yabancı asimilasyon tehlikelerine karşı kendisini koruyabilmekte ve ulus olma özelliğini koruyabilmektedir

08-20-2012	#1
Prof. Dr. Sinsi	Türk Toplumu - Türk Toplumunda Ailenin Önemi Türk Toplumunda Ailenin Önemi Aile, toplumun en küçük birimi olarak kabul edilir Aile denince genellikle bir evde oturan anne ve baba ile, varsa onların evlenmemiş çocukları anlaşılır Bu tip aileye "çekirdek aile" denir Çekirdek ailedeki çocukların evlenmesiyle de yeni bir çekirdek aile ortaya çıkar Ama aile sözcüğünün bundan daha geniş anlamı da vardır Daha çok sayıda akrabadan oluşan birimi, hatta bir soyu ya da sülaleyi tanımlamak için de aile sözcüğü kullanılır "Aile" sözcüğü günlük dilde çok değişik grupları tanımlamak için de kullanılır Örneğin "Hasan iyi bir aileydi" dendiğinde, Hasan'ın sorumlu bir baba ve koca olduğu anlaşılır Oysa birisi "Benim ailem Adana'dan gelmiş" dediği zaman, annesiyle babasının, hatta belki de dedelerinin Adana'da yaşamış olduğunu belirtir Bir başkası "Bu bir aile toplantısıdır" dediğinde, o toplantıda yalnızca akrabaların bulunacağı anlaşılır Bunlar amcalar, dayılar, teyzeler, halalar, yeğenler ve evlilik bağıyla aileye katılmış kişilerdir Bütün bunlar bize, "aile" kavramının her zaman evliliğe ya da ortak atalara dayalı ilişkileri kapsadığını göstermektedir Eski Türk toplumlarında aile büyük önem taşırdı Tekeşli evlilik temeline dayanan ailelerde kadın ile erkek arasında eşitlik vardı Türklerin İslam dinini benimsemesinden sonra, ailenin yapısı bu dinin etkisiyle değişti Bu ailede erkek, mutlak egemenlik ve dört kadınla evlenebilme hakkı kazandı Bu gelenek Cumhuriyet dönemine kadar sürdü 1926'da kabul edilen Türk Medeni Kanunu, çokeşliliğe son verip tekeşli evliliğe dayanan aile yapısını yasalaştırdı Türkiye'nin kırsal kesimlerinde geleneksel geniş aile tipi yaygındır Bununla birlikte, özellikle içgöçler ve kentleşme nedeniyle geniş aileler parçalanarak yerlerini çekirdek ailelere bırakmaktadır Türk tarihindeki mevcut bütün Anayasa benzeri kurallar dizisinde aile toplumumuzun temeli olarak vurgulanmıştır Türkiye’de aile yapısındaki çağdaş değişmenin gerçek hukuksal temelleri, Atatürk devrimleri ve özellikle de Medeni Kanunun 1926 yılında kabul edilmesi ile başlamıştır Aile’nin Fonksiyonları: 1 Neslin Devamını Sağlamak: Yetişkin iki kişinin birlikte yaşamasını gerektirir Sağlıklı bir kuşak yetiştirmek için aile birliğinin korunması da büyük önem taşır 2 Üyelerin Ekonomik İhtiyaçlarını Karşılamak: Karı-kocanın işbirliğini gerçekleştirir, 3 Çocukların Sosyalleşmesini Sağlamak: Aile çocukların topluma hazırlanmasını sağlayan birincil gruptur Onlara içinde yaşadıkları toplumun inançlarını, değer yargılarını, gelenek ve göreneklerini, görgü kurallarını öğretir Kişiliklerinin gelişmesi için ortam hazırlarlar 4 Üyelerin Duygusal İhtiyaçlarım Karşılamak: Bunu; içten sevgi ve saygıya dayanan ilişkiler sağlar Küçük büyük, herkesin duygusal yönden sağlıklı olması hem kendisi, hem ailesi, hem de toplum için son derece önemlidir Ailenin Özellikleri Aile birçok yönleriyle diğer sosyal yapılarından farklı, kendine özgü bir takım özellikleri bulunan bir sosyal örgüttür Bu Aile özellikleri şunlardır: * Aile Evrenseldir Aile bütün sosyal ilişkiler içinde en fazla evrensellik özelliği göstermektedir Her toplumda görüldüğü gibi hayvanlar aleminde de vardır, her insan bir aileye mensuptur ve o ailenin sorumluluklarını taşıyan bir üyesidir * Aile Duygusal Bir Temele Dayanır Nesli devam ettirme arzusu, annelik, arkadaşlık, ebeveynlik duygularını romantik sevgiden, ırk gururuna, eşlerin şefkat duygularından ailenin ekonomik güvenliğine, kişisel ihtiraslarından neslin devamlılığı duygusuna kadar yükselen ve toplumsal ilişkiler sonucu beliren birbirine ikincil duygularla kuvvetlendirilmektedir * Aile Şekillendirme Özelliğine Sahiptir Çocuğun kişilik yapısı aile içinde gelişir Aile üyeleri bireyin hem organik hem de zihinsel alışkanlıklar kazanmasını sağlar Bireydeki sosyalleşme olayı içinde gerçekleştiğinden ve ailenin çocuk üzerindeki kişilik gelişmesinin bir parçası olduğundan hayat boyu yetişkinde iz bırakacaktır * Ailenin Kapsamı Sınırlıdır Aile sınırlı bir büyüklüğe sahiptir Şekillenmiş sosyal yapıların en küçüğüdür Bu özellik kent tipi aile için daha çok geçerlidir * Aile Sosyal Yapıda Çekirdek Özelliği Taşır İlkel ve – baba otoritesinin olduğu toplumlarda bütün sosyal yapı aile ünitelerinden meydana gelmiştir Karmaşık modern toplumlarda aile bu özelliğini kaybetmekle beraber yer yer sosyal sınıflar içinde aile birliğinin çekirdektik özelliğini devam ettirme eğilimi de görülmektedir * Aile Üyelerinin Sorumlulukları Vardır Ailenin üyelerinden beklediği görev yaşam boyu devam etmektedir Aile erkeği ve özellikle daha çok kadını, kendinden çok başkaları için güç görevler yapmaya ve ağır sorumluluklar yüklenmeye zorlar Ailenin duygusal temele dayalı olması karşı olan sorumlulukları artırı Yukarıda açıklanan aile ve aile fertleri arasında varolması gereken ilişkiler, Türk toplumunda özel bir öneme sahiptir ve yıllardır çağdaş toplumun zorlamalarına rağmen sürdürülmektedir Bunlar sayesinde de Türk toplumu, yabancı asimilasyon tehlikelerine karşı kendisini koruyabilmekte ve ulus olma özelliğini koruyabilmektedir