08-19-2012
|
#5
|
Prof. Dr. Sinsi
|
Malatya`Nın Genel Tarihi Ve Tarih Öncesinde Malatya
ROMA DÖNEMİ
Roma ordularının uğrak yeri haline gelen Malatya; kuzeyi güneye, doğuyu batıya bağlayan bir düğüm noktası üzerinde bulunuyordu Fırat nehrinin doğu ile batıyı birbirinden ayırması, buranın önemini daha da artırmıştır Bu bölgeye Romalılar iki Legionu (lejyon) yerleştirmişlerdir Bu lejyonlardan biri Melitene'ye (Malatya) gönderilerek görevlendirilen lejyon XII Fulminita'dır Diğeri ise Samosata (Samsat-Adıyaman) gönderilen lejyon XVI Flavia'dır Roma'nın 30 lejyonundan ikisini Fırat kıyısına yerleştirmesi bölgenin önemini gözler önüne sermektedir Melitene'de yerleştirilen 12 lejyon doğudaki Roma'nın en önemli askeri bir üssü olmuştur Bu lejyonlar bölgede asayişi sağlayarak, Karadeniz'den Zaugma'ya kadar uzanan doğu hudutlarının bekçisi olmuştur Romalıların 12 Lejyonu buraya yerleştirmelerinin sebebi; buranın önemli bir yol kavşağında olması, Fırat'ın burada geçit vermesi, su kaynaklarının ve yiyecek depolarının bol olmasındandır 12 lejyonun Malatya'da yerleştirilmesi ile Aslantepe'de bulunan şehrin yeri değiştirildi Buranın 4 km kuzeyine bugün Battalgazi ilçesi adı verilen yere kuruldu Şehrin etrafı surlarla çevrildi Şehir surları (M S 98 -117) Traianus döneminde yapılmıştır Traianus zamanında, Melitene, Part'lara[1] karşı önemli bir sınır üssü olmuş, askeri yolları geçtiği bir geçit noktası haline gelmiştir [2]
Romalılar döneminde sınır şehri olma özelliğini taşıyan Melitene 'ye komşu devletler tarafından sürekli saldırılmıştır Savaşlar sebebiyle yıpranan şehir surları, İmparator Constantius (M S 363) zamanında tamir ettirilerek genişletilmiştir Bütün Roma ülkesinde olduğu gibi, Melitene'de de huzursuzluk ve isyanlar artmış, şehir sürekli el değiştirmiştir Daha sonra Pers Kralı Sapor'u Bizans İmparatoru Valens yenerek bölgede Roma nüfuzunu yeniden sağlamıştır
Romalılar tarafından askeri bir karargah olarak kullanılan Malatya'da o döneme ait eserler tahrip olduğundan günümüze ulaşamamıştır Ulaşabilen kültürel buluntular ve kalıntılar Malatya müzesinde sergilenmektedir
Theodosius Magnus, (M S 379-382), 395'te imparatorluğu oğullan Arcadius ve Honorius arasında bölüştürmüş İmparatorluğunun doğusu Arcadius'a düşmüştür Malatya, İmparatorluğun ikiye bölünmesinden sonra Doğu Roma (Bizans) imparatorluğu içinde kalmış, bundan sonra da önemini sürdürmüştür
|
|
|