Muş İlinin Höyük Ve Ören Yerleri Hakkında Bilgiler

**Prof. Dr. Sinsi** · 08-19-2012

Muş'un Höyük Ve Ören Yerleri
Muş İlinin Höyük Ve Ören Yerleri
Muş İlinin Höyük Ve Ören Yerleri Hakkında Bilgiler
Muş Höyük Ve Ören Yerleri

Tarihe yön veren önemli devletlerin egemenliğinde kalmış olan Muş sınırları içinde bir kazı ve birkaç yüzey araştırması dışında bu güne kadar ayrıntılı bir çalışma yapılmamıştır

Gerçekleştirilen çalışmalar ise, Muş’ta dönemin önemli kültür ürünleri olan, İÖ

2000 boyalı seramiğinin bulunmadığını, buna karşın İÖ

2

binin başlarında itibaren bölge Hurri ülkesi olarak anılmış ve İ

Ö

2

binin ortaları ve sonraları ise Hurri-Mitanni devletinin toprakları içerisinde gösterilmesi yerleşim varlığını göstermesi açısından önemlidir

Yapılan bu yüzey araştırmalarında Kalkolitik dönemden Ortaçağa kadar süregelen kültürlere ait seramikler bulunmuştur

Ancak bu araştırmalar daha çok belirli yerlerde yoğunlaştırılmış, bunun dışına pek çıkılmamıştır

Alpaslan Barajı nedeniyle Murat Nehri boyunca araştırma yapan M

S

Rothman, Yağcılar Höyüğü yakınındaki Yeroluk (Palas) ve Bozbulut’ta (Komus) bazı araştırmalar yapmıştır

Etkin bir kültürün egemen olduğu bölgede yer alan Muş ve çevresinde Erken Tunç Çağa ait C

A

Burney sekiz, M

S

Rotman ise bunların dışında yirmi höyük tespit etmiştir

Ayrıca bu merkezler ile Elazığ bölgesi arasında bir ilişkinin var olduğu ortaya konulmuştur

Yağcılar (Evran) Höyüğü

Yağcılar Höyüğü, Muş’un 24 km

kuzey-batısında, Muş-Elazığ yolu üzerinde, Murat Köprüsünü 1700 m

geçtikten sonra kuzeye ayrılan yolun 7

km

’sinde, Yağcılar Beldesi sınırları içinde yer almaktadır

Dolabaş Höyüğü

Malazgirt İlçesinin Dolabaş Köyü’ndedir

Bir Urartu yerleşmesidir

Bostankale Höyüğü

Malazgirt İlçesinin Botan Köyündedir

Bir Urartu yerleşmesidir

Birinci derecede sit alanı olarak gösterilmektedir

Mercimekkale Höyüğü

Muş merkez İlçe sınırları dâhilinde Muş-Varto Karayolu üzerindedir

Tespit edilen 28 höyükten biri olmakla birlikte Doğu Roma (Bizans) döneminde de haberleşme amaçlı kullanılmıştır

Halk arasında yaygın bir rivayete göre Muş ilinde korkunç bur kuraklık yaşanmıştır

Yaşanan bu kuraklık döneminde Muş ovasında sadece Sekavi beyinin ekmiş olduğu mercimekten başka hiçbir ürün yetişmemiştir

Sekavi Beyi topladığı mercimekleri üst üste kale gibi yığmıştır

Bir gün yanına oldukça ihtiyar biri gelmiş

Rivayete göre bu ihtiyar Hz

Hızır’dan başkası değilmiş

İhtiyar Bey’e “Allah rızası için bir avuç mercimek ver” demiş

Sekavi Beyi mercimek vermemek için bin bir yalan uydurmuş ve “eğer benim mercimeğim var ise taş olsun” demiş

Bunun üzerine Hz

Hızır “Allah’ım bu beyin Mercimeklerini taş et” diye beddua etmiş ve bütün mercimekler taş olmuş

O gunden sonra bu yere Mercimekkale adı verilmiş

Aradere Köyü Mezarlığı

Malazgirt ilçesinin Aradere Köyündedir

Atatürk Üniversitesinden bir ekipçe yapılan yüzey araştırmaları sonunda önemli bulunmuştur

Malazgirt Yeniköy (Alyar) Kaya Mezarı

Urartulara ait kaya mezarlığıdır

Arkeolog Yr

Doç

Dr

Nurettin KOÇHAN’ın araştırmaları devam etmektedir

Varto Kayalıdere Ören Yeri (Kale Şehri)

Merkez İlçe’ye 40 km, Varto’ya 20 km uzaklıkta Kayalıkaya Köyü’ndedir

Bir Urartu yerleşmesidir

İngiliz Arkeoloji Enstitüsü’nce Prof

Dr

Seton Lloyd ve C

A

Burrey başkanlığında, 1965’de yapılan kazıda bulunmuştur

Kazılarda; kale, tapınak, şarap mahzeni, mezar ve küçük buluntular ortaya çıkarılmıştır

Urartu Kralı II

Avlusu taş döşemeli tapınakta, oturur durumda MÖ VII yy’ın tunç aslan heykeli, düğmeler, ok başları, tunç iğneler, aslan avı tasvirli kemer parçaları ele geçmiştir

Buluntular, Ankara Anadolu Medeniyetleri Müzesi’nde sergilenmektedir

08-19-2012	#1
Prof. Dr. Sinsi	Muş İlinin Höyük Ve Ören Yerleri Hakkında Bilgiler Muş'un Höyük Ve Ören Yerleri Muş İlinin Höyük Ve Ören Yerleri Muş İlinin Höyük Ve Ören Yerleri Hakkında Bilgiler Muş Höyük Ve Ören Yerleri Tarihe yön veren önemli devletlerin egemenliğinde kalmış olan Muş sınırları içinde bir kazı ve birkaç yüzey araştırması dışında bu güne kadar ayrıntılı bir çalışma yapılmamıştır Gerçekleştirilen çalışmalar ise, Muş’ta dönemin önemli kültür ürünleri olan, İÖ 2000 boyalı seramiğinin bulunmadığını, buna karşın İÖ 2 binin başlarında itibaren bölge Hurri ülkesi olarak anılmış ve İÖ 2 binin ortaları ve sonraları ise Hurri-Mitanni devletinin toprakları içerisinde gösterilmesi yerleşim varlığını göstermesi açısından önemlidir Yapılan bu yüzey araştırmalarında Kalkolitik dönemden Ortaçağa kadar süregelen kültürlere ait seramikler bulunmuştur Ancak bu araştırmalar daha çok belirli yerlerde yoğunlaştırılmış, bunun dışına pek çıkılmamıştır Alpaslan Barajı nedeniyle Murat Nehri boyunca araştırma yapan MS Rothman, Yağcılar Höyüğü yakınındaki Yeroluk (Palas) ve Bozbulut’ta (Komus) bazı araştırmalar yapmıştır Etkin bir kültürün egemen olduğu bölgede yer alan Muş ve çevresinde Erken Tunç Çağa ait CA Burney sekiz, MS Rotman ise bunların dışında yirmi höyük tespit etmiştir Ayrıca bu merkezler ile Elazığ bölgesi arasında bir ilişkinin var olduğu ortaya konulmuştur Yağcılar (Evran) Höyüğü Yağcılar Höyüğü, Muş’un 24 km kuzey-batısında, Muş-Elazığ yolu üzerinde, Murat Köprüsünü 1700 m geçtikten sonra kuzeye ayrılan yolun 7 km’sinde, Yağcılar Beldesi sınırları içinde yer almaktadır Dolabaş Höyüğü Malazgirt İlçesinin Dolabaş Köyü’ndedir Bir Urartu yerleşmesidir Bostankale Höyüğü Malazgirt İlçesinin Botan Köyündedir Bir Urartu yerleşmesidir Birinci derecede sit alanı olarak gösterilmektedir Mercimekkale Höyüğü Muş merkez İlçe sınırları dâhilinde Muş-Varto Karayolu üzerindedir Tespit edilen 28 höyükten biri olmakla birlikte Doğu Roma (Bizans) döneminde de haberleşme amaçlı kullanılmıştır Halk arasında yaygın bir rivayete göre Muş ilinde korkunç bur kuraklık yaşanmıştır Yaşanan bu kuraklık döneminde Muş ovasında sadece Sekavi beyinin ekmiş olduğu mercimekten başka hiçbir ürün yetişmemiştir Sekavi Beyi topladığı mercimekleri üst üste kale gibi yığmıştır Bir gün yanına oldukça ihtiyar biri gelmiş Rivayete göre bu ihtiyar Hz Hızır’dan başkası değilmiş İhtiyar Bey’e “Allah rızası için bir avuç mercimek ver” demiş Sekavi Beyi mercimek vermemek için bin bir yalan uydurmuş ve “eğer benim mercimeğim var ise taş olsun” demiş Bunun üzerine Hz Hızır “Allah’ım bu beyin Mercimeklerini taş et” diye beddua etmiş ve bütün mercimekler taş olmuş O gunden sonra bu yere Mercimekkale adı verilmiş Aradere Köyü Mezarlığı Malazgirt ilçesinin Aradere Köyündedir Atatürk Üniversitesinden bir ekipçe yapılan yüzey araştırmaları sonunda önemli bulunmuştur Malazgirt Yeniköy (Alyar) Kaya Mezarı Urartulara ait kaya mezarlığıdır Arkeolog YrDoçDr Nurettin KOÇHAN’ın araştırmaları devam etmektedir Varto Kayalıdere Ören Yeri (Kale Şehri) Merkez İlçe’ye 40 km, Varto’ya 20 km uzaklıkta Kayalıkaya Köyü’ndedir Bir Urartu yerleşmesidir İngiliz Arkeoloji Enstitüsü’nce Prof Dr Seton Lloyd ve CA Burrey başkanlığında, 1965’de yapılan kazıda bulunmuştur Kazılarda; kale, tapınak, şarap mahzeni, mezar ve küçük buluntular ortaya çıkarılmıştır Urartu Kralı II Avlusu taş döşemeli tapınakta, oturur durumda MÖ VII yy’ın tunç aslan heykeli, düğmeler, ok başları, tunç iğneler, aslan avı tasvirli kemer parçaları ele geçmiştir Buluntular, Ankara Anadolu Medeniyetleri Müzesi’nde sergilenmektedir