İii. Selim İii. Selim Döneminde Avrupa Ülkeleriyle İlişkiler

**Prof. Dr. Sinsi** · 08-20-2012

III Selim döneminde Avrupa ülkeleriyle ilişkiler
Osmanlı-Rusya ilişkileri
III

Selim'in saltanatı Osmanlı-Rus Savaşları (1787-1792 Savaşları) devam ederken başladı

Osmanlı Devleti'nin Fransa'ya karşı Rusya'yla ittifak yapmasıyla devam etti

Ancak daha sonra bu ittifak bozuldu ve III

Selim'in saltanatının sonunda Osmanlı Devleti tekrar Rusya'yla savaş halindeydi

Rus Çariçesi II

Katerina

1774 yılında Çariçe II

Katerina'yla imzalanan Küçük Kaynarca Antlaşması'yla Osmanlı Devleti Kırım'ı Rusya'ya vermek zorunda kalmıştı

III

Selim tahta çıktığında Osmanlı Devleti başında hala II

Katerina'nın bulunduğu Rusya'dan Kırım gibi önemli toprakları geri almak amacıyla 1787-1792 Osmanlı-Rus Savaşı'nı savaşmaktaydı

İngiliz ve Fransızlar da savaşa katılmamakla birlikte bu savaşta Osmanlı Devletini destekliyorlardı

Ancak Osmanlı Devleti hesaplamadığı bir şekilde kendisini Avusturya'nın da karşısında buldu

Osmanlı ordusu disiplinden uzaktı ve Rusya ile yaptığı Fokşan (1 Ağustos 1789) ve Boze (22 Eylül 1789) Savaşlarında büyük kayıplara uğradı

Akkerman kalesi Rusların eline geçti ve Besarabya Rusya tarafından işgal edildi

Osmanlı Devleti kendine müttefik bulmak amacıyla 11 Temmuz 1789 tarihinde İsveç ve 31 Ocak 1790 tarihinde de Prusya'yla barış antlaşmaları imzaladı

Ancak bu iki devletten de elle dokunulur bir yardım alamadı

Sonunda Osmanlı Devletine karşı Rusya kadar başarılı olamayan Avusturya Osmanlı Devleti'yle barış antlaşması imzaladı (Ziştovi Antlaşması 4 Ağustos 1791) Avusturya'nın savaştan çekilmesinden birkaç ay sonra Rusya da barış antlaşması yapmaya razı oldu (Yaş Antlaşması 9 Ocak 1792)

Osmanlı Devleti bu antlaşmayla Kırım'ın Rusya'nın egemenliği altına geçtiğini tekrar kabul etmek zorunda kaldı

Dinyester nehri Rusya ile Osmanlı Devleti arasında sınır olarak kabul edildi

1792 yılından 1805 yılına kadar Osmanlı Devleti ve Rusya barış içinde yaşadılar

Hatta Osmanlı Devleti Mısır'ı işgal eden Fransa'ya karşı İngiltere ve [Rusya]]'yla işbirliği bile yaptı

24 Eylül 1805 tarihinde Osmanlılar Ruslarla yeni bir dostluk antlaşması imzaladılar

Ancak bu antlaşmanın imzasından kısa bir süre sonra tekrar Osmanlı Devleti ve Rusya arasında anlaşmazlık çıktı

Rusya, Osmanlıların Rus yanlısı Eflak ve Boğdan beylerini görevden almasından hoşnut kalmadı

40

000 civarında Rus askeri Eflak ve Boğdan'a girdi

III

Selim 22 Aralık 1805 tarihinde boğazları kapattı ve Rusya'ya savaş ilan etti

Rus donanması Osmanlı donanmasını 11 Mayıs 1807 tarihinde Çanakkale boğazı civarında 19-29 Haziran 1807 tarihleri arasında da Limni adası yakınında civarında yendi

III

Selim tahttan indirildiğinde 1806-1812 Osmanlı-Rus Savaşı halen devam etmekteydi

Osmanlı-Avusturya İlişkileri

Daha çok bilgi için: Ziştovi Antlaşması

Osmanlılar 1529 yılında Kanuni Sultan Süleyman'ın Viyana'yı kuşatmasından beri defalarca Avusturya ile savaşa girmişlerdi

III

Selim tahta geçtiğinde de Avusturya Rusya'yla birlikte Osmanlı Devleti'yle tekrar savaş halindeydi

Osmanlılar Avusturya'ya karşı İsmail zaferini kazandılar

Ancak Avusturyalılar Sebeş, Muhadiye, Lazarethane ve Pançova'yı işgal etmeyi başardılar

Belgrad'ı 8 Ekim 1789 tarihinde ve Semendire'yi daha sonra ele geçirdiler

Ancak Avusturya gene de Osmanlılara karşı kesin bir üstünlük sağlayamadı

Hem savaş yorgunluğu hem de içişlerindeki sorunlardan dolayı Avusturya Osmanlı Devleti'yle antlaşma istedi

4 Ağustos 1791'da imzalanan Ziştovi Antlaşmasıyla Avusturya ele geçirdiği toprakları Osmanlılara geri verdi

Ayrıca Rusya'ya yardımda bulunmayacağına söz verdi

Bu savaş Osmanlıların Avusturyalılarla yaptığı son savaş oldu

Bu tarihten sonra Rusya Osmanlıların en önemli düşmanı ve rakibi oldu

Osmanlı-Fransa İlişkileri

Daha çok bilgi için: Napolyon Bonapart

Daha çok bilgi için: Fransa'nın Mısır Seferi

Fransa İmparatoru Napolyon Bonapart

Osmanlıların Fransızlarla Kanuni Sultan Süleyman zamanına kadar uzanan bir dostluk ilişkileri vardı

Fransızlar ilk defa kendilerine tanınan kapitülasyonlardan büyük yarar görmüşler, ilişkiler kesintisiz olarak bir dostluk temelinde süregelmişti

III

Selim daha tahta geçmeden Fransa kralı XVI

Louis'yle mektuplaşmaktaydı ve Ruslarla yapılmakta olan savaşta Fransızlar Osmanlı Devletinin tarafını tutuyorlardı

Ancak Fransa hükümetinin Büyük Britanya'nın Mısır ve Uzakdoğu ticaret yolları üzerindeki etkisini kırma amacını gütmesi nedeniyle bu ilişkilerde ilk olarak bir kırışma meydana geldi

Dışişleri Bakanı Charles-Maurice de Talleyrand-Perigord ve General Napolyon Bonapart, Osmanlıların elinde olan Mısır'ı ele geçirip Fransa lehine Büyük Britanya karşısında önemli bir avantaj sağlamak istiyordu

2 Temmuz 1798 tarihinde Napolyon İskenderiye'yi işgal etti

Mısır her ne kadar Osmanlı Devleti'nin bir parçası olsa da iç işlerinde oldukça bağımsız olarak yönetilmekteydi

Fransa Dışişleri Bakanı Talleyrand

O yüzden Napolyon Osmanlıların Mısır'ı ele geçirmesine karşı çıkmayacaklarını düşünmüştü

Kahire'nin de 22 Temmuz 1798 tarihinde Napolyon Bonapart'ın eline geçmesi üzerine Osmanlı'lar bu durumu kabul edemeyerek Mısır'ı savunmaya karar verdiler

2 Eylül 1798 tarihinde Osmanlı Devleti Fransa'ya savaş ilan etti

Osmanlı ve Mısır orduları Fransa karşısında önce bazı yenilgiler aldılar ama Cezzar Ahmed Paşa komutasındaki ordu 18 Mart 1799 tarihinde Akka önlerinde karşılaştığı Fransız ordusunu başarıyla geriye püskürttü

Bonapart komutasındaki Fransız ordusu 1 Ağustos 1799'da Osmanlı kuvvetleri karşısında bşr muharebe kazandı, ancak Fransa ordusunun yetersiz olduğu ortaya çıkmaktaydı

Bu durumu göz önünde bulunduran ve Fransa'daki siyasi bunalıma müdahale etmek isteyen Napolyon Bonapart Fransa'ya geri döndü (22 Ağustos 1799)

Mısır'da gücünü pekiştiremeyen Fransa sonunda 27 Haziran 1801 tarihinde imzalanan sözleşmenin hükümleri uyarınca Mısır'dan geri çekildi

9 Ekim 1801'de imzalanan Paris Antlaşması (1801) Fransa'nın Mısır seferini sona erdirdi; bu şekilde Mısır yeniden Osmanlı yönetimine geçti

Admiral Sir John Thomas Duckworth

Mısır konusundaki anlaşmazlık olumlu bir sonuca bağlandıktan sonra Fransa'yla olan ilişkiler kısa zamanda düzeldi

25 Haziran 1802'de Paris'te imzalanan bir diğer barış antlaşması da Fransa ve Osmanlı Devleti arasındaki dostluğu pekiştirdi

Napolyon Bonapart 1804 yılında kendini "I

Napolyon" adıyla imparator ilan ettikten sonra İstanbul'a bir elçi gönderdi

Horace Sebastiani adındaki bu elçi III

Selim'in çok yakın güvenini kazandı

Sebastiani III

Selim'i Rusya ve İngiltere'ye karşı savaş açmaya ikna etmeye çalışıyordu

Ruslar da tam tersine Osmanlıların Fransa'ya savaş ilan etmesini istiyorlardı

Ancak Rusya'nın Osmanlı Devleti'nden kendisini Balkanlardaki Hıristiyanların koruyucusu olarak kabul etmesini istemesi ve Sırp isyanlarını desteklemesi Rusya'yla olan ilişkileri gerginleştirdi

Sonunda Rusya'nın Eflak ve Boğdan'a girmesiyle Osmanlılar Rusya'ya savaş açtılar

Birleşik Krallık Osmanlı Devletinden Sebastiani'yi sınır dışı etmesi, Fransa'ya savaş açması, Eflak ve Boğdan'ın Rusya'ya verilmesi gibi kabul edilemeyecek taleplerde bulundu

Bu talepler kabul edilmeyince de Admiral Sir John Thomas Duckworth (1748-1817) komutasındaki Birleşik Krallık donanması 19 Şubat 1807'de Çanakkale Boğazından Marmara Denizi'ne girerek Osmanlı donanmasını yok etti

Donanmasını İstanbul limanında demirleyen Duckworth Osmanlı Devletiyle anlaşmaya çalıştı

Bir anlaşmaya varılamadı ama geçen süre boyunca Sebastiani'nin de yardımıyla İstanbul'un savunması güçlendirildi

Siperler kazıldı ve şehri savunmak için toplar yerleştirildi

O günlerde III

Selim'in şehri korumak için Sebastiani'yle birlikte bizzat siper kazdığı söylenir

Şehrin savunmasını kıramayacağını anlayan Duckworth donanması geri çekerek İstanbul limanından ayrılmak zorunda kaldı

Böylece İstanbul önemli bir bombardıman tehlikesini atlatmış oldu

Kaynak : Wikipedia

08-20-2012	#1
Prof. Dr. Sinsi	İii. Selim İii. Selim Döneminde Avrupa Ülkeleriyle İlişkiler III Selim döneminde Avrupa ülkeleriyle ilişkiler Osmanlı-Rusya ilişkileri III Selim'in saltanatı Osmanlı-Rus Savaşları (1787-1792 Savaşları) devam ederken başladı Osmanlı Devleti'nin Fransa'ya karşı Rusya'yla ittifak yapmasıyla devam etti Ancak daha sonra bu ittifak bozuldu ve III Selim'in saltanatının sonunda Osmanlı Devleti tekrar Rusya'yla savaş halindeydi Rus Çariçesi II Katerina 1774 yılında Çariçe II Katerina'yla imzalanan Küçük Kaynarca Antlaşması'yla Osmanlı Devleti Kırım'ı Rusya'ya vermek zorunda kalmıştı III Selim tahta çıktığında Osmanlı Devleti başında hala II Katerina'nın bulunduğu Rusya'dan Kırım gibi önemli toprakları geri almak amacıyla 1787-1792 Osmanlı-Rus Savaşı'nı savaşmaktaydı İngiliz ve Fransızlar da savaşa katılmamakla birlikte bu savaşta Osmanlı Devletini destekliyorlardı Ancak Osmanlı Devleti hesaplamadığı bir şekilde kendisini Avusturya'nın da karşısında buldu Osmanlı ordusu disiplinden uzaktı ve Rusya ile yaptığı Fokşan (1 Ağustos 1789) ve Boze (22 Eylül 1789) Savaşlarında büyük kayıplara uğradı Akkerman kalesi Rusların eline geçti ve Besarabya Rusya tarafından işgal edildi Osmanlı Devleti kendine müttefik bulmak amacıyla 11 Temmuz 1789 tarihinde İsveç ve 31 Ocak 1790 tarihinde de Prusya'yla barış antlaşmaları imzaladı Ancak bu iki devletten de elle dokunulur bir yardım alamadı Sonunda Osmanlı Devletine karşı Rusya kadar başarılı olamayan Avusturya Osmanlı Devleti'yle barış antlaşması imzaladı (Ziştovi Antlaşması 4 Ağustos 1791) Avusturya'nın savaştan çekilmesinden birkaç ay sonra Rusya da barış antlaşması yapmaya razı oldu (Yaş Antlaşması 9 Ocak 1792) Osmanlı Devleti bu antlaşmayla Kırım'ın Rusya'nın egemenliği altına geçtiğini tekrar kabul etmek zorunda kaldı Dinyester nehri Rusya ile Osmanlı Devleti arasında sınır olarak kabul edildi 1792 yılından 1805 yılına kadar Osmanlı Devleti ve Rusya barış içinde yaşadılar Hatta Osmanlı Devleti Mısır'ı işgal eden Fransa'ya karşı İngiltere ve [Rusya]]'yla işbirliği bile yaptı 24 Eylül 1805 tarihinde Osmanlılar Ruslarla yeni bir dostluk antlaşması imzaladılar Ancak bu antlaşmanın imzasından kısa bir süre sonra tekrar Osmanlı Devleti ve Rusya arasında anlaşmazlık çıktı Rusya, Osmanlıların Rus yanlısı Eflak ve Boğdan beylerini görevden almasından hoşnut kalmadı 40000 civarında Rus askeri Eflak ve Boğdan'a girdi III Selim 22 Aralık 1805 tarihinde boğazları kapattı ve Rusya'ya savaş ilan etti Rus donanması Osmanlı donanmasını 11 Mayıs 1807 tarihinde Çanakkale boğazı civarında 19-29 Haziran 1807 tarihleri arasında da Limni adası yakınında civarında yendi III Selim tahttan indirildiğinde 1806-1812 Osmanlı-Rus Savaşı halen devam etmekteydi Osmanlı-Avusturya İlişkileri Daha çok bilgi için: Ziştovi Antlaşması Osmanlılar 1529 yılında Kanuni Sultan Süleyman'ın Viyana'yı kuşatmasından beri defalarca Avusturya ile savaşa girmişlerdi III Selim tahta geçtiğinde de Avusturya Rusya'yla birlikte Osmanlı Devleti'yle tekrar savaş halindeydi Osmanlılar Avusturya'ya karşı İsmail zaferini kazandılar Ancak Avusturyalılar Sebeş, Muhadiye, Lazarethane ve Pançova'yı işgal etmeyi başardılar Belgrad'ı 8 Ekim 1789 tarihinde ve Semendire'yi daha sonra ele geçirdiler Ancak Avusturya gene de Osmanlılara karşı kesin bir üstünlük sağlayamadı Hem savaş yorgunluğu hem de içişlerindeki sorunlardan dolayı Avusturya Osmanlı Devleti'yle antlaşma istedi 4 Ağustos 1791'da imzalanan Ziştovi Antlaşmasıyla Avusturya ele geçirdiği toprakları Osmanlılara geri verdi Ayrıca Rusya'ya yardımda bulunmayacağına söz verdi Bu savaş Osmanlıların Avusturyalılarla yaptığı son savaş oldu Bu tarihten sonra Rusya Osmanlıların en önemli düşmanı ve rakibi oldu Osmanlı-Fransa İlişkileri Daha çok bilgi için: Napolyon Bonapart Daha çok bilgi için: Fransa'nın Mısır Seferi Fransa İmparatoru Napolyon Bonapart Osmanlıların Fransızlarla Kanuni Sultan Süleyman zamanına kadar uzanan bir dostluk ilişkileri vardı Fransızlar ilk defa kendilerine tanınan kapitülasyonlardan büyük yarar görmüşler, ilişkiler kesintisiz olarak bir dostluk temelinde süregelmişti III Selim daha tahta geçmeden Fransa kralı XVI Louis'yle mektuplaşmaktaydı ve Ruslarla yapılmakta olan savaşta Fransızlar Osmanlı Devletinin tarafını tutuyorlardı Ancak Fransa hükümetinin Büyük Britanya'nın Mısır ve Uzakdoğu ticaret yolları üzerindeki etkisini kırma amacını gütmesi nedeniyle bu ilişkilerde ilk olarak bir kırışma meydana geldi Dışişleri Bakanı Charles-Maurice de Talleyrand-Perigord ve General Napolyon Bonapart, Osmanlıların elinde olan Mısır'ı ele geçirip Fransa lehine Büyük Britanya karşısında önemli bir avantaj sağlamak istiyordu 2 Temmuz 1798 tarihinde Napolyon İskenderiye'yi işgal etti Mısır her ne kadar Osmanlı Devleti'nin bir parçası olsa da iç işlerinde oldukça bağımsız olarak yönetilmekteydi Fransa Dışişleri Bakanı Talleyrand O yüzden Napolyon Osmanlıların Mısır'ı ele geçirmesine karşı çıkmayacaklarını düşünmüştü Kahire'nin de 22 Temmuz 1798 tarihinde Napolyon Bonapart'ın eline geçmesi üzerine Osmanlı'lar bu durumu kabul edemeyerek Mısır'ı savunmaya karar verdiler 2 Eylül 1798 tarihinde Osmanlı Devleti Fransa'ya savaş ilan etti Osmanlı ve Mısır orduları Fransa karşısında önce bazı yenilgiler aldılar ama Cezzar Ahmed Paşa komutasındaki ordu 18 Mart 1799 tarihinde Akka önlerinde karşılaştığı Fransız ordusunu başarıyla geriye püskürttü Bonapart komutasındaki Fransız ordusu 1 Ağustos 1799'da Osmanlı kuvvetleri karşısında bşr muharebe kazandı, ancak Fransa ordusunun yetersiz olduğu ortaya çıkmaktaydı Bu durumu göz önünde bulunduran ve Fransa'daki siyasi bunalıma müdahale etmek isteyen Napolyon Bonapart Fransa'ya geri döndü (22 Ağustos 1799) Mısır'da gücünü pekiştiremeyen Fransa sonunda 27 Haziran 1801 tarihinde imzalanan sözleşmenin hükümleri uyarınca Mısır'dan geri çekildi 9 Ekim 1801'de imzalanan Paris Antlaşması (1801) Fransa'nın Mısır seferini sona erdirdi; bu şekilde Mısır yeniden Osmanlı yönetimine geçti Admiral Sir John Thomas Duckworth Mısır konusundaki anlaşmazlık olumlu bir sonuca bağlandıktan sonra Fransa'yla olan ilişkiler kısa zamanda düzeldi 25 Haziran 1802'de Paris'te imzalanan bir diğer barış antlaşması da Fransa ve Osmanlı Devleti arasındaki dostluğu pekiştirdi Napolyon Bonapart 1804 yılında kendini "I Napolyon" adıyla imparator ilan ettikten sonra İstanbul'a bir elçi gönderdi Horace Sebastiani adındaki bu elçi III Selim'in çok yakın güvenini kazandı Sebastiani III Selim'i Rusya ve İngiltere'ye karşı savaş açmaya ikna etmeye çalışıyordu Ruslar da tam tersine Osmanlıların Fransa'ya savaş ilan etmesini istiyorlardı Ancak Rusya'nın Osmanlı Devleti'nden kendisini Balkanlardaki Hıristiyanların koruyucusu olarak kabul etmesini istemesi ve Sırp isyanlarını desteklemesi Rusya'yla olan ilişkileri gerginleştirdi Sonunda Rusya'nın Eflak ve Boğdan'a girmesiyle Osmanlılar Rusya'ya savaş açtılar Birleşik Krallık Osmanlı Devletinden Sebastiani'yi sınır dışı etmesi, Fransa'ya savaş açması, Eflak ve Boğdan'ın Rusya'ya verilmesi gibi kabul edilemeyecek taleplerde bulundu Bu talepler kabul edilmeyince de Admiral Sir John Thomas Duckworth (1748-1817) komutasındaki Birleşik Krallık donanması 19 Şubat 1807'de Çanakkale Boğazından Marmara Denizi'ne girerek Osmanlı donanmasını yok etti Donanmasını İstanbul limanında demirleyen Duckworth Osmanlı Devletiyle anlaşmaya çalıştı Bir anlaşmaya varılamadı ama geçen süre boyunca Sebastiani'nin de yardımıyla İstanbul'un savunması güçlendirildi Siperler kazıldı ve şehri savunmak için toplar yerleştirildi O günlerde III Selim'in şehri korumak için Sebastiani'yle birlikte bizzat siper kazdığı söylenir Şehrin savunmasını kıramayacağını anlayan Duckworth donanması geri çekerek İstanbul limanından ayrılmak zorunda kaldı Böylece İstanbul önemli bir bombardıman tehlikesini atlatmış oldu Kaynak : Wikipedia