|
Prof. Dr. Sinsi
|
Birleşmiş Milletler Örgüt Yapısı
Örgüt yapısı
Genel KurulBirleşmiş Milletler'in New York'taki karargah binası
Genel Kurul, üye devletlerden oluşur Her üyenin Genel Kuruldaki temsilcileri 5 kişiden çok olamaz Genel Kurul'un görevleri şunlardır:
*****sızlanma ve ***** denetimi konusunda önerilerde bulunmak
Barış ve güvenliği etkileyecek görüşmeler yapmak, her konuda önerilerde bulunmak
Ülkeler arasındaki iyi ilişkileri bozucu sorunların, barışcıl yollarla çözümü için önerilerde bulunmak
Güvenlik Konseyi
Daha çok bilgi için: Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi
Siyasal alanda bir yürütme organıdır Konseyin 5 daimi üyesi olan ABD, Çin, İngiltere, Fransa, Rusya'nın veto hakkı bulunmaktadır 10 geçici üye ise iki yıllık bir süreç için seçilirler Türkiye 2009 yılı itibariyle iki yıllığına seçilen geçici üyelerden biridir Seçimlerinde coğrafi denge esas alınır 15 üyesi olan bu kurulun görevleri şunlardır:
Birleşmiş Milletler'in amaç ve ilkelerine uygun biçimde barış ve güvenliği korumak
Uluslararası bir anlaşmazlığa yol açabilecek her türlü çekişmeli durumu soruşturmak
Uluslararasında çekişmeli konularda anlaşma koşullarını önermek
*****lanmayı denetleyecek planlar hazırlamak
Barışa karşı bir tehlike veya saldırı olup olmadığını araştırarak, izlenecek yolu önermek
Saldırganlara karşı askeri birlikler kurularak önlemler almak
Güvenlik Konseyinin Karar Alma Süreci
Güvenlik Konseyinin karar alabilmesi için 9/15 oranı gerekli olup, daimi üyelerden birisi aksi yönde oy kullanmaması gereklidir BM içtihatlarına göre Güvenlik Konseyi karar alırken veto yetkisine sahip üyelerden biri veya birkaçının oylamaya katılmaması bu üyelerin kararı veto ettiği anlamına gelmemektedir Ayrıca daimi üyelerin çekimser kalmaları da aynı sonucu vermektedir
Konseye bağlı başlıca kuruluşlar
Ticaret ve Kalkınma Konferansı
Çocuklara Yardım Fonu (UNICEF)
Mülteciler Yüksek Komiseri Ofisi (UNCHR)
Dünya Gıda Konseyi
Dünya Gıda Programı
Eğitim ve Araştırma Enstitüsü
Kalkınma Programı (UNDP)
*****sızlanma Araştırmaları Enstitüsü
Sina Kalkınma Örgütü (UNIDO)
Çevre Sorunları Programı
Birleşmiş Milletler Üniversitesi
Birleşmiş Milletler Özel Fonu
Sosyal Kalkınma Araştırma Enstitüsü
Kadının İlerlemesi İçin Uluslararası Araştırma ve Eğitim Enstitüsü
Birleşmiş Milletler'e bağlı kuruluşlar
No
Kısaltılmışı
Bayrak
Kuruluş
Merkez
Başkan
Kurulduğu Yıl
1
FAO
Gıda ve Tarım Örgütü
Roma, İtalya
Jacques Diouf
1945
2
IAEA
Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu
Viyana, Avusturya
Mohamed ElBaradei
1957
3
ICAO
Uluslararası Sivil Havacılık Örgütü
Montreal, Kanada
Raymond Benjamin
1947
4
IFAD
Uluslararası Tarımsal Kalkınma Fonu
Roma, İtalya
Kanayo Nwanze
1977
5
ILO
Uluslararası Çalışma Örgütü
Cenevre, İsviçre
Juan Somavia
1946
6
IMO
Uluslararası Denizcilik Örgütü
Londra, Birleşik Krallık
Efthimios Mitropoulos
1948
7
IMF
Uluslararası Para Fonu
Washington, DC, ABD
Dominique Strauss-Kahn
1945
8
ITU
Uluslararası Telekomünikasyon Birliği
Cenevre, isviçre
Hamadoun Toure
1947
9
UNESCO
Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü
Paris, Fransa
Irina Bokova
1946
10
UNIDO
Birleşmiş Milletler Endüstriyel Gelişme Örgütü
Viyana, Avusturya
Kandeh Yumkella
1967
11
UPU
Dünya Posta Birliği
Berne, İsviçre
Edouard Dayan
1947
12
WB
Dünya Bankası
Washington, DC, ABD
Robert Zoellick
1945
13
WFP
Dünya Gıda Programı
Roma, İtalya
Josette Sheeran
1963
14
WHO
Dünya Sağlık Örgütü
Cenevre, İsviçre
Margaret Chan
1948
15
WIPO
Dünya Fikri Mülkiyet Örgütü
Cenevre, İsviçre
Francis Gurry
1974
16
WMO
Dünya Meteoroloji Örgütü
Cenevre, İsviçre
Alexander Bedritsky
1950
17
UNWTO
Dünya Turizm Örgütü
Madrid, İspanya
Taleb Rifai
1974
18
UNICEF
Birleşmiş Milletler Çocuklara Yardım Fonu
New York City, ABD
Ann Veneman
1946
Ekonomik ve Sosyal Konsey
Genel kurulca seçilen 54 üyeden oluşur Üyelikleri sona erenler yeniden seçilebilirler Başlıca görevleri şunlardır:
Birleşmiş Milletler'in ekonomik ve sosyal çalışmalarını yürütmek
Uluslararası ekonomik, sosyal, kültürel konularda raporlar hazırlamak
54 üyeden oluşan bu konsey, BM'in ekonomik ve sosyal sorunlarla mücadele edebilmesi amacıyla kurulan bir organdır Ekonomik ve sosyal konsey herkesin insan haklarına ve temel özgürlüklere etkin bir şekilde saygı göstermesini sağlamak üzere tavsiyelerde bulunabilir Yetkisine giren konulara ilişkin olarak, genel kurula sunulmak üzere antlaşma tasarıları hazırlayabilir Ekonomik ve sosyal konsey görevini daha etkin yapabilmek amacıyla kendi gözetimi altında çalışacak komisyon ve komiteler kurmuştur Bunlar;
İnsan Hakları Komisyonu; 1946 yılında kurulan insan hakları komisyonu, ECOSOC bünyesinde insan hakları normlarının hukuki bir şekle dönüştürülmesiyle ilgili olarak faaliyet gösterir 43 değişik üye coğrafi bölgelerden eşit temsil esasına göre seçilir 1967'ye kadar insan hakları ihlalleriyle ilgili olarak şikayetlere mani olmak için yaptırım gücü veya harekete geçme yetkisi yoktu 1967'de 1235 sayılı ECOSOC kararıyla komisyon ve onun alt organı olan azınlıkların korunması ve ayrımcılığın önlenmesi alt komisyonu inceleme ve araştırma yetkileriyle donatıldılar Bu tarihte insan hakları ihlallerine yönelik inceleme ve araştırma yapma yetkisi verilmiştir 1970'de 1503 sayılı ECOSOC kararı ile komisyona insan hakları ihlallerini soruşturma ve tavsiyelerde bulunma yetkisi verilmiştir
İnsan Hakları Yüksek Komiserliği (UNHCHR); BM şartının 1, 13 ve 55 maddelerinden görevini alan yüksek komiserlik, BM'in insan hakları programlarının koordinasyonunu sağlamak ve insan haklarına evrensel saygıyı güçlendimek amacıyla kurulmuştur Merkezi Cenevre'dedir New York'ta bir bürosu vardır
UNİCEF Birleşmiş Milletler Çocuklara Yardım Fonu
Uluslararası Adalet Divanı
Uluslararası Adalet Divanı, Birleşmiş Milletler'in yargı organıdır Ülkeler, istedikleri davayı Adalet Divanı'na götürürler Divan 15 yargıçtan oluşur Yargıçlar, Genel Kurul ve Güvenlik Konseyi'nce seçilirler Görev süreleri dokuz yıldır Divanda bir devletten iki yargıç bulunamaz Uluslararası Adalet Divanı, Hollanda'nın bir kenti olan Lahey'dedir
Resm diller
Arapça, Çince, Fransızca, İngilizce, İspanyolca Rusça örgütün resm dilleridir
Genel Sekreterlik
Genel Sekreterlik, Birleşmiş Milletler'in öbür organlarının çalışmaları için gerekli ortam ve koşulları sağlar Ortaya konan program ve politikaları uygular Uluslararası barış ve güvenliği bozucu olaylar konusunda raporlar hazırlayıp Güvenlik Konseyi'ne sunar Genel Sekreterliği 2006 yılından itibaren Kore Cumhuriyetinden Ban Ki-Moon yapmaktadır Milletler arası adalet divanı hariç diğer organlar tarafından verilen görevleri yapar
Birleşmiş Milletler Genel Sekreterleri (1945 - )
1
Norveç
Trygve Halvdan Lie
(1946 - 1952)
2
İsveç
Dag Hammarskjöld
(1952 - 1961)
3
Myanmar
U Thant
(1961 - 1971)
4
Avusturya
Kurt Waldheim
(1972 - 1981)
5
Peru
Javier Perez de Cuellar
(1982 - 1991)
6
Mısır
Boutros Boutros-Ghali
(1992 - 1996)
7
Gana
Kofi Annan
(1997 - 2006)
8
Kore Cumhuriyeti
Ban Ki-moon
(2006 - )
Kaynak : Wikipedia
|