Cıvata

İnşaat sektöründe kullanılan somunlu bir cıvata (DIN 6914)






1871 yılında yapılmış bir cıvata makinesi






Bir cıvata ya da vidanın dönüş yolu






Paslanmış bir cıvata başı


Cıvata, birbirine bağlanmak istenen parçaların üzerine delik açılarak ucuna somun takılarak sıkıştırılan bir bağlantı elemanıdır Genellikle somun ile birlikte kullanılır


Cıvatanın en çok kullanıldığı alanlar makine ve inşaat sektörüdür Kelime kökü İtalyanca "Giaveta" sözcüğünden gelmekte olup, ilk kullanılışı M Ö 1 yüzyıla dayanmaktadır Antik çağlarda silindirin üzerine tel sarılarak lehimlendi ve ilk dişli bağlantılar kullanılmaya başlandı MÖ 250 yıllarında Arşimet vidası su taşımada kullanıldı Gerçekte İskenderiyeli Heron tarafından MÖ 1 yüzyılda bulunmuş olan vida, o zamanlardan itibaren cerrahi aletlerde kullanıldı Döküm tekniği ile üretim yapılıyordu Avrupa'da 1400'lerde görülen cıvata, 1452-1519 yılları arasında Leonardo Da Vinci tarafından geliştirilmiştir İlk tornavida kullanımı da 1700'lü yıllara rastlar İngiltere'de 1797 yılında, Henry Maudslay (1771-1831) Amerika'da David Wilkinson 1798'de cıvata patenti almışlardır


1850'li yıllarda sıcak dövme tekniği ile yapılan üretim 20yy'nın başından itibaren seri imalatın hayatımıza girmesiyle modern üretim teknolojisi olan soğuk dövme sistemine geçmiştir Bu sistemle günümüzde, dakikada 200 - 300 adet parçaya kadar üretim yapılabilmektedir Amacına göre birçok çeşit cıvata vardır Bunların arasında en çok kullanılanları altı köşe başlı cıvatalar ve alyan başlı denilen cıvatalardır Somun ve cıvataların dişleri (yiv) birbirine uygun olmalıdır Farklı ölçeklerdeki somun ve cıvata bir bağlantıda kullanılamaz


Kesin olarak bilinmemekle birlikte yüzlerce cıvata ve vida çeşidi bulunduğu bir gerçektir Cıvatalar, demir, çelik, pirinç, bronz, titanyum, bakır, aluminyum gibi maddlerden yapılmakta olup, makine ve inşaat sektöründe en çok demir - çelik alaşımı tipleri kullanılmaktadır



Kaynak : Wikipedia